EP enquete: Burgers willen groter EU-budget om crisis te bestrijden - Hoofdinhoud

Meerderheid zegt dat EU meer financiële middelen nodig heeft om gevolgen van pandemie te overwinnen. Volksgezondheid, economisch herstel en klimaat zijn topprioriteiten.

Volgens een recente enquête die in opdracht van het Europees Parlement i werd gehouden in de tweede helft van juni 2020 willen bijna zeven van de tien ondervraagden in de EU (68 %) een sterkere rol voor de EU in de aanpak van de crisis. Meer dan de helft (56 % EU-gemiddelde, Nederland: 36 %, België: 48 %) vindt dat de EU hiervoor meer financiële middelen nodig heeft en dat die in de eerste plaats gebruikt moeten worden om de impact van de pandemie op de gezondheidszorg en de economie aan te pakken.

Meer dan de helft van de ondervraagden (53 % EU-gemiddelde, Nederland: 41 %, België 58%) blijft ontevreden over de solidariteit die tussen EU-lidstaten onderling aan de dag werd gelegd tijdens de pandemie. Wel hebben meer mensen nu een positievere indruk dan in april (EU-gemiddelde +5 procentpunten, voor Nederland en België +1 pp).

In een reactie zei EP-voorzitter David Sassoli i :

“De resultaten van deze enquête tonen duidelijk aan dat EU-burgers meer solidariteit verwachten van de EU en meer actie om het herstel te ondersteunen. Ze zien ook in dat er behoefte is aan een groter EU-budget om de ongeziene impact van de pandemie op onze economie en maatschappij aan te pakken. In het kader van de huidige begrotingsonderhandelingen steunt het Parlement de burgers in hun wens voor een effectievere en ambitieuzere EU.”

Breed bewustzijn over EU-acties tegen Covid-19, tevredenheid groeit

Drie van de vier Europese burgers (76 % EU-gemiddelde, Nederland: 70 %, België: 60%) hebben gehoord van de verschillende maatregelen die de EU heeft voorgesteld om de gevolgen van de Covid-19-pandemie het hoofd te bieden. 36 % van de ondervraagden (Nederland: 31 %, België: 24 %) weet ook wat die maatregelen zijn, Van de ondervraagden die van de EU-maatregelen tegen Covid-19 hebben gehoord, is 49 % (EU-gemiddelde, Nederland: 61 %, België: 48 %) tevreden met de voorgestelde maatregelen. Een duidelijke stijging van gemiddeld bijna 7 punten in de EU (vergeleken met 42 % in april) bevestigt de groeiende steun onder de bevolking voor de voorgestelde maatregelen, waarvan vele nog moeten worden ingevoerd. In Nederland is het percentage dat tevreden is met de voorgestelde maatregelen gelijk gebleven ten opzichte van april, in Belgie is het percentage met 1 procentpunt licht gedaald.

Meerderheid nog steeds ontevreden over solidariteit tussen EU-lidstaten

Iets meer dan de helft van de ondervraagden in de EU (53 %, Nederland: 41 %, België: 58%) is ontevreden over de solidariteit die de EU-lidstaten onderling aan de dag hebben gelegd tijdens de pandemie. Anderzijds geeft gemiddeld 39 % van de EU-burgers (Nederland: 47 %, België 31 % ) aan wel tevreden te zijn. Dit is een gemiddelde toename van 5 procentpunten gemiddeld in de EU sinds april 2020. De hoogste stijgingen werden opgetekend in Portugal en Spanje (allebei +9 procentpunten), Duitsland, Griekenland, Roemenië en Slowakije (allen ongeveer +7 procentpunten). In Nederland is het percentage gelijk gebleven, in België was er een toename met 1 procentpunt.

De EU moet gemeenschappelijke instrumenten verbeteren om met crises zoals Covid-19 om te gaan

Ongeveer twee derde van de ondervraagden in de EU (68 %) is het ermee eens dat de EU meer bevoegdheden moet krijgen om het hoofd te bieden aan crises zoals de coronavirusuitbraak en wordt daarin gesteund door een absolute meerderheid in 26 lidstaten. In Nederland ligt het percentage op 52 %, in België op 67 %. De grootste steun voor meer EU-bevoegdheden komt van ondervraagden uit Portugal en Luxemburg (allebei 87 %), Cyprus (85 %), Malta (84 %), Estland (81 %), Ierland (79 %), Italië en Griekenland (allebei 78 %), alsook uit Roemenië (77 %) en Spanje (75 %).

Een absolute meerderheid van de Europeanen steunt een groter EU-budget om Covid-19 te bestrijden

56 % van de Europeanen vindt dat de EU meer financiële middelen nodig heeft om de gevolgen van de coronapandemie te boven te komen. In Nederland is dat 36 %, in België 48 %. In 15 EU-lidstaten gaat een absolute meerderheid van de ondervraagden akkoord met deze stelling, met op kop Griekenland (79 %), Cyprus (74 %), Spanje en Portugal (allebei 71 %).

Op de vraag aan welke beleidsterreinen dit grotere EU-budget moet worden besteed, antwoordden de Europese burgers dat gezondheidszorg bovenaan de prioriteitenlijst staat. 55 % (Nederland: 56 %, België: 57 %) van de ondervraagden vindt uitgaven voor volksgezondheid het belangrijkst. In 17 EU-lidstaten komt dit beleidsterrein op de eerste plaats. Op die topprioriteit volgen economisch herstel en nieuwe kansen voor bedrijven (45 %, Nederland: 44 %, België: 38 %), werkgelegenheid en sociale zaken (37 % EU-gemiddelde, Nederland en België: 40 %) en de strijd tegen klimaatverandering (36 % EU-gemiddelde, Nederland en België: 37 %). In Italië (58 %), Slovenië (55 %) en Litouwen (54 %) komt economisch herstel op de eerste plaats. Burgers in Oostenrijk (48 %) en Denemarken (45 %) beschouwen de blijvende strijd tegen klimaatverandering als topprioriteit voor de EU, terwijl werkgelegenheid en sociale zaken het vaakst worden vermeld in Slowakije (63 %), Kroatië (58 %) en Finland (46 %).

Persoonlijke financiële moeilijkheden blijven aanzienlijk

De verontrustende persoonlijke financiële situatie van Europese burgers sinds het begin van de pandemie toont duidelijk aan dat het belangrijk is om zo snel mogelijk de nodige beslissingen te nemen over het herstelpakket: 57 % van de ondervraagden in de EU geeft aan dat ze (persoonlijk) financiële moeilijkheden hebben ondervonden. Dat percentage is sinds april nagenoeg ongewijzigd gebleven. ‘Inkomensverlies’ werd het vaakst vermeld (28 %) als voornaamste knelpunt in 21 lidstaten en dan vooral in Hongarije en Spanje (allebei 43 %), Bulgarije en Griekenland (allebei 41 %), en Italië (37 %).

Van de respondenten in Nederland gaf 58 % aan geen financiële moeilijkheden te hebben ondervonden en vermeldde 18 % inkomensverlies. In België lagen die percentages op 40 % en 24 %.

Minder onzekerheid en angst, hoop en vertrouwen nemen toe

Een andere belangrijke ontwikkeling tekent zich af met betrekking tot hoe de ondervraagden zich voelen tijdens de crisis. Burgers uit 15 lidstaten kiezen ‘hoop’ (41 % in totaal) als de beste beschrijving van hun emotionele toestand. Dit gevoel komt nu op een nipte tweede plaats na ‘onzekerheid’, wat door 45 % van de ondervraagden wordt vermeld, een daling met 5 procentpunten in vergelijking met april (50 %). Negatieve gevoelens zijn over de hele lijn op de terugweg: ‘angst’ (17 %, -5), ‘frustratie’ (23 %, -4) en hulpeloosheid (21 %, -8). Daarentegen neemt ‘vertrouwen’ toe met 3 procentpunten tot 24 % en ‘behulpzaamheid’ met 2 procentpunten tot 16 %, en dat als gemiddelde voor de hele EU.

Noot voor de redactie

De enquête werd tussen 11 en 29 juni 2020 online (en telefonisch in Malta en Cyprus) uitgevoerd door Kantar onder 24 798 ondervraagden in alle 27 EU-lidstaten. De leeftijd van de ondervraagden lag tussen de 16 en 64 jaar (16-54 in Bulgarije, Griekenland, Hongarije, Kroatië, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije en Tsjechië). Representativiteit op nationaal niveau werd verzekerd door quota’s voor geslacht, leeftijd en regio. Het totale EU-gemiddelde werd gewogen aan de hand van de grootte van de bevolking van ieder land in de enquête.

De publicatie van het volledige rapport voor deze enquête, inclusief de volledige reeks gegevens, staat gepland voor begin september 2020.