Welke discriminatie ervaren de Roma en hoe reageert de EU daarop? - Hoofdinhoud
In de EU wonen zes miljoen Roma. Lees welke discriminatie zij ondervinden en wat het Parlement voorstelt voor hun sociale integratie.
Welke discriminatie ondervinden de Roma?
Mensen met een Roma-achtergrond zijn de grootste etnische minderheid in Europa, samen goed voor 6 miljoen mensen in de EU. Volgens de 2019 ‘Roma en Travellers’- enquête van het EU-Bureau voor de grondrechten (FRA) voelde bijna de helft van de Roma (45%) en woonwagenbewoners in zes bevraagde EU-lidstaten zich gediscrimineerd in ten minste één aspect van hun leven.
Moeilijkheden waar ze regelmatig mee te maken hebben, zijn de beperkte toegang tot onderwijs, moeilijkheden met integratie in de arbeidsmarkt, wat leidt tot verdere armoede en sociale uitsluiting, het gebrek aan kwaliteitsvolle gezondheidszorg en slechte leefomstandigheden.
Onderwijs en werkgelegenheid
Voor de Roma begint uitsluiting en discriminatie vaak al op jonge leeftijd. Volgens het Roma Integratie Strategieën rapport van 2019, zijn 68% van de Roma vroege schoolverlaters. Bovendien volgt slechts 18% van de Roma kinderen hoger onderwijs en is 63% van Roma-jongeren niet tewerkgesteld of volgen ze geen enkele vorm van opleiding of onderwijs. Daarnaast heeft slechts 43% van de Roma een of andere vorm van betaald werk.
Armoede
Veel Roma leven in marginale en zeer slechte sociaaleconomische omstandigheden en worden geconfronteerd met discriminatie, sociale uitsluiting en segregatie. Volgens het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) leeft 80% nog steeds onder de armoedegrens en recent hebben Roma-vluchtelingen uit Oekraïne (naar schatting 100 000) te maken gehad met discriminatie toen zij het land ontvluchtten.
Intimidatie op basis van haat
Bijna de helft van de Roma en woonwagenbewoners (44%) ervaarden ook door haat gedreven intimidatie tijdens de 12 maanden voorafgaand aan de enquête. Recent kregen de Roma ook de schuld voor het verspreiden van het coronavirus in Oost-Europese landen.
Gebrek aan kwaliteitsvolle gezondheidszorg en slechte levensomstandigheden
Volgens bevindingen heeft bijna een kwart van de Roma-bevolking geen nationale ziekteverzekering. Een derde van de Roma gezinnen heeft geen kraantjeswater, net over de helft heeft een binnenshuis toilet of douche, en 78% van de Roma leeft in overbevolkte omstandigheden. Daarnaast ondervindt 43% van de Roma discriminatie wanneer ze een woning willen huren of kopen.
Roma integratie: wat EP-leden voorstellen
In een resolutie die tijdens de eerste plenaire sessie in oktober 2022 werd goedgekeurd, eisten EP-leden gelijke toegang tot onderwijs, werkgelegenheid, gezondheidszorg en huisvesting voor de Roma die in gemeenschappen in de EU wonen.
Zij riepen de lidstaten op om Roma-kinderen op te nemen in hun nationale plannen om sociale uitsluiting van kinderen aan te pakken die het gevaar lopen in armoede te geraken. De EU-landen moeten ook werken aan de afschaffing van segregatiepraktijken en anti-discriminatiecampagnes op scholen voeren. Het rapport moedigt de strategie aan om rekening te houden met de diversiteit van de gemeenschap en om mensen met een Roma achtergrond gelijke deelname aan het openbaar beleid te verzekeren.
Het Parlement zei dat de Roma toegang moeten hebben tot fatsoenlijke huisvesting en drong er bij de Commissie op aan een mechanisme voor snelle waarschuwing in te stellen om misbruik van EU-middelen voor de aanpak van de huidige problemen op te sporen. Ook riep het Parlement de Raad op de onderhandelingen over de antidiscriminatierichtlijn, die sinds 2008 geblokkeerd zijn, af te ronden.
Europarlementariërs waarschuwden ook dat 10-20% van de naar schatting 400.000 Roma die in Oekraïne wonen staatloos zijn of het risico lopen staatloos te worden en eisten bescherming van Roma-vluchtelingen tegen de illegale uitwijzing en discriminatie bij het aanvragen van tijdelijke bescherming.
Wie zijn de Roma?
-
-De term Roma omvat diverse groepen, inclusief Roma, zigeuners, Manouches, Ashkali, Sinti en Boyash.
Wat heeft de EU de voorbije jaren gedaan om het probleem aan te pakken?
Een EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma (NRIS) werd opgericht in 2011 om de gelijke behandeling van de Roma en hun sociale en economische integratie in Europese maatschappijen te stimuleren. Een aanbeveling van de Raad in 2013 versterkte het NRIS, met een focus op anti-discriminatie en armoedebestrijding, en introduceerde in 2016 de verplichting voor een jaarlijkse rapportering voor lidstaten. In 2017 keurde het Parlement een resolutie goed voor gelijke rechten voor de Roma bevolking.
Nu dat de NRIS-strategie in 2020 beëindigd is, zegt een Commissierapport over de evaluatie van het EU-kader voor de Roma dat er weinig vorderingen zijn gemaakt omdat de strategie niet bindend was - ondanks het feit dat er tijdens het voorbije decennium de meeste vooruitgang is geboekt op het vlak van onderwijs (met 19% minder vroege schoolverlaters).
In oktober 2020 stelde de Commissie het nieuwe strategische kader voor 2020-2030 voor, om de integratie van gemarginaliseerde Roma aan te moedigen. Dit werd versterkt door de goedkeuring van de Raad in maart 2021 van de aanbeveling inzake gelijkheid, inclusie en participatie van de Roma. Het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+) financiert de sociale en economische integratie van gemarginaliseerde gemeenschappen, terwijl het Programma “Burgers, gelijkheid, rechten en waarden” alle vormen van discriminatie bestrijdt.
Tijdens een verhit plenair debat in april 2022, benadrukten de EP-leden de aanhoudende slechte levensomstandigheden en het gebrek aan kansen voor de Roma gemeenschappen in de EU en zij riepen op tot meer actie.
Meer informatie
Productinformatie
REF.: 20200918STO87401