Werkprogramma van de Commissie voor 2021 — Van strategie tot resultaat

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 19 oktober 2020.

Vandaag heeft de Commissie haar werkprogramma voor 2021 vastgesteld. Dat heeft tot doel Europa gezonder, eerlijker en welvarender te maken, en tegelijk de langetermijntransformatie te versnellen naar een groenere economie die klaar is voor het digitale tijdperk. Het werkprogramma bevat nieuwe wetgevingsinitiatieven op het gebied van de zes centrale ambities van de politieke beleidslijnen van voorzitter Von der Leyen i, en volgt op haar eerste toespraak over de Staat van de Unie. De Commissie zal niet alleen werk maken van de prioriteiten van het programma, maar ook alles blijven doen wat in haar vermogen ligt om de crisis te beheersen en de Europese economie en samenleving veerkrachtiger te maken.

Ursula von der Leyen i, voorzitter van de Europese Commissie i: “Onze hoogste prioriteit blijft het redden van levens en het beschermen van de inkomens die door de coronaviruspandemie worden bedreigd. Wij hebben al heel wat bereikt. Maar Europa is nog niet uit de problemen en wordt hard getroffen door de tweede golf. Wij moeten allemaal waakzaam blijven en een tandje bij zetten. De Europese Commissie zal zich blijven inspannen om te waarborgen dat alle Europeanen een vaccin kunnen krijgen en om bij te dragen tot het herstel van onze economie door middel van de groene en digitale transitie.

Maroš Šefčovič, vicevoorzitter belast met Interinstitutionele Betrekkingen i en Prognoses: “Wij moeten garanderen dat Europa de pandemie en de verwoestende gevolgen ervan kan beheersen, en tegelijk lessen blijven trekken uit de crisis. De prioriteiten van dit werkprogramma zullen niet alleen bijdragen tot het herstel van Europa, maar ook tot onze veerkracht op lange termijn, door toekomstbestendige oplossingen op alle beleidsterreinen. Wij zullen optimaal gebruikmaken van strategische prognoses en van onze beginselen voor betere wetgeving: empirisch onderbouwd en transparant, efficiënt en geschikt voor de toekomst.

Werk maken van EU-prioriteiten

Het werkprogramma van de Commissie voor 2021 voorziet in een verschuiving van strategie naar resultaten voor de zes politieke prioriteiten. De Commissie is vastbesloten het voortouw te nemen bij de dubbele groene en digitale transitie, die een unieke kans biedt om uit deze crisis te geraken en de Unie een nieuwe vitaliteit te bezorgen.

Om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken, zal de Commissie het pakket “Fit for 55” voorstellen om de emissies tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen. Het pakket bestrijkt heel wat beleidsterreinen, van hernieuwbare energiebronnen tot “energie-efficiëntie eerst”, de energieprestatie van gebouwen, landgebruik, energiebelasting, de verdeling van de inspanningen en de handel in emissierechten. Een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens zal het risico op koolstoflekkage helpen verminderen, en voor een gelijk speelveld zorgen doordat EU-partners worden aangemoedigd om hun klimaatambitie naar boven bij te stellen. Daarnaast zal de Commissie maatregelen voorstellen om het Europees actieplan voor de circulaire economie, de EU-biodiversiteitsstrategie en de “van boer tot bord”-strategie uit te voeren.

  • Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk

Om van dit decennium het digitale decennium van Europa te maken, zal de Commissie een routekaart opstellen met duidelijke digitale doelstellingen voor 2030 op het gebied van connectiviteit, vaardigheden en digitale overheidsdiensten. De klemtoon ligt op het recht op privacy en connectiviteit, de vrijheid van meningsuiting, het vrije verkeer van gegevens en cyberbeveiliging. De Commissie zal wetgeving vaststellen op het gebied van veiligheid, aansprakelijkheid, grondrechten en gegevensaspecten van kunstmatige intelligentie. In dezelfde geest zal zij een Europees e-ID voorstellen. Andere initiatieven zijn onder meer een bijgewerkte versie van de nieuwe industriële strategie voor Europa, waarbij rekening wordt gehouden met de gevolgen van het coronavirus, en een wetgevingsvoorstel om de arbeidsomstandigheden van platformwerkers te verbeteren.

  • Een economie die werkt voor de mensen

Om te verhinderen dat de gezondheids- en economische crisis uitmondt in een sociale crisis, zal de Commissie een ambitieus actieplan voor de volledige uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten voorstellen, zodat niemand bij het herstel van Europa uit de boot valt. De Commissie zal ook een nieuwe Europese kindergarantie voorstellen, zodat alle kinderen toegang hebben tot basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg en onderwijs. Om onze economie te ondersteunen en de economische en monetaire unie te versterken, zal zij het kader voor de aanpak van bankfaillissementen in de EU herzien, maatregelen nemen om grensoverschrijdende investeringen in de EU te stimuleren en de strijd tegen witwassen opvoeren.

  • Een Europa dat mondiaal sterker staat

De Commissie zal ervoor zorgen dat Europa zijn verantwoordelijkheid in deze kwetsbare wereld opneemt, onder meer door de leiding te nemen bij de wereldwijde respons om een veilig en toegankelijk vaccin voor iedereen te verzekeren. Zij zal een gezamenlijke mededeling voorstellen over het versterken van de bijdrage van de EU tot een op regels gebaseerd multilateralisme, een hernieuwd partnerschap met onze zuidelijke buurlanden en een mededeling over het noordpoolgebied. Ook komt er een nieuwe strategische aanpak ter ondersteuning van ontwapening, demobilisatie en re-integratie van voormalige strijders. In een mededeling over de humanitaire hulp van de EU wordt gekeken naar nieuwe manieren om samen te werken met onze partners en andere donoren.

  • Bevordering van onze Europese levenswijze

In het licht van COVID-19 zal de Commissie voorstellen om een sterkere Europese gezondheidsunie op te bouwen, met name door de rol van bestaande agentschappen te versterken en een nieuw agentschap voor geavanceerd biomedisch onderzoek en ontwikkeling op te richten. Om de werking van de Schengenruimte in stand te houden en te verbeteren, komt er een nieuwe strategie voor de toekomst van Schengen. Het nieuwe migratie- en asielpact zal worden gevolgd door een aantal voorstellen op het gebied van legale migratie, waaronder een pakket “talent en vaardigheden”. Andere elementen zijn onder meer een actieplan tegen migrantensmokkel en een duurzame strategie voor vrijwillige terugkeer en re-integratie. De Commissie zal de veiligheidsunie verder versterken door op te treden tegen terrorisme, georganiseerde misdaad en hybride dreigingen. Zij zal ook een alomvattende strategie voor de bestrijding van antisemitisme presenteren.

  • Een nieuwe impuls voor de Europese democratie

Op weg naar een Unie van gelijkheid zal de Commissie nieuwe strategieën voor de rechten van het kind en voor personen met een handicap voorstellen, en een voorstel ter bestrijding van gendergerelateerd geweld indienen. Zij zal ook voorstellen om alle vormen van haatmisdrijven en haatzaaiende uitlatingen op te nemen in de lijst van euromisdrijven. De Commissie zal duidelijkere regels voorstellen voor de financiering van Europese politieke partijen en actie ondernemen om journalisten en het maatschappelijk middenveld te beschermen tegen misbruik van procesrecht. In een langetermijnvisie voor plattelandsgebieden worden maatregelen voorgesteld om het potentieel van die regio's ten volle te benutten.

Aangezien het gaat om langetermijninitiatieven die hervormend van aard zijn, is het belangrijker dan ooit om wetten te maken met een zo groot mogelijk effect en met het oog op de toekomst. Dat zal nogmaals worden beklemtoond in de nieuwe mededeling over betere regelgeving. De nadruk zal liggen op vereenvoudiging en lastenverlichting, met name door het “one in, one out”-beginsel. Het “Fit for Future”-platform zal de Commissie daarbij ondersteunen, wat in de nasleep van de COVID-19-pandemie extra hard nodig is. Om concrete resultaten te boeken, zal de Commissie ook haar communicatie-inspanningen opvoeren. Daarbij is een centrale rol weggelegd voor de conferentie over de toekomst van Europa.

Een lijst van alle 44 nieuwe beleidsdoelstellingen in het kader van de zes grote ambities is opgenomen in bijlage 1 bij het werkprogramma 2021.

Volgende stappen

Het werkprogramma van de Commissie voor 2021 is het resultaat van nauwe samenwerking met het Europees Parlement i, de lidstaten en de adviesorganen van de EU. De Commissie begint nu met het Parlement en de Raad i besprekingen over een lijst van gezamenlijke prioriteiten waarover de medewetgevers het eens zijn dat er snel actie moet worden ondernomen.

Achtergrond

Ieder jaar stelt de Commissie een werkprogramma op met een lijst maatregelen voor de komende twaalf maanden. Het werkprogramma maakt het publiek en de medewetgevers duidelijk met welke nieuwe voorstellen de Commissie wil komen, welke hangende voorstellen zij wil intrekken en welke EU-wetgeving zij wil herzien. De lopende werkzaamheden van de Commissie ter uitvoering van haar rol als hoedster van de Verdragen en ter handhaving van bestaande wetgeving en de gebruikelijke initiatieven die de Commissie ieder jaar goedkeurt, vallen niet onder het werkprogramma.

Het werkprogramma van de Commissie voor 2021 hangt nauw samen met het herstelplan voor Europa, het herstelinstrument NextGenerationEU en de versterkte EU-begroting voor de periode 2021-2027. Via de faciliteit voor herstel en veerkracht zal in het cruciale eerste jaar van het herstel een ongekend bedrag van 672,5 miljard EUR aan subsidies en leningen worden verstrekt. Ondertussen stellen de lidstaten plannen voor herstel en veerkracht op, met hervormingen en investeringen die zijn afgestemd op de doelstellingen van het groene en digitale beleid van de EU, waarbij ten minste 37 % van de uitgaven wordt besteed aan groene transitie en ten minste 20 % aan digitaal beleid. Om het in het kader van NextGenerationEU bijeengebrachte kapitaal terug te betalen, zal de Commissie voorstellen indienen voor nieuwe eigen middelen, te beginnen met een herzien emissiehandelssysteem, een mechanisme voor koolstofcorrectie aan de grens en een digitale heffing.

Meer informatie

Werkprogramma van de Commissie voor 2021, bijlagen en factsheets

Aangepast werkprogramma van de Commissie voor 2020

Herstelplan voor Europa

Een Europese Green Deal

De digitale toekomst van Europa vormgeven