Persmededeling van voorzitter Von der Leyen over het MFK en het herstelinstrument

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 27 mei 2020.

Goedemiddag,

De huidige crisis vormt onze grootste gezamenlijke uitdaging sinds het ontstaan van de Europese Unie i.

Het is in de eerste plaats een uitdaging op het gebied van de volksgezondheid.

Maar het is nu ook een economische en sociale uitdaging zonder weerga.

Wat het zo moeilijk maakt de crisis onder controle te krijgen, is enerzijds de omvang van de economische schok, en anderzijds de zeer uiteenlopende impact in de verschillende landen en sectoren.

De pandemie is de oorzaak van de crisis, maar de omvang van de crisis houdt verband met vele factoren, met name de structuur en de onderlinge verwevenheid van onze economieën.

Niet alleen de landen waar het virus hard heeft toegeslagen, zoals Italië, Spanje en Frankrijk, hadden economisch te lijden.

Maar ook landen die van het toerisme afhankelijk zijn, landen met zwakkere kapitaalmarkten en landen waar de industrie erg afhankelijk is van Europese en mondiale waardeketens, werden zwaar getroffen.

Tot slot hebben landen met een moeilijke arbeidsmarktsituatie en bepaalde sectoren, zoals de mobiliteits-, de auto- en de textielsector, het overal in Europa zwaarder.

Naast deze asymmetrische impact van de crisis is het zo dat de lidstaten in uiteenlopende mate in staat zijn om hun economie te ondersteunen.

Ik zal er geen doekjes om winden: als wij niet vastberaden optreden, zullen we aanzienlijke verschillen in economisch herstel van de lidstaten, verstoringen op de eengemaakte markt en ontwrichtende sociale ongelijkheid te zien krijgen.

Dat kan de Europese Unie zich niet veroorloven.

Om groei en werkgelegenheid in de hele Unie te creëren, hebben wij een goed werkende eengemaakte markt en hervatting van de convergentie tussen de lidstaten nodig.

Daarom is een antwoord op Europees niveau zo belangrijk.

Dit alles heeft geleid tot het voorstel van de Commissie dat ik zojuist heb gepresenteerd aan de leden van het Europees Parlement i.

Het is bedoeld als antwoord op de huidige crisis en tegelijkertijd als voorbereiding op de toekomst.

Een toekomst waarin de EU als geheel en elke lidstaat afzonderlijk sterker wordt.

De huidige crisis is natuurlijk ook een kans.

U weet welke nadruk mijn Commissie heeft gelegd op de groene en digitale transitie.

Deze transities zijn voor de toekomst nog belangrijker.

Tegelijkertijd moeten wij ervoor zorgen dat bij de transitie naar een klimaatneutrale energie niemand buiten de boot valt.

Next Generation EU zal daarom de financiering voor het Fonds voor een rechtvaardige transitie verveelvoudigen.

De crisis heeft ons ook geleerd hoe belangrijk het is de veerkracht in al haar facetten te versterken: op het gebied van gezondheid en op sociaal en economisch gebied.

Wij kunnen dit alles alleen bereiken als wij ons optreden naar een volledig nieuw niveau tillen, door tegelijkertijd doortastend en uiterst gefocust te zijn.

Het doel moet zijn samen in ons algemeen belang te investeren.

Wij zullen doortastend zijn door op EU-niveau ongekende bedragen aan financiering te mobiliseren;

Wij zullen gefocust zijn door de financiering te besteden aan de nieuwe prioriteiten die de toekomst vorm zullen geven.

Om dit te bereiken zetten wij Next Generation EU op, waarvoor 750 miljard euro wordt uitgetrokken.

Samen met het kern-MFK van 1,1 biljoen euro komen de voorstellen van vandaag neer op 1,85 biljoen euro.

Het grootste deel van dit geld zullen wij gebruiken om de lidstaten te helpen van de crisis te herstellen en hun veerkracht op lange termijn te vergroten.

Het zwaartepunt zal derhalve liggen op investeringen en hervormingen, ingebed in het Europees Semester.

En het zwaartepunt is duidelijk gericht op onze prioriteiten: de Europese Green Deal en de digitalisering.

Als aanvulling daarop helpt een speciaal programma met cohesiemiddelen de rechtstreekse schade van de crisis op te vangen.

Natuurlijk vooral in de zwaarst getroffen landen.

Evenzo zullen wij gezonde ondernemingen in heel Europa helpen om na de crisis weer op gang te komen.

Veel van die ondernemingen hebben daarvoor nu een tekort aan liquiditeit.

En niet elke onderneming heeft het geluk voor de dringend noodzakelijke herkapitalisatie een beroep te kunnen doen op een sterke binnenlandse markt.

Een verdere les van de crisis is dat wij onze belangrijkste industriële waardeketens moeten versterken.

Next Generation EU zal dit voornemen een impuls geven.

Bovendien heeft deze crisis duidelijk gemaakt dat wij in heel Europa onze gezondheidsstelsels moeten verbeteren.

Daarbij gaat het niet alleen om capaciteit, maar ook om kwaliteit en crisisbestendigheid.

Een nieuw programma moet daarbij helpen.

En in deze tijden heeft iedereen begrepen hoe belangrijk het is eersteklas onderzoeksinstellingen met excellente wetenschappers in Europa te hebben.

Daarom willen wij meer middelen uittrekken voor Horizon Europa.

Wij moeten internationaal en samen optreden als wij deze wereldwijde crisis onder controle willen krijgen.

Daarom zullen wij de steun voor onze vrienden op de Westelijke Balkan, onze buren in Afrika en partners in de rest van de wereld versterken.

Wij moeten zeer resoluut zijn in ons antwoord op deze crisis, want onze burgers en bedrijven hebben acute en dringende behoeften.

Maar wij moeten zodanig te werk gaan dat wij ons op de toekomst voorbereiden.

Daarom zal, dankzij het zwaartepunt van Next Generation EU en samen met het basis-MFK, 60 % van onze investeringen de komende zeven jaar naar modern beleid gaan

Bovendien moeten wij, als wij ons op de toekomst voorbereiden, ook aandacht besteden aan de moeilijke financiële en budgettaire situatie waarin veel lidstaten zich nu bevinden.

De financiering zal derhalve via leningen - waarvan er vele zeer lange looptijden zullen hebben - worden bijeengebracht en dankzij nieuwe eigen middelen via de volgende Europese begrotingen worden terugbetaald.

Deze nieuwe eigen middelen zouden worden geïnd via ETS (emissiehandelssysteem), via een nieuw koolstofgrenscorrectiemechanisme, voor bedrijven die het meest van de eengemaakte markt profiteren en voor plastic voor eenmalig gebruik, en via een digitale belasting op basis van het werk van de OESO.

Hiermee zouden de lidstaten aan de volgende Europese begrotingen kunnen bijdragen op hetzelfde niveau als nu.

Ik wil benadrukken dat NextGenerationEU in ieder geval strikt tijdelijk en van even uitzonderlijke aard zal zijn als de huidige crisis.

Het voorstel ligt op tafel.

Het is het resultaat van intensieve werkzaamheden van de Commissie en vele contacten met mijn collega's in de lidstaten en de andere EU-instellingen.

Wij moeten zo snel mogelijk een akkoord bereiken tussen de Europese Raad en het Europees Parlement, zodat voldoende tijd overblijft voor de nodige nationale ratificaties.

Bovendien hoor ik de oproepen om al voor het eind van dit jaar in actie te komen.

Ik begrijp die oproepen en sta erachter.

Daarom stellen wij ook een onmiddellijke verhoging van het huidige MFK en de begroting 2020 voor om de cohesieuitgaven te versterken en de herkapitalisatiesteun en de financiering voor het externe optreden, met name voor de Westelijke Balkan, te vervroegen.

Ik zal samen met mijn collega's in de Europese Raad en het Europees Parlement onvermoeid doorwerken om zo snel mogelijk overeenstemming te bereiken over al deze voorstellen.

Dit is een beslissend moment voor de EU.

Maar ik ben vol vertrouwen.

De afgelopen weken hebben laten zien dat het besef groeit dat we samen moeten investeren in het algemeen Europees belang en dat we hiermee de grondslagen moeten leggen voor het welzijn van de volgende generatie Europeanen.

Waar een wil is, is een weg.

Dank u.