Coronavirus: EU-gateway voor interoperabiliteit van start, eerste corona-apps met systeem verbonden

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 19 oktober 2020.

De Commissie heeft op verzoek van de EU-lidstaten een systeem (een “gateway”) opgezet dat in de hele EU werkt. Het doel is het volledige potentieel van contacttracerings- en waarschuwingsapps te benutten en op die manier de coronabesmettingsketen over de grenzen heen te doorbreken en levens te redden. Na een succesvolle proeffase gaat het systeem vandaag van start, met een eerste reeks nationale apps die nu via deze dienst met elkaar verbonden zijn: de “Corona-Warn-App” uit Duitsland, de “COVID tracker” uit Ierland en “immuni” uit Italië. Bij elkaar zijn deze apps door ongeveer 30 miljoen mensen gedownload, wat overeenkomt met twee derde van alle in de EU gedownloade apps.

Thierry Breton i, commissaris voor de Interne Markt: “Veel lidstaten hebben vrijwillige contacttracerings- en waarschuwingsapps gelanceerd en de Commissie heeft hen ondersteund om ervoor te zorgen dat die apps veilig met elkaar communiceren. Vrij verkeer is een integraal onderdeel van de eengemaakte markt - de gateway draagt daartoe bij en helpt ons levens te redden.”

Stella Kyriakides i, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid: “Corona-apps kunnen een doeltreffende aanvulling zijn op andere maatregelen, zoals meer tests en persoonlijke contacttracering. Nu het aantal gevallen weer toeneemt, dragen ze er aanzienlijk toe bij besmettingsketens te doorbreken. Wanneer deze apps over de grenzen heen werken, zijn ze als hulpmiddel nog doeltreffender. Met het gatewaysysteem dat we vandaag in gebruik nemen, zetten we een belangrijke stap. Ik roep de bevolking op om gebruik te maken van deze apps om elkaar te helpen beschermen.”

Jens Spahn, Duits minister van Volksgezondheid: “Overal in Europa neemt het aantal infecties weer toe. Nationale waarschuwingsapps zijn op dit moment een doeltreffend hulpmiddel: elke besmettingsketen die dankzij een app sneller wordt doorbroken, helpt de pandemie in te dammen. Met de nieuwe gatewaydienst verbinden we apps in heel Europa. Zo kan er ook tijdens of na een reis in het buitenland een waarschuwing naar contacten worden gestuurd.”

In de strijd tegen het coronavirus hebben de meeste lidstaten besloten een contacttracerings- en waarschuwingsapp te lanceren. De gatewaydienst kan zorgen voor interactie tussen in totaal 20 apps die gebaseerd zijn op gedecentraliseerde systemen. De apps kunnen met de gateway worden verbonden nadat een protocol met meerdere tests en controles is doorlopen en voor elke app een update is uitgevoerd. De tweede groep apps zal volgende week worden gekoppeld. Daartoe behoren naar verwachting “eRouška” uit Tsjechië, “smitte stop” uit Denemarken, “Apturi COVID” uit Letland en “Radar Covid” uit Spanje. In november worden er nog meer apps met het systeem verbonden. Het overzicht van de deelnemende lidstaten is beschikbaar op een speciale webpagina.

De gateway zorgt ervoor dat de apps naadloos over de grenzen heen werken. Gebruikers hoeven dus slechts één app te installeren. Wanneer zij naar een ander deelnemend Europees land reizen, werken de contacttracering en de waarschuwingen nog steeds, zowel in hun eigen land als in het buitenland. De gatewayserver zorgt ervoor dat er zo min mogelijk data worden uitgewisseld. Er worden op efficiënte wijze willekeurige identificatiecodes van de nationale apps ontvangen, die vervolgens tussen de apps worden uitgewisseld. De gateway verwerkt geen andere informatie dan de willekeurige codes die door de apps worden gegenereerd: de uitgewisselde informatie wordt gepseudonimiseerd, versleuteld, tot een minimum beperkt en slechts zo lang opgeslagen als nodig is om besmettingen te traceren. Er worden geen individuele personen geïdentificeerd, en de locatie of bewegingen van toestellen worden niet gevolgd.

De gateway is opgezet naar aanleiding van het akkoord tussen de lidstaten over technische specificaties voor een veilige uitwisseling van informatie tussen de backend-servers van nationale contacttracerings- en waarschuwingsapps op basis van een gedecentraliseerde architectuur. Het systeem is binnen twee maanden ontwikkeld en opgezet door T-Systems en SAP en wordt beheerd vanuit het datacentrum van de Commissie in Luxemburg.

Achtergrond

Apps voor contacttracering kunnen, mits zij volledig in overeenstemming zijn met de EU-regels en goed worden gecoördineerd, een belangrijke rol spelen in alle fasen van crisisbeheer. Apps kunnen een aanvulling vormen op de bestaande persoonlijke contacttracering en helpen om de besmettingsketen van het virus te onderbreken. Op die manier kunnen apps helpen om levens te redden.

Vanaf de uitbraak van de coronapandemie evalueren de lidstaten, met de steun van de Commissie, de doeltreffendheid, de veiligheid, de privacy en de gegevensbeschermingsaspecten van digitale oplossingen om de crisis te bestrijden. Zij hebben een EU-toolbox voor contacttracerings- en waarschuwingsapps ontwikkeld, die vergezeld ging van richtsnoeren inzake gegevensbescherming. Dit maakte deel uit van een gemeenschappelijke gecoördineerde aanpak ter ondersteuning van de geleidelijke opheffing van afzonderingsmaatregelen, zoals in een aanbeveling van de Commissie uiteengezet. Om ervoor te zorgen dat tracerings- en waarschuwingsapps ook grensoverschrijdend werken, hebben de lidstaten met steun van de Commissie in mei overeenstemming bereikt over richtsnoeren voor interoperabiliteit en in juni over een reeks technische specificaties, en heeft de Commissie een uitvoeringsbesluit vastgesteld om een rechtsgrondslag voor de gatewaydienst te bieden. In september is het systeem tijdens een proeffase getest.

Meer informatie

Coronavirus: EU-interoperabiliteitsgateway voor contacttracerings- en waarschuwingsapps - vragen en antwoorden

Speciale webpagina over de interoperabiliteitsgatewaydienst van de EU

Videoclip

Factsheet

Infografiek

Documenten van het e-gezondheidsnetwerk

Richtsnoeren voor volledige gegevensbescherming door apps die de pandemie bestrijden

ECDC-richtsnoeren voor mobiele apps ter ondersteuning van contactonderzoek COVID-19

Aanbeveling van de Commissie over een gemeenschappelijke toolbox voor het gebruik van technologie en gegevens om de COVID-19-crisis te bestrijden en te boven te komen