Commissie verwelkomt politiek akkoord over verordening gemeenschappelijke bepalingen voor fondsen onder gedeeld beheer

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 2 december 2020.

De Commissie is verheugd over het politiek akkoord dat het Europees Parlement i en de EU-lidstaten in de Raad gisterenavond hebben bereikt over de verordening gemeenschappelijke bepalingen (de GB-verordening) voor de fondsen onder gedeeld beheer, waaronder de fondsen voor het cohesiebeleid van de EU. Dit is het tweede dossier van het cohesiebeleid waarvoor de trialoogonderhandelingen zijn afgerond in afwachting van de definitieve goedkeuring van de wetteksten door de plenaire vergadering van het Europees Parlement en de Raad.

Commissaris voor Cohesie en Hervormingen, Elisa Ferreira i: “Ik ben verheugd over het politiek akkoord over de GB-verordening die gemeenschappelijke bepalingen bevat voor acht fondsen onder gedeeld beheer. Burgers in heel Europa rekenen erop dat bijna 350 miljard euro voor het cohesiebeleid zo snel mogelijk wordt ingezet om te zorgen voor een rechtvaardig, samenhangend en convergent herstel. Uit het bereikte akkoord blijkt dat alle “institutionele actoren op het gebied van cohesie” hun deel hebben gedaan om ervoor te zorgen dat de financiering van het cohesiebeleid op tijd kan worden uitbetaald. Ik moedig alle anderen aan om in de goede richting verder te gaan.

De GB-verordening biedt het beleidskader dat nodig is om ervoor te zorgen dat fondsen onder gedeeld beheer blijven voldoen aan de doelstelling van het Verdrag om convergentie te bevorderen en de minst ontwikkelde delen van de EU te ondersteunen. Als belangrijkste rechtsgrondslag voor het cohesiebeleid waarborgt de GB-verordening de middelen om de nieuwe economische en sociale uitdagingen aan te pakken via een flexibelere overdracht van middelen en meer capaciteit om toekomstige crises aan te pakken.

De belangrijkste elementen van het compromis zijn onder meer:

  • overheidsinvesteringen op nationaal, regionaal en lokaal niveau naar een slimmer, groener en socialer Europa kanaliseren;
  • randvoorwaarden om ervoor te zorgen dat de EU-steun vooraf goed is voorbereid. De lidstaten moeten aan deze voorwaarden voldoen om EU-middelen te kunnen investeren en deze optimaal te kunnen benutten. Een voorbeeld is de naleving van het Handvest van de grondrechten van de EU;
  • het partnerschapsbeginsel (dat nauwe samenwerking tussen het Europese, nationale, regionale en lokale niveau inhoudt) als belangrijk element in alle stadia van de uitvoering van de EU-financiering;
  • meer flexibiliteit voor overdrachten binnen de fondsen van het cohesiebeleid en ook tussen regio's, maar de toewijzingen aan de minst ontwikkelde regio's worden beschermd;
  • de belangrijkste medefinancieringspercentages van de EU zijn vastgesteld op 85 % voor de minder ontwikkelde regio's (bbp minder dan 75 % van het gemiddelde van de EU-27), 60 % voor overgangsregio's (bbp tussen 75 % en 90 % van het EU-gemiddelde) en 40 % voor meer ontwikkelde regio's (bbp meer dan 90 % van het EU-gemiddelde);
  • de vrijmakingsregel is ook voor 2021-2026 op n+3 vastgelegd. Bij het begin van een programmeringsperiode krijgt elk programma een bedrag toegewezen. Een zevende van de financiering wordt vervolgens jaarlijks voor het programma vastgelegd. De n+3-regel houdt in dat deze middelen aan het einde van het derde jaar na de toewijzing aan het programma moeten zijn besteed;
  • in de toewijzingsmethode wordt rekening gehouden met het bbp per hoofd van de bevolking, de jeugdwerkloosheid en de migratie;
  • bijna 80 vereenvoudigingsmaatregelen, zoals automatische en frequentere toezending van uitgebreide gegevens in plaats van logge bureaucratische verslaglegging. Vereenvoudigde regels zullen lokale, stedelijke en territoriale overheden meer zeggenschap geven bij het beheer van EU-middelen.

Volgende stappen

Op 10 november 2020 bereikten het Europees Parlement, de EU-lidstaten in de Raad en de Commissie een politiek akkoord over de volgende langetermijnbegroting van de EU en NextGenerationEU. Nu moeten de verordening betreffende het meerjarig financieel kader (MFK), de verordening NextGenerationEU en de wijziging van het eigenmiddelenbesluit dringend wettelijk worden vastgesteld.

Zodra ze zijn aangenomen, vormen de langetermijnbegroting van de EU en het initiatief NextGenerationEU (een tijdelijk instrument dat bedoeld is om het herstel van Europa te stimuleren) het grootste stimuleringspakket dat ooit via de EU-begroting is gefinancierd. In totaal gaat het om 1,8 biljoen euro voor de heropbouw van een post-corona-Europa. Dat Europa zal groener, digitaler en veerkrachtiger zijn.

Achtergrond

De GB-verordening voorziet in een gezamenlijk juridisch kader voor acht fondsen onder gedeeld beheer: het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Cohesiefonds en het Europees Sociaal Fonds Plus, het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en, nieuw in vergelijking met 2014-2020: het Fonds voor een rechtvaardige transitie en financiële regels voor het Fonds voor asiel, migratie en integratie, het instrument voor grensbeheer en visa en het Fonds voor interne veiligheid. De GB-verordening omvat niet langer het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling, behalve voor sommige bepalingen die op dat fonds van toepassing zouden kunnen zijn (bv. financieringsinstrumenten, territoriale ontwikkeling).

Meer informatie

Cohesiebeleid van de EU tegen het coronavirus (EN)

Open gegevensplatform over het cohesiebeleid en COVID-19 dashboard

Herstelplan

Langetermijnbegroting van de EU 2021-2027 & NextGenerationEU (EN)