Staat van de Unie: Aanbeveling van de Commissie voor het stimuleren van connectiviteit ter ondersteuning van het herstel en de veerkracht in de EU — Vragen en antwoorden

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 18 september 2020.

Waarom een aanbeveling voor connectiviteit?

De uitrol van vaste en draadloze netwerken met zeer hoge capaciteit in de hele EU vergt aanzienlijke investeringen. Momenteel gaat een belangrijk deel van die investeringen verloren door een inefficiënt uitrolproces. In haar rapport over de uitvoering van de richtlijn verlaging kosten voor breedband merkte de Commissie op dat de lidstaten sommige van de in de richtlijn beschreven maatregelen niet volledig benutten. Er is met name beperkte vooruitgang geboekt bij de ondersteuning van de coördinatie van civiele werken, de vereenvoudiging van de aanvraagprocedure voor vergunningen voor civiele werken of de bevordering van de transparantie door één enkel informatiepunt. De lidstaten hebben verschillende praktijken voor het verlenen van vergunningen toegepast en veel procedures zijn niet tijdig afgerond, waardoor de termijn van vier maanden voor het nemen van beslissingen over vergunningen is overschreden. Bovendien hebben maar enkele lidstaten gekozen voor elektronische vergunningsaanvragen. Wat de toewijzing van 5G-spectrum betreft, hadden de lidstaten (en het Verenigd Koninkrijk) midden september 2020 gemiddeld maar 27,5 % van de 5G-pioniersbanden toegewezen.

In het Europees wetboek voor elektronische communicatie en het UHF-besluit zijn termijnen vastgesteld voor de machtiging van de drie pioniersbanden in het radiospectrum voor draadloze 5G-netwerken. De lidstaten hadden de 700 MHz-band tegen eind juni 2020 en de 3,6 GHz- en 26 MHz-band tegen eind 2020 moeten toewijzen. Voor de tijdige uitrol van 5G-netwerken moeten de lidstaten vertraging bij het verlenen van toegang tot het radiospectrum aan exploitanten vermijden of tot een minimum beperken. Tot dusver hebben zestien landen ten minste één 5G-pioniersband toegewezen. Vanwege de coronaviruspandemie is een aantal veilingen om die banden aan exploitanten toe te wijzen, uitgesteld. Sommige veilingen zijn al verplaatst en worden eind 2020 verwacht.

Wat is de toolbox met beste praktijken die door de Commissie wordt aanbevolen?

In de aanbeveling wordt de lidstaten verzocht om uiterlijk 20 december 2020 een toolbox van beste praktijken vast te stellen en uit te wisselen om de uitrol van netwerken te versnellen en de toewijzing van radiospectrum te coördineren. Zij moeten uiterlijk 30 maart 2021 overeenstemming bereiken over de lijst van beste praktijken.

De aanbeveling biedt de lidstaten ook richtsnoeren voor de ontwikkeling van de toolbox van beste praktijken, door met name aandacht te besteden aan maatregelen die de uitrol van netwerken met zeer hoge capaciteit vergemakkelijken (d.w.z. vereenvoudigde vergunningsprocedures en gecoördineerde civiele werken die nodig zijn voor de uitrol van netwerken, een centraal informatiepunt bij overheidsinstanties, uitbreiding van de toegang tot bestaande infrastructuur voor de installatie van netwerkelementen, verbetering van de doeltreffendheid van het geschillenbeslechtingsmechanisme met betrekking tot de toegang tot infrastructuur), evenals maatregelen die tijdige toegang tot 5G-radiospectrum verschaffen en een betere coördinatie van de toewijzing van 5G-radiospectrum over de grenzen heen.

Welke rol spelen connectiviteit en met name netwerken met zeer hoge capaciteit in de reactie op de coronacrisis?

De coronaviruspandemie heeft aangetoond dat er behoefte is aan snelle, betrouwbare en hoogwaardige connectiviteit. Communicatienetwerken hebben telewerk, onderwijs en gezondheidszorg op afstand, persoonlijke communicatie en amusement mogelijk gemaakt.

Die netwerken zijn ook een belangrijk middel om het publiek te informeren, bevoegde overheidsinstanties te helpen om de verspreiding van het virus in te dammen en zorginstellingen in staat te stellen gegevens uit te wisselen en telediensten aan te bieden.

Hoe ondersteunen connectiviteit en met name netwerken met een zeer hoge capaciteit het economisch herstel?

De wijdverbreide beschikbaarheid van gigabitconnectiviteit ondersteunt het intensieve gebruik van bandbreedte op het gebied van gezondheid, onderwijs, vervoer, logistiek, energie, productie, landbouw en media van de afgelopen maanden. Dat maakt geneeskunde en machinetoezicht op afstand, geautomatiseerde processen, energiebeheer via slimme netwerken enz. mogelijk.

Connectiviteit vormt de backbone voor de belangrijkste infrastructuren en digitale diensten. Dat is van vitaal belang voor het economisch herstel door de ondersteuning van werkgelegenheid, duurzame groei en de modernisering van de economie in de lidstaten. 5G is een cruciale troef voor het concurrentievermogen, de duurzaamheid en de toekomstige digitale diensten van Europa.

De lidstaten moeten intensiever samenwerken om beste praktijken vast te stellen voor een eenvoudigere en goedkopere uitrol van netwerken, zodat investeringen in de uitbreiding van de netwerkdekking worden aangemoedigd.

Wat zegt de aanbeveling over de vergunningsprocedures voor de uitrol van netwerken?

Zoals in de richtlijn is bepaald, moeten voor de uitrol van netwerkinfrastructuur de bevoegde instanties van de lidstaten binnen een periode van vier maanden alle nodige vergunningen voor civiele werken verlenen of weigeren, behalve in naar behoren gemotiveerde gevallen of om te voldoen aan andere termijnen of verplichtingen in de nationale wetgeving. De praktijken in de lidstaten lopen sterk uiteen en de termijn wordt zelden in acht genomen.

Om de vergunningsprocedure te versnellen, moeten de lidstaten uiterlijk 20 december 2020 een lijst van beste praktijken vaststellen en delen. Zij moeten uiterlijk 30 maart 2021 overeenstemming bereiken over die toolbox. De beste praktijken moeten de vergunningsprocedure verder stroomlijnen en de administratieve last voor autoriteiten en exploitanten verlichten. In de aanbeveling worden de lidstaten verzocht na te gaan hoe:

  • de naleving van de termijn van vier maanden voor het verlenen of weigeren van alle noodzakelijke vergunningen kan worden vereenvoudigd;
  • de vergunningsprocedures kunnen worden vereenvoudigd, onder meer door versnelde procedures, stilzwijgende goedkeuring en eventueel vrijstelling van vergunning;
  • exploitanten op alternatieve wijze vergunningsaanvragen kunnen indienen voor alle civiele werken die nodig zijn voor de uitrol van netwerken, onder meer langs elektronische weg en via het centrale informatiepunt van overheidsinstanties;
  • het centrale informatiepunt kan worden ingesteld als unieke toegang voor het indienen van alle vergunningsaanvragen voor civiele werken, waardoor de uitwisseling van informatie tussen de aanvrager en de bevoegde autoriteiten wordt vergemakkelijkt.

Wat zegt de aanbeveling over de transparantie van bestaande fysieke infrastructuur?

Om netwerken sneller te kunnen uitrollen, moeten exploitanten gemakkelijk toegang hebben tot informatie over bestaande infrastructuur voor de uitrol van netwerkelementen. Zo kan bestaande fysieke infrastructuur zoals gebouwen, leidingen, palen en straatmeubilair efficiënter worden gebruikt, en worden burgers en het milieu beschermd. De lidstaten moeten waarborgen dat alle informatie over infrastructuur in elektronische vorm beschikbaar is via het centrale informatiepunt. Dat kan onder meer informatie van overheidsinstanties zijn over de infrastructuur die zij bezitten of beheren. Bovendien moeten exploitanten worden aangemoedigd om via het centrale informatiepunt informatie over hun bestaande fysieke infrastructuur beschikbaar te stellen die zij op verzoek met andere exploitanten hebben gedeeld.

Welke maatregelen bevat de aanbeveling om de milieueffecten van netwerken te verminderen?

De lidstaten worden aangemoedigd om beste praktijken vast te stellen waardoor de uitrol van netwerken minder gevolgen heeft voor het milieu, met name wat betreft energieverbruik en broeikasgasemissies. De lidstaten moeten uiterlijk 20 december 2020 criteria voor duurzame netwerken opstellen en stimulansen voor exploitanten creëren om dergelijke netwerken uit te rollen. De uitrol kan worden onderworpen aan een beoordeling van de milieueffecten volgens de richtlijn strategische milieueffectbeoordeling of de milieueffectbeoordelingsrichtlijn.

Welke maatregelen voor het stimuleren van investeringen van exploitanten in 5G moeten de lidstaten uiterlijk 20 december 2020 aan de Commissie melden?

Om een brede netwerkdekking te bevorderen, moeten de lidstaten kiezen voor maatregelen die investeringen van exploitanten in de uitrol van 5G stimuleren. Als onderdeel van het vaststellen en delen van beste praktijken voor de toolbox moeten de lidstaten de Commissie uiterlijk 20 december 2020, met name via de Beleidsgroep radiospectrum (RSPG), informeren over specifieke maatregelen om investeringen van exploitanten in 5G te stimuleren, waaronder:

  • stimuleren van reserveringsprijzen die de minimumhoogte van de vergoedingen voor spectrumgebruiksrechten weerspiegelen;
  • voorkómen van spectrumschaarste door het volledige volume aan geharmoniseerd radiospectrum op EU-niveau toe te wijzen;
  • overwegen of de vergoedingen voor spectrumgebruiksrechten binnen de periode van die rechten in termijnen kunnen worden betaald;
  • de voorkeur geven aan een individuele vergunningsregeling voor de 26 GHz-frequentieband, wat het tijdige gebruik ervan bevordert en met name is gebaseerd op versnelde administratieve procedures wanneer toegepast op geografisch beperkte gebruiksrechten;
  • combineren van aanmoedigingspremies met verplichtingen of formele toezeggingen om draadloze dekking van hoge kwaliteit te versnellen of uit te breiden;
  • stimuleren van het delen van passieve en actieve infrastructuur, evenals de gezamenlijke uitrol van infrastructuur die afhankelijk is van het gebruik van radiospectrum.

Wat zegt de aanbeveling over de ondersteuning van meer grensoverschrijdende coördinatie van het radiospectrum?

Draadloze 5G-connectiviteit is met name van belang voor de dekking van de belangrijke autowegen, spoorlijnen en binnenwateren in Europa. In het kader van de toolbox voor de ondersteuning van gecoördineerde spectrumvergunningen voor grensoverschrijdend gebruik moeten de lidstaten uiterlijk 30 maart 2021 het grensoverschrijdend gebruik voor het wegvervoer, het spoorvervoer en de industriële productie in kaart brengen. Om grensoverschrijdende bedrijfscontinuïteit te waarborgen, moeten de lidstaten voor elk vastgesteld gebruik verder overeenstemming bereiken over beste praktijken voor gemeenschappelijk frequentiebereik, een machtigingsregeling en voorwaarden voor spectrumgebruik.

Meer informatie

Persbericht: Commissie verzoekt lidstaten snelle netwerkconnectiviteit te stimuleren en gezamenlijke aanpak van 5G-uitrol te ontwikkelen

Factsheet over de aanbeveling over connectiviteit

Aanbeveling over connectiviteit

Toespraak over de Staat van de Unie

Persbericht over de belangrijkste initiatieven in de Staat van de Unie 2020

Webpagina over de Staat van de Unie 2020