Waarheidsvinding of activisme, waar ligt de grens?

Met dank overgenomen van SGP-jongeren (SGPJ) i, gepubliceerd op donderdag 25 juni 2020.

statement 17:00 - 25 juni 2020

Het is geen geheim dat politieke partijen in de eeuw van de media meer en meer in beeld komen. Traditioneel zorgt de media voor een evenwichtig beeld van de gang van zaken in politiek Den Haag. De laatste jaren lijkt daar verandering in te komen. Zelfs de NPO lijkt soms een voorkeur voor bepaalde partijen en ideeën te hebben en steekt dit niet altijd onder stoelen of banken. Worden er niet te vaak uitzendingen gemaakt op basis van signatuur, dan op basis van haar kerntaak, de controlering van de politieke agenda? SGP-jongeren maakt zich hier zorgen over. Waar ligt de grens tussen waarheid en activisme?

Vrijheid van meningsuiting

Het klassieke grondrecht, vrijheid van meningsuiting; het ene moment bejubeld, het volgende moment verguisd. In de praktijk blijkt heel vaak dat zowel de pers als politici het recht op vrijheid van meningsuiting gebruiken op de wijze die voor hen op dat moment het meeste oplevert. Mocht dat nadelig zijn voor de één, dan is een aangifte of kort geding een makkelijke uitweg.

Vrijheid van pers

De pers kent nog een ander grondrecht waar beroep op kan worden gedaan. In principe mag de pers praktisch alles publiceren zonder vorm van censuur. In de 21e eeuw worden ook discutabele uitzendingen of artikelen verdedigd onder het mom van vrije pers. Framing, shaming of incorrecte parafrasering. Het komt allemaal voor. De vraag is nu: wat is geoorloofd?

Conflict

Waar vrijheid van meningsuiting en vrijheid van pers samen komen, daar ontstaat conflict. Politici voelen zich aangeschoten wild, soms ook in privéaangelegenheden, de media kan praktisch alles uitzenden en publiceren zonder nuance in feitelijke verantwoording, die relevant is voor de controlefunctie die de media heeft. Daarnaast zijn er steeds vaker geschillen tussen politici en de media over al dan niet uitgesproken woorden en hoe deze worden weergegeven in de media. Dit heeft meermaals tot een rechtszaak geleidt.

Een recent voorbeeld hiervan is een rechtszaak van Thierry Baudet tegen de zender VPRO over een vermeende foutieve parafrasering. De rechter oordeelde de parafrasering als gebrekkig, maar de VPRO hoefde de uitspraak toch niet te rectificeren. Een ander voorbeeld is de uitspraak van minister Donner in 2004, die zijn ongenoegen uit jegens de media, in het volgende citaat: ‘Een toenemend deel van het werk van de overheid bestaat in het recht zetten van wat verslaggevers eerder uit hun verband hebben gerukt; in het uitleggen waar de klepel hangt bij krantenberichten die de klok hebben horen luiden.’ Het betreft hier vooral het overheidshandelen rondom de vervroegde vrijlating van tbs'ers, waarin de media een sterke rol hebben gespeeld.

Is hier sprake van kwade wil, of handelen uit gemakzucht? Welke van de twee het ook is, de lezer zou kunnen denken dat de media moedwillig het publieke debat in een bepaalde richting wil duwen terwijl ze tegelijkertijd zeggen neutraal te zijn.

Geoorloofd

SGP-jongeren is van mening dat zowel publieke als private media, maar vooral de publieke media een evenwichtige en juiste weergave moeten geven van de werkelijkheid die recht doet aan de samenleving waar we in leven. De media is verantwoordelijk voor correcte informatievoorziening, met als voornaamste doel informeren van burgers over kernthema’s en functioneren als een poortwachter voor de politieke agenda. Een eigen signatuur is daarin niet fout en kan juist zorgen voor meer herkenbaarheid, maar deze moet dan wel duidelijk worden gecommuniceerd en verantwoord.