Coronavirus: platforms verwijderen op verzoek van Europese Commissie miljoenen misleidende advertenties - Hoofdinhoud

De Europese Commissie wil consumenten online beschermen en heeft daarom een screening (een “sweep”) van een groot aantal websites gecoördineerd om te achterhalen op welke sites consumenten in de EU inhoud aantreffen die onjuiste beweringen bevat of nepproducten promoot in verband met het coronavirus. Uit de resultaten blijkt dat de platformen na de oproep van de Commissie miljoenen misleidende advertenties en productvermeldingen hebben verwijderd of geblokkeerd. De sweep is uitgevoerd door het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming en bestond uit twee onderdelen: een grondige screening van onlineplatformen en een diepgaande analyse van advertenties en websites die verband houden met producten waar veel vraag naar is vanwege het coronavirus.

Commissaris voor Justitie Didier Reynders i: “De grote onlineplatformen hebben positief gereageerd op de oproep van de Europese Commissie om oplichting en misleidende aanbiedingen aan te pakken. Ze hebben blijk gegeven van een duidelijke bereidheid om schadelijke inhoud te verwijderen. Maar zoals deze recente sweep heeft aangetoond, vinden malafide verkopers steeds nieuwe manieren om de kwetsbaarheden van consumenten te benutten, algoritmische controles te omzeilen en nieuwe websites op te zetten. Nu er wereldwijd een pandemie heerst, moeten consumenten daarvoor op hun hoede zijn: ook online zijn er geen wondermiddelen verkrijgbaar. Ik ben blij dat de nationale consumenteninstanties zeer alert blijven en bereid zijn om in samenwerking met de Commissie consumenten online te beschermen.”

Belangrijkste bevindingen

In 27 landen hebben de instanties voor bescherming van de consument deelgenomen aan een grondige screening van diverse platformen. De instanties hebben 126 vragen beantwoord over zowel de ondernemingen waarmee de Commissie regelmatig contact heeft als bedrijven die op nationaal niveau actief zijn. Veel aandacht was er voor het screenen van aanbiedingen van mondkapjes, desinfectiemiddelen en testkits, maar ook van levensmiddelen, voedingssupplementen en non-foodproducten die effectief zouden zijn tegen het coronavirus.

In 38 gevallen troffen de consumentenbeschermingsinstanties dubieuze aanbiedingen en advertenties aan voor producten die in verband met het coronavirus op misleidende wijze werden aangeprezen, overdreven claims dat een product in staat was infectie te voorkomen of te genezen, en buitensporige prijzen. Bovendien bleek uit de screening dat malafide handelaren gebruik maken van nieuwe agressieve praktijken waardoor zij moeilijker te ontdekken zijn, zoals versluierde claims over de genezende werking van producten, met afbeeldingen of grafische illustraties, en soms zelfs opzettelijke spelfouten om automatische tekstfilters te omzeilen.

Uit de screening is gebleken dat de samenwerking van de Commissie met de belangrijkste onlineplatformen resultaten oplevert. Zo heeft Google meer dan 80 miljoen corona-advertenties (wereldwijd) geblokkeerd of verwijderd, heeft eBay meer dan 17 miljoen items uit zijn wereldwijde marktplaats geblokkeerd of verwijderd omdat die in strijd waren met de EU-regels voor consumenten, en heeft Amazon geconstateerd dat het wekelijkse aantal nieuwe producten met coronagerelateerde claims met 77 % is gedaald ten opzichte van maart.

De diepgaande sweep was gericht op 268 websites, waarvan er 206 werden aangewezen voor nader onderzoek in verband met potentiële inbreuken op het EU-consumentenrecht.

• - 

  88 websites bevatten producten met claims over een vermeende genezende of preventieve werking tegen het coronavirus;
• - 

  30 websites bevatten onjuiste beweringen over de schaarste van producten;
• - 

  24 websites werden verdacht van oneerlijke praktijken die bedoeld waren om buitensporige prijzen te kunnen aanrekenen.

De sweep bracht ook aan het licht dat in 39 gevallen de verkoopprijs en de prijs per eenheid niet ondubbelzinnig, gemakkelijk herkenbaar en goed leesbaar waren aangegeven. De consumentenbeschermingsinstanties hebben ook opgemerkt dat consumenten geen duidelijke en volledige informatie kregen over alle relevante aspecten, zoals de identiteit van de handelaar (58 websites), het geografische adres waar de handelaar gevestigd is (62 websites) of de contactgegevens van de handelaar (58 websites).

Volgende stappen

De Commissie heeft haar advies aan consumenten vandaag geactualiseerd. Zij heeft de platformen opgeroepen waakzaam te blijven en de Commissie en de consumenteninstanties regelmatig feedback te blijven geven. De Commissie zal zorgen voor een goede samenwerking tussen de consumentenbeschermingsinstanties en de domeinregisters die verzoeken om sluiting van schadelijke websites behandelen.

Daarnaast zal de Commissie blijven samenwerken met de zelfregulerende reclame-instanties en daarmee informatie blijven uitwisselen over de ontwikkeling van automatische tools om misleidende reclame op te sporen.

Achtergrond

Sinds begin maart werkt de Commissie eraan om consumenten online te beschermen tegen oplichting en oneerlijke handelspraktijken in verband met het coronavirus. Het Europese netwerk van instanties voor consumentenbescherming die de Europese consumentenwetgeving handhaven, was bereid om snel een nieuwe sweep uit te voeren, specifiek in verband met het coronavirus.

Het netwerk voert jaarlijks een EU-brede sweep uit op basis van een door de Europese Commissie opgestelde gemeenschappelijke vragenlijst. Informatie over eerdere sweepacties is hier te vinden.

Meer informatie

De Commissie gaat door met haar adviesverlening aan consumenten en handelaren, met het monitoren van oneerlijke handelspraktijken en het publiceren van relevante updates. Zij blijft het publiek informeren over haar werkzaamheden om oplichting van consumenten in verband met het coronavirus te bestrijden.https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/consumers/enforcement-consumer-protection/scams-related-covid-19_nl#waarschuwing-voor-consumenten-en-ondernemers

Meer informatie over de sweep.

De Europese bureaus voor consumentenvoorlichting (ECC's) geven advies en bijstand aan de EU-burgers, die vaak met vragen komen over de impact van het coronavirus op een dienst of een aankoop.

Factsheet over de verordening consumentenbescherming.

Meer informatie over uw rechten als consument in de EU.