EP roept op om belangenverstrengeling met EU-gelden op te lossen - Hoofdinhoud
Europees Parlement dringt erop aan dat mogelijke belangenconflicten op het hoogste regeringsniveau worden aangepakt en dat de namen van begunstigden van EU i-fondsen worden geregistreerd.
Vrijdag heeft het Parlement een resolutie aangenomen met 510 stemmen voor, 53 stemmen tegen en 101 onthoudingen, waarin het betreurt dat de Tsjechische premier nog steeds actief is in het uitvoeren van de EU-begroting. Dit terwijl hij naar verluidt nog steeds eigenaar is van het bedrijf “Agrofert”, een van de grootste ontvangers van EU-subsidies in Tsjechië.
Een officieel EU-onderzoek naar belangenverstrengeling is nog steeds bezig. De Europarlementariërs stellen dat de betrokkenen op het hoogste bestuursniveau van de nationale overheid drie opties hebben: zij kunnen hun zakelijke belangen opgeven, afzien van EU-subsidies of zich onthouden van beslissingen die hun belangen aangaan. Ook uiteindelijk ontslag uit hun publieke functies valt onder de opties.
De leden vragen de Europese Commissie i om mechanismes op te zetten die belangverstrengeling met EU-gelden moeten voorkomen. Deze regels moeten een verplichting tot het publiceren van uiteindelijke begunstigden van EU-subsidies en plafonds voor rechtstreekse betalingen aan natuurlijke personen bevatten.
Tenslotte veroordeelt het Parlement de “lasterlijke taal en haatzaaiende uitingen” van premier Babiš tegen Europarlementariërs die deelnamen aan de onderzoeksmissie naar Tsjechië in februari 2020. Deze missie volgde na berichten van onregelmatigheden met het beheer van EU-gelden.
Quote
Monika Hohlmeier (EVP, DE), voorzitter van de commissie Begrotingscontrole zegt: “Als er belangenverstrengeling wordt geconstateerd bij de Tsjechische premier moet hij zijn zakelijke belangen van de hand doen door: afstand te doen van bedrijven die EU-subsidies ontvangen, afzien van besluiten die invloed hebben op subsidies voor zijn bedrijven of zelfs aftreden als premier. Een alternatief is dat ieder bedrijf van de premier stopt met het ontvangen van EU-subsidies. We roepen ook de EU en de lidstaten op om meer te doen voor de bescherming van het geld van de belastingbetaler tegen oligarchische manipulatie. De huidige mechanismes schieten kennelijk tekort.”
Persconferentie
De Nederlandse Europarlementariër Lara Wolters (PvdA, S&D) was lid van de onderzoeksmissie naar Tsjechië in februari. Samen met mevrouw Hohlmeier en andere betrokken Europarlementariërs gaf zij na afloop een persconferentie. Via deze link is dit terug te kijken.
Vervolgstappen
Het officiële onderzoek van de Europese Commissie naar belangverstrengeling bij de Tsjechische premier loopt sinds januari 2019. In november 2019 werden alle betalingen uit de EU-begroting naar bedrijven die direct en indirect eigendom zijn van premier Babiš opgeschort.
Naar aanleiding van een rapport van EU-fraudewaakhond OLAF heropende de Tsjechische aanklager in december 2019 het onderzoek naar misbruik van EU-gelden bij één van de subprojecten, “het Ooievaarsnest”, van de Agrofert groep. Het onderzoek was in eerste instantie gestart als gevolg van een rapport door EU fraude-waakhond OLAF.
Achtergrond
“Agrofert groep” is een conglomeraat van meer dan 230 bedrijven, met meer dan 34.000 werknemers. Premier Babiš zette de Agrofert groep op en is de uiteindelijk begunstigde. De groep is één van de grootste ontvangers van EU-subsidies: Europarlementariërs stellen dat 973.284.000 Tsjechische kronen (ongeveer 36,5 miljoen euro) aan landbouwsubsidies in 2018 en 16 miljoen euro aan EU-cohesiefondsen in de periode 2014-2020 naar Agrofert zijn gegaan. Op dit moment verplicht geen enkele EU-regelgeving een lidstaat om bekend te maken wie de uiteindelijke begunstigde is van EU-gelden.