Grenscontroles in Schengen door het coronavirus: wat kan de EU doen? - Hoofdinhoud
EU i-landen ontspannen de grenscontroles die Covid-19 met zich meebracht. Het Parlement i wil een gecoördineerde inspanning om een operationele Schengen zo snel mogelijk te hervatten.
Vrij rondreizen in de EU was tot twee maanden geleden evident voor de meeste Europeanen. Maar beperkingen om de verspreiding van het coronavirus tegen te houden betekende het sluiten van interne grenzen in de meeste delen van Europa. Nu de verspreiding van het virus vertraagt en met de zomervakantie in het verschiet, hervatten landen voorzichtig de bewegingsvrijheid. EP-leden eisen dat de paspoort-vrije Schengenzone zo snel mogelijk terug volledig functioneert.
Schengen in lockdown
“Lidstaten namen afzonderlijk beslissingen en nu is het hoog tijd dat de EU het voortouw neemt voor het te laat is en er onherstelbare schade is toegebracht aan het Schengensysteem”, dringt Tanja Fajon aan, voorzitter van de LIBE werkgroep Schengen-toezicht. “De Commissie dient een sleutelrol te spelen om de bewegingsvrijheid te hervatten en in eerste instantie voor sleutel categorieën zoals grensarbeiders. Europese coördinatie is daarom essentieel.”
Volgens de huidige Schengenregels, kunnen lidstaten - voor een beperkte periode - grenscontroles introduceren aan hun interne grenzen als er een ernstige bedreiging is voor de openbare orde of de interne veiligheid. Ze moeten in dat geval wel de Europese Commissie inlichten over dergelijke sluitingen. De Commissie houdt op dit moment een overzicht bij per land van de nationale Covid-19 beperkende maatregelen.
Hoe open je de grenzen opnieuw - EU-advies
In een pakket voorstellen om reizen binnen de EU veilig te hervatten, stelde de Europese Commissie i op 13 mei aan Schengen en EU lidstaten voor om geleidelijk hun interne grenzen opnieuw te openen. De nadruk ligt op de coördinatie en respect van de gemeenschappelijke criteria gebaseerd op richtlijnen van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding.
Het systeem om de maatregelen in fases op te heffen kan van start gaan tussen regio’s en landen met vergelijkbare epidemielevels, maar er zou geen discriminatie mogen zijn op basis van nationaliteit. Het doel is om uiteindelijk alle grenzen binnen de EU te openen om vlot en veilig reizen voor professionele of persoonlijke redenen toe te laten. Er is echter geen vaste tijdlijn omdat het afhankelijk is van de epidemiologische situatie en van de individuele beslissingen van lidstaten.
Grensbewaking en de introductie van controles is de bevoegdheid van de lidstaat, maar sinds het begin van de pandemie, stelt de Europese Commissie gemeenschappelijke richtlijnen op om het vervoer van werknemers in essentiële sectoren en essentiële goederen en diensten te garanderen. De Commissie maakte ook de repatriatie mogelijk van bijna zeshonderdduizend Europeanen die in het buitenland gestrand waren en beperkte de toegang tot de EU voor burgers uit niet EU-landen, nu trouwens verlengd tot 15 juni.
Ontdek wat de EU doet om de Covid-19-crisis te bestrijden.
Bekijk de tijdlijn van aangenomen maatregelen.
Standpunt van het Parlement
EP-leden dringen aan op het herstel van open grenzen voor personen, arbeiders, goederen en diensten in het Schengengebied. Ze willen een sterkere EU-samenwerking om te garanderen dat er geen enkele discriminatie is tegen EU-burgers.
In een debat op 12 mei in de commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) over de status van Schengen, herinnerde Tanja Fajon (S&D, Slovenië) aan de gesloten grenzen ingevoerd tijdens de migratiecrisis in 2015. Deze sluitingen zijn in sommige landen van kracht gebleven, wat het Parlement onverantwoord vindt. “Als we er niet in slagen om de integriteit van Schengen te herstellen, dan stellen we het Europese project in gevaar,” aldus Fajon. EP-leden willen daarom zekerheid dat alle toekomstige interne grenscontroles een uitzondering zijn en voor beperkte periode.
De LIBE-commissie bereidt een resolutie voor over de situatie in de Schengenzone, en het Parlement zal er tijdens de plenaire zitting in juni over stemmen.
Lees hoe het Europees Parlement het Schengensysteem versterkt en de grensbeveiliging in Europa verbetert.
De Schengenzone
-
-De Schengenzone bestaat uit 26 landen
-
-22 EU-lidstaten (België, Tsjechië, Denemarken, Duitsland, Estland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Hongarije, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slowakije, Slovenië, Finland en Zweden)
-
-4 geassocieerde landen (IJsland, Noorwegen, Zwitserland en Liechtenstein)
Meer informatie
Productinformatie
REF.: 20200506STO78514