Staat van de Unie: Commissie zet ambitie naar leiderschap in supercomputing kracht bij

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 18 september 2020.

Vandaag zet de Commissie nieuwe stappen op het gebied van de agenda voor het digitale decennium om de digitale soevereiniteit van Europa te versterken, zoals voorzitter Ursula von der Leyen i woensdag in haar toespraak over de Staat van de Unie heeft aangekondigd.

De Commissie heeft een nieuwe verordening voor de gemeenschappelijke onderneming Europese high-performance computing voorgesteld om de leidende rol van Europa op het gebied van supercomputing en kwantumcomputing te bevestigen en te versterken. Met de nieuwe verordening worden onderzoek en innovatie met betrekking tot nieuwe supercomputingtechnologieën, -systemen en -producten ondersteund, worden de noodzakelijke vaardigheden voor het gebruik van de infrastructuur verbeterd en wordt de basis gelegd voor een Europees ecosysteem van wereldklasse. Met dit voorstel zou 8 miljard euro kunnen worden geïnvesteerd in de volgende generatie supercomputers - een aanzienlijk groter budget dan het huidige.

We moeten voortbouwen op het succes van Europa op het gebied van high-performance computing van de volgende generatie, zodat supercomputers een centrale rol kunnen spelen in het Europees herstel. Supercomputing is dan ook aangemerkt als een strategische investeringsprioriteit, die aan de basis zal liggen van de gehele digitale strategie, van big data en kunstmatige intelligentie tot cloudtechnologieën en cyberbeveiliging. Daarnaast roept de Commissie in een aanbeveling die eveneens vandaag aangenomen werd, de lidstaten op ultrasnelle netwerkconnectiviteit te stimuleren en een gezamenlijke aanpak voor de uitrol van 5G te ontwikkelen.

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “High-performance computing is voor Europa een essentiële digitale capaciteit. Zoals we hebben gemerkt in de strijd tegen de coronapandemie, helpen supercomputers al bij het zoeken naar therapieën, het herkennen en voorspellen van de verspreiding van infecties en bij het ondersteunen van de besluitvorming over inperkingsmaatregelen. Data zijn, in combinatie met kunstmatige intelligentie en supercomputers, ook een belangrijke troef om patronen op te sporen in ecosystemen, ons te helpen bij klimaatmitigatie en oplossingen te vinden om rampen te voorkomen en klimaatverandering te bestrijden. Vandaag stellen we voor om meer te investeren in supercomputinginfrastructuur en zo een enorm potentieel aan te boren voor de verbetering van de levenskwaliteit, de versterking van het concurrentievermogen van onze bedrijven en de bevordering van de wetenschap.”

Thierry Breton i, commissaris voor Interne Markt: “Naast data en connectiviteit speelt ook supercomputing een prominente rol in onze digitale soevereiniteit, zowel met betrekking tot industriële, technologische als wetenschappelijke uitdagingen. De prioriteit is om de internationale technologische wedloop aan te gaan; Europa heeft zowel de knowhow als de politieke wil om voortrekker te zijn. Ons doel is snel het volgende niveau van exaschaalcomputing te bereiken, maar ook en vooral kwantumversnellers te integreren om hybride machines te ontwikkelen zodat Europa van meet af aan mee kan met deze disruptieve technologie.”

De verordening heeft tot doel de eerdere verordening van de Raad, waarbij in oktober 2018 de gemeenschappelijke onderneming EuroHPC werd opgericht, te actualiseren. Zo zal Europa een leidende rol kunnen blijven spelen in de technologische wedloop naar de volgende supercomputergrens:

  • exaschaalsupercomputers die meer dan een miljard miljard (1018) bewerkingen per seconde uitvoeren;
  • kwantumcomputers en hybride computers, waarin elementen van kwantumcomputers en klassieke computers met elkaar worden gecombineerd, die in staat zullen zijn om bewerkingen uit te voeren die geen enkele supercomputer nu aankan.

EuroHPC zal ervoor zorgen dat alle gebruikers in Europa - zowel gebruikers uit de publieke sector als uit het bedrijfsleven, en in het bijzonder kleine en middelgrote ondernemingen, ongeacht waar zij gevestigd zijn - toegang krijgen tot de beschikbare Europese supercomputing- en quantumcomputingcapaciteit. Over de nieuwe begroting wordt momenteel onderhandeld. Er zullen middelen komen uit Horizon Europa, Digitaal Europa en de Connecting Europe Facility.

Supercomputing in de praktijk

De supercomputinginfrastructuur zou kunnen worden ingezet voor meer dan 800 Europese wetenschappelijke, industriële en publieke toepassingen.

In de gezondheidssector, onder andere in de strijd tegen de coronapandemie, helpen supercomputers al bij het zoeken naar therapieën, het modelleren en voorspellen van de verspreiding van infecties en bij het ondersteunen van de besluitvorming over inperkingsmaatregelen. In juni heeft het door de EU gefinancierde consortium Exscalate4CoV bekendgemaakt dat raloxifeen, een reeds geregistreerd generiek geneesmiddel dat wordt gebruikt voor de behandeling van osteoporose, een doeltreffende behandeling zou kunnen zijn voor COVID-19-patiënten bij wie de besmetting licht symptomatisch verloopt. Dit geneesmiddel kan nu klinisch worden getest en in het kader van het project wordt ook nog steeds onderzoek gedaan naar andere veelbelovende moleculen. De supercomputers zullen Europese wetenschappers ook helpen om het menselijk metabolisme en immuunsysteem beter te begrijpen. Ze zullen aanzienlijke vooruitgang mogelijk maken in de genomica, bij het ontwikkelen en testen van nieuwe geneesmiddelen, en zullen bijdragen tot de strijd tegen veelvoorkomende ziekten zoals kanker en virale infecties.

Bovendien zal de supercomputinginfrastructuur in het kader van het EU-initiatief “Bestemming Aarde” voor aanzienlijke verbeteringen zorgen op het gebied van weersvoorspellingen, stads- en plattelandsplanning, afval- en waterbeheer, oceanografische modellen en modellen van het mariene en bevroren milieu. Dit zal de groene transitie ondersteunen in overeenstemming met de doelstellingen van de Europese Green Deal en zal helpen bij de paraatheid voor en het beheer van grote milieuschade en natuurrampen.

Volgende stappen

De nieuwe verordening voor EuroHPC wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van de Europese Unie. Er worden reeds voorbereidingen getroffen voor de activiteiten die vanaf 2021 in het kader van EuroHPC zullen worden voortgezet: er zijn al 20 projecten geselecteerd voor de ontwikkeling van innovatieve HPC-toepassingen en -diensten.

Achtergrond

EuroHPC werd in 2018 opgericht om van de EU een wereldleider op het gebied van supercomputers te maken. Dit gebeurde door de middelen van de EU, de deelnemende landen (tot op heden 32) en particuliere partners te bundelen.

EuroHPC is er sinds de oprichting in 2018 in geslaagd de investeringen in high-performance computing op Europees niveau aanzienlijk te verhogen om van Europa een wereldleider op dit gebied te maken. Alleen al voor de periode 2019-2020 zullen de overheidsinvesteringen van de gemeenschappelijke onderneming ongeveer 1,1 miljard euro bedragen. Dat is een nettotoename van bijna 250 miljoen euro per jaar op Europees niveau ten opzichte van de situatie vóór 2018.

Met deze middelen zal EuroHPC begin 2021 drie pre-exaschaalsystemen in gebruik nemen - d.w.z. systemen die minimaal 1017 berekeningen per seconde kunnen uitvoeren en wereldwijd tot de top 5 van supercomputers behoren - en ook vijf petaschaalsystemen - d.w.z. systemen die ten minste 1015 berekeningen per seconde kunnen uitvoeren en in de top 50 staan. Deze nieuwe machines zullen het beschikbare supercomputervermogen in de EU verachtvoudigen. Hierdoor zullen supercomputers in de EU breder kunnen worden ingezet en zullen zowel publieke als private gebruikers, en met name kleine en middelgrote ondernemingen die zelf niet over de middelen beschikken, van deze nieuwe technologieën kunnen profiteren.

EuroHPC ondersteunt ook de oprichting van 33 nationale competentiecentra die de toegang tot Europese supercomputers in verschillende industriële sectoren lokaal zullen bevorderen, oplossingen op maat zullen bieden voor een groot aantal gebruikers, waaronder kleine en middelgrote ondernemingen, en de Europese kennis en deskundigheid op het gebied van deze technologieën zullen versterken.

Meer informatie

Vragen en antwoorden

Factsheet over EuroHPC

De voorgestelde verordening

Website van EuroHPC

Toespraak over de Staat van de Unie

Persbericht over de belangrijkste initiatieven van de Staat van de Unie 2020

Speciale webpagina over de Staat van de Unie 2020