Voorjaarspakket van het Europees Semester: aanbevelingen voor een gecoördineerde respons op de coronapandemie

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 20 mei 2020.

De Commissie heeft vandaag landspecifieke aanbevelingen voorgesteld, waarin aan alle lidstaten van de EU richtsnoeren voor het economisch beleid worden gegeven in de context van de coronapandemie. De focus ligt op de meest urgente uitdagingen ten gevolge van de pandemie en op het weer op gang brengen van duurzame groei.

De aanbevelingen zijn opgebouwd rond twee doelstellingen: op korte termijn, het verzachten van de ernstige negatieve sociaal-economische gevolgen van de coronapandemie, en op korte tot middellange termijn, het realiseren van duurzame en inclusieve groei die bevorderlijk is voor de groene transitie en de digitale transformatie.

Een Europees Semester-pakket met een nieuwe focus

De groeistrategie van de Commissie is beschreven in de jaarlijkse strategie voor duurzame groei en is gebaseerd op het bevorderen van concurrerende duurzaamheid om een economie tot stand te brengen die werkt voor de mensen en de planeet. Met de uitbraak van de coronacrisis blijft deze strategie van het grootste belang.

De aanbevelingen bestrijken de vier dimensies van concurrerende duurzaamheid - stabiliteit, rechtvaardigheid, milieuduurzaamheid en concurrentievermogen - en leggen ook een specifieke nadruk op gezondheid. In de aanbevelingen is ook rekening gehouden met de toezegging van de Commissie om de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties in het Europees Semester te integreren, aangezien deze een geïntegreerd raamwerk bieden dat aspecten van volksgezondheid, maatschappij, milieu en economie omvat.

De aanbevelingen gaan onder meer over investeringen in de volksgezondheid en de veerkracht van de gezondheidssector, behoud van werkgelegenheid door middel van inkomenssteun voor getroffen werknemers, investeringen in mensen en vaardigheden, ondersteuning van het bedrijfsleven (met name het midden- en kleinbedrijf) en bestrijding van agressieve fiscale planning en het witwassen van geld. Herstel en investeringen moeten hand in hand gaan om de economie van de EU, die voor de digitale en de groene transitie staat, een nieuwe vorm te geven.

De budgettaire landspecifieke aanbevelingen van dit jaar zijn kwalitatief, en wijken af van de budgettaire vereisten die normaal gesproken van toepassing zijn. Er is rekening gehouden met de activering van de algemene ontsnappingsclausule: de lidstaten wordt aanbevolen alle nodige maatregelen te nemen om de pandemie doeltreffend aan te pakken, de economie te stutten en het daaruit volgende herstel te ondersteunen. Wanneer de economische omstandigheden het toelaten, moet het begrotingsbeleid erop gericht zijn prudente begrotingssituaties op middellange termijn tot stand te brengen en de houdbaarheid van de schuld te waarborgen, terwijl de investeringen worden opgevoerd.

Toezicht op de begrotingsontwikkelingen

De Commissie heeft ook verslagen op grond van artikel 126, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie aangenomen voor alle lidstaten, uitgezonderd Roemenië, dat reeds onder het corrigerende deel van het pact valt.

De Commissie is verplicht deze verslagen op te stellen voor de lidstaten die zelf voorzien - om redenen die verband houden met het coronavirus - dat zij in 2020 de tekortdrempel van 3 % zullen overschrijden, of voor de lidstaten waarvoor de Commissie dat voorspelt. Daarnaast wordt in de verslagen voor Frankrijk, België, Cyprus, Griekenland, Italië en Spanje ook de naleving van het schuldcriterium door deze lidstaten in 2019 beoordeeld, op basis van de begrotingsresultaten die door Eurostat gevalideerd zijn.

In deze verslagen wordt rekening gehouden met de negatieve impact van de coronapandemie op de nationale overheidsfinanciën. In het licht van de uitzonderlijke onzekerheid ten gevolge van de buitengewone macro-economische en budgettaire impact van de pandemie is de Commissie van mening dat in dit stadium geen besluit hoeft te worden genomen over de vraag of voor lidstaten de buitensporigtekortprocedure moet worden gestart.

Volgende stappen

Een gecoördineerde Europese economische respons is van cruciaal belang om de economische activiteit weer op gang te brengen, de schade aan het economische en sociale weefsel te beperken en verschillen en onevenwichtigheden te verkleinen. Het Europees Semester voor coördinatie van het economisch en werkgelegenheidsbeleid is daarom een cruciaal onderdeel van de herstelstrategie.

Tegen deze achtergrond vraagt de Commissie de Raad om deze landspecifieke aanbevelingen goed te keuren, en de lidstaten om de aanbevelingen volledig en tijdig te implementeren.

Enkele reacties van de leden van het college:

Valdis Dombrovskis i, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “Het coronavirus heeft ons als een asteroïde geraakt en heeft een krater in de Europese economie geslagen. Dit voorjaarspakket van het Europees Semester is herschikt en gestroomlijnd om sturing te geven aan onze lidstaten die zich een weg banen door de storm. Op heel korte termijn ligt onze focus op het investeren in de volksgezondheid en het beschermen van jobs en bedrijven. Naarmate we op herstel overschakelen, zal het Europees Semester van essentieel belang zijn om te komen tot een gecoördineerde aanpak om onze economieën weer op de weg te zetten naar duurzame en inclusieve groei — niemand mag achterblijven. We hebben ook hervormingen nodig om de productiviteit en het ondernemingsklimaat te verbeteren. Zodra de omstandigheden het toelaten, zullen we een evenwicht moeten vinden tussen het bereiken van houdbaarheid van de begroting en het stimuleren van investeringen.”

Nicolas Schmit i, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten: “Werknemers ondersteunen, de sociale bescherming versterken, ongelijkheden bestrijden en mensen het recht garanderen hun vaardigheden te ontwikkelen, zullen topprioriteiten zijn voor onze economische respons op de crisis, en ook om de groene en de digitale transitie te garanderen. We kunnen dit alleen samen bereiken. De Europese pijler van sociale rechten blijft ons kompas in deze inspanningen. Het herstel na het coronavirus moet veerkracht en opwaartse convergentie bevorderen door de mensen centraal te plaatsen.

Paolo Gentiloni i, commissaris voor Economie: “De coronapandemie en de noodzakelijke inperkingsmaatregelen hebben de Europese economieën een zware klap toegebracht. In deze aanbevelingen is rekening gehouden met deze ongekende situatie. De prioriteiten van vandaag zijn het versterken van onze gezondheidszorg, het ondersteunen van onze werknemers, het redden van onze bedrijven. De uitdagingen waar we vóór deze crisis voor stonden, zijn echter nog niet weg. Met het oog op de toekomst moeten onze investerings- en hervormingsdoelstellingen gefocust blijven op het welslagen van de groene en de digitale transitie en het garanderen van sociale rechtvaardigheid. Dat betekent ook dat ieder zijn deel moet betalen: in een Europa van solidariteit en rechtvaardigheid kan er geen plaats zijn voor agressieve fiscale planning.”

Toezichtverslagen voor Griekenland, Spanje en Cyprus

De Commissie heeft het zesde verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland aangenomen. De conclusie van het verslag luidt dat Griekenland, gezien de buitengewone omstandigheden ten gevolge van de uitbraak van het coronavirus, de nodige maatregelen heeft genomen om zijn specifieke toezeggingen inzake hervormingen waar te maken.

De Commissie heeft ook de verslagen over het postprogrammatoezicht voor Spanje en Cyprus goedgekeurd.

Meer informatie

Voorjaarspakket 2020 van het Europees Semester: vragen en antwoorden

Factsheet: voorjaarspakket van het Europees Semester

Mededeling over de landspecifieke aanbevelingen

Landspecifieke aanbevelingen

Verslagen op grond van artikel 126, lid 3

Zesde verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland

Verslag over het postprogrammatoezicht voor Spanje

Verslag over het postprogrammatoezicht voor Cyprus

Europees Semester 2020: landverslagen

Economische voorjaarsprognoses 2020

Stabiliteits- en groeipact

Procedure bij macro-economische onevenwichtigheden

Het Europees Semester