Verslag van de Commissie: Natuur in Europa bedreigd in wereldwijd slechtste jaar ooit qua bosbranden

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 30 oktober 2020.

Vandaag heeft het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek van de Commissie zijn 20e jaarverslag over bosbranden in Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika gepresenteerd, dat betrekking heeft op 2019. In wereldwijd het ergste jaar ooit qua bosbranden in de recente geschiedenis werd meer dan 400 000 hectare (ha) aan Europees natuurgebied in de as gelegd en werd een recordaantal natuurbeschermingsgebieden getroffen door natuurbranden.

Volgens het verslag is de klimaatverandering nog steeds van invloed op de duur en de intensiteit van het brandgevaar in Europa. In maart, dus nog vóór het “brandseizoen” in de meeste landen, lag de totale verbrande oppervlakte in Europa al boven het jaargemiddelde van de afgelopen 12 jaar. Dankzij een betere paraatheid en een efficiëntere reactie was het seizoen 2019 echter wel een van de beste wat betreft de preventie van ongevallen en doden.

Belangrijkste bevindingen van het verslag

  • Uit nationale verslagen van landen bleek dat Spanje, Portugal en Polen in 2019 het hoogste aantal branden in de EU-landen registreerden.
  • Volgens het Europees bosbrandinformatiesysteem (EFFIS) leed Roemenië (met 73 444 ha verbrande oppervlakte) in 2019 de grootste schade aan zijn beschermde gebieden.
  • De beschermde Natura 2000-gebieden in Europa werden zwaar getroffen door natuurbranden: in 2019 vernielden branden 159 585 hectare, bijna de helft van het totale verbrande areaal in de EU in deze belangrijke biodiversiteitszones.
  • 2019 was wel een van de beste jaren wat betreft het voorkomen van ongevallen en doden: in de landen die zijn opgenomen in het verslag van 2019, maakten natuurbranden slechts drie slachtoffers.

In 2019 werd de “snelle kartering” van de dienst van Copernicus voor het beheer van noodsituaties 35 keer geactiveerd om bosbranden te helpen bestrijden, het hoogste aantal per jaar tot nu toe.

Het EU-mechanisme voor civiele bescherming werd in 2019 vijf keer geactiveerd voor bosbranden en werd opgewaardeerd met rescEU, waarmee een nieuwe Europese reserve werd aangelegd die ook blusvliegtuigen en -helikopters omvat.

De in mei in het kader van de Europese Green Deal voorgestelde biodiversiteitsstrategie voorziet in maatregelen om de gezondheid van de Europese bossen te verbeteren en onze weerbaarheid tegen bosbranden te vergroten; het doel is ook om tegen 2030 ten minste 3 miljard bomen te planten.

Mariya Gabriel i, Commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd, en verantwoordelijk voor het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek: “Het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek werkt al ruim twintig jaar samen met landen in heel Europa om de meest actuele trends op het gebied van bosbranden te schetsen, preventie-inspanningen te ondersteunen en de verwoestende gevolgen van branden te beperken. Door weersveranderingen die samenhangen met klimaatverandering neemt het risico van bosbranden overal ter wereld toe. Kennis en wetenschappelijk bewijs zijn essentieel om de meest doeltreffende maatregelen te kunnen nemen om deze branden te voorkomen, onze bossen te redden, de biodiversiteit te behouden en levens te beschermen.”

Virginijus Sinkevičius i, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij: “Europeanen hebben afschuwelijke beelden gezien van bosbranden aan de westkust van de VS, in Siberië, Australië en het Amazonegebied. Maar ook in Europa zijn bossen erg geraakt door branden. Om ervoor te zorgen dat dit niet op zo'n schadelijke schaal gebeurt, moeten wij onze bossen zo beschermen en beheren dat zij minder vatbaar zijn voor bosbranden en de natuur ook zichzelf kan beschermen.

Janez Lenarčič i, Commissaris voor crisisbeheer: “We moeten beschikken over gegevens over hoe bosbranden ontstaan of kunnen ontstaan, en daar ook inzicht in verwerven. Zo kunnen wij zorgen voor preventie en paraatheid, maar ook sneller en doeltreffender reageren als grote bosbranden zich voordoen. Dankzij rescEU en ons versterkte EU-mechanisme voor civiele bescherming staan wij klaar om in heel Europa en daarbuiten bijstand te verlenen.”

Achtergrond

Het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek van de Commissie levert een belangrijke bijdrage aan de beperking van het risico op natuurbranden in Europa en wereldwijd, via de ontwikkeling en werking van het EFFIS en het mondiaal informatiesysteem voor natuurbranden (GWIS).

De verslagen over bosbranden in Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika zijn een unieke bron van informatie voor brandbeheerders en beleidsmakers in Europa en de buurlanden. Zij bevatten officiële statistieken over de gevolgen van natuurbranden die jaarlijks door de brandweerdiensten in deze landen worden gerapporteerd.

Meer informatie

Verslag over bosbranden in Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika 2019

Bosbranden

Europees Bosbrandinformatiesysteem