De Commissie stelt een leenfaciliteit voor de overheidssector voor ter ondersteuning van groene investeringen in samenwerking met de Europese Investeringsbank.

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op donderdag 28 mei 2020.

De Europese Commissie presenteert vandaag haar voorstel voor een leenfaciliteit voor de overheidssector in het kader van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie. De faciliteit zal gezamenlijk met de Europese Investeringsbank worden uitgevoerd en zal investeringen door overheidsinstanties aanmoedigen die de transitie naar een klimaatneutrale economie ondersteunen in steenkool- en koolstofintensieve regio's. De faciliteit omvat 1,5 miljard EUR aan subsidies, afkomstig uit de EU-begroting, en maximaal 10 miljard EUR aan leningen, afkomstig uit de eigen middelen van de Europese Investeringsbank. De faciliteit zal maximaal tussen 25 en 30 miljard EUR aan investeringen mobiliseren voor hulp aan de gebieden en regio's die het zwaarst worden getroffen door de transitie naar een klimaatneutrale economie, waarbij voorrang wordt verleend aan de gebieden en regio's die een beperkt vermogen hebben om de kosten van de transitie op te vangen.

De faciliteit staat open voor alle lidstaten, aanvankelijk op basis van nationale toewijzingen, via oproepen tot het indienen van voorstellen die aan de volgende criteria moeten voldoen:

  • de voorstellen komen ten goede aan gebieden die zijn vermeld in een goedgekeurd territoriaal plan voor een rechtvaardige transitie;
  • de voorstellen ontvangen een lening van de EIB in het kader van de faciliteit, en
  • de voorstellen leveren niet voldoende stromen aan marktinkomsten.

De voorstellen moeten ook voldoen aan het beleid inzake kredietverstrekking van de EIB. De in aanmerking komende investeringen zijn met name in energie- en vervoersinfrastructuur, stadsverwarmingsnetten, openbaar vervoer, maatregelen voor energie-efficiëntie en sociale infrastructuur, en andere projecten die de gemeenschappen in de getroffen regio's rechtstreeks ten goede kunnen komen en de sociaal-economische kosten van de transitie naar een klimaatneutraal Europa tegen 2050 kunnen verminderen.

De territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie worden momenteel voorbereid door de lidstaten en zullen door de Europese Commissie worden goedgekeurd. Zij bieden het kader voor de steun uit de drie pijlers van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie: een Fonds voor een rechtvaardige transitie dat subsidies zal verstrekken, een speciale regeling in het kader van InvestEU om particuliere investeringen aan te trekken, en de vandaag voorgestelde leenfaciliteit voor de overheidssector. De Commissie verleent alle 18 lidstaten die erom hebben verzocht technische bijstand voor de ontwikkeling van hun territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie.

Volgende stappen

Over het voorstel van vandaag zal nu worden onderhandeld met het Europees Parlement en de Raad, zodat het snel kan worden aangenomen. De eerste oproepen tot het indienen van voorstellen zullen naar verwachting worden gedaan na de vaststelling en inwerkingtreding van de leenfaciliteit voor de overheidssector en de goedkeuring van de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie. Voorafgaand aan de eerste oproep zal een administratieve overeenkomst met de Europese Investeringsbank moeten worden ondertekend om de uitvoeringsregelingen van de faciliteit te bepalen.

Enkele reacties van commissarissen en van de vicevoorzitter van de Europese Investeringsbank:

Valdis Dombrovskis, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “Vandaag komen we onze belofte na om financiële steun te verlenen aan minder begunstigde regio's om hen te helpen bij de transitie naar een meer klimaatneutrale economie. Deze leenfaciliteit zal zich richten op het stimuleren van overheidsinvesteringen die kunnen bijdragen aan de groene transitie in delen van Europa die meer koolstofintensief zijn en met grotere sociaal-economische uitdagingen kampen — investeringen die anders niet zouden plaatsvinden. Ik roep de lidstaten en het Europees Parlement op dit voorstel en het Fonds voor een rechtvaardige transitie te steunen, als onderdeel van onze inspanningen om ervoor te zorgen dat we de Europese economie groener en veerkrachtiger maken.

Elisa Ferreira, commissaris voor Cohesie en Hervormingen: “Onze eerste prioriteit is om ons zo veilig mogelijk door de door de coronaviruspandemie veroorzaakte crisis te loodsen, maar we mogen niet vergeten dat de klimaatverandering onze planeet schaadt. Zoals voorzitter Von der Leyen ook al zei, bestaat er geen vaccin tegen klimaatverandering. Maar we moeten ervoor zorgen dat de transitie naar een klimaatneutrale economie rechtvaardig verloopt. Het voorstel van vandaag is een essentieel instrument om te garanderen dat ze rechtvaardig verloopt en vormt een aanvulling op de inspanningen van het cohesiebeleid om de regio's en burgers die het kwetsbaarst zijn voor aanpassingen in de richting van een klimaatneutrale Unie, te ondersteunen.”

Lilyana Pavlova, vicevoorzitter van de Europese Investeringsbank, voegde hieraan toe: “Terwijl we de grote sociaal-economische uitdaging als gevolg van COVID-19 aanpakken, mogen we de fundamentele bedreiging op de lange termijn van de klimaatverandering niet uit het oog verliezen. Als klimaatbank van de EU beloofde de Europese Investeringsbank tegen 2025 ten minste 50 % van haar leningen aan klimaatactie en milieuduurzaamheid te besteden en tegen het einde van het jaar alle financiering af te stemmen op de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs. Het voorgestelde mechanisme voor een rechtvaardige transitie, dat de EIB met haar financiering wil ondersteunen, zal van cruciaal belang zijn om ervoor te zorgen dat de omvorming van onze economieën tot koolstofneutraliteit plaatsvindt met gedeelde voordelen en zonder onevenwichtige verschillen in kosten tussen de regio's. Dit mechanisme weerspiegelt de Europese solidariteit en strookt met de doelstellingen van het cohesiebeleid om elke regio te helpen haar volledige potentieel te verwezenlijken, teneinde een convergentie van de levensstandaard en welvaart in de gehele Europese Unie tot stand te brengen.”

Achtergrond

De leenfaciliteit voor de overheidssector vormt de derde pijler van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie en strookt met de inspanningen van de Europese Green Deal om tegen 2050 een klimaatneutrale economie tot stand te brengen in Europa. Het mechanisme zal sociale rechtvaardigheid bevorderen bij de transitie naar een klimaatneutrale economie in de kwetsbaarste steenkool- en koolstofintensieve regio's. Dit mechanisme steunt op drie bronnen van financiering: het Fonds voor een rechtvaardige transitie, waarvoor op 14 januari 2020 een voorstel is ingediend en waarvoor in het kader van het herziene voorstel voor de volgende langetermijnbegroting van de EU een verhoogd budget wordt voorgesteld, een speciale regeling voor een rechtvaardige transitie in het kader van InvestEU, en de vandaag door de Commissie vastgestelde leenfaciliteit voor de overheidssector. Deze drie pijlers zullen naar verwachting in de periode 2021-2027 ten minste 150 miljard EUR aan investeringen in de EU-economie mobiliseren.

Nadere informatie

Memorandum: EU budget for recovery: Questions and answers on the Just Transition Mechanism

Persbericht: De groene transitie financieren: het investeringsplan voor de Europese Green Deal en het mechanisme voor een rechtvaardige transitie

Persbericht: Commissie verleent de lidstaten steun bij de transitie naar een klimaatneutrale economie

Factsheet (EN): How Cohesion policy funds support Member States' green reforms

Contact

Vivian Loonela / Sara Soumillion

Vanessa Paul, v.paul@eib.org, tel.: +352 4379-84331 / GSM: +352 621 368 521

Website: www.eib.org/press - Persdienst: +352 4379 21000 - press@eib.org