Niet naïef zijn over autocratisch Rusland

Met dank overgenomen van Partij van de Arbeid (PvdA) i, gepubliceerd op donderdag 29 april 2021.

Vandaag zagen we voor het eerst in weken weer een foto van Russische oppositieleider Navalny: een uitgemergelde, verzwakte man die zichzelf een ‘griezelig skelet’ noemt. Nu hij zijn artsen mag zien, is zijn hongerstaking gelukkig voorbij, maar zijn situatie blijft ontzettend verontrustend. Navalny’s leven is nog steeds in handen van een nietsontziende autocraat.

Dit is hoe Poetin al heel lang te werk gaat: hij verslaat zijn politieke tegenstanders niet in de verkiezingen, maar elimineert ze van tevoren. Wie tegen Poetin durft ingaan, hangt al gauw een gevangenisstraf of zelfs vergiftiging boven het hoofd. Vrije media - cruciaal voor een gezonde democratie - word het werken onmogelijk gemaakt. Journalisten worden steeds vaker opgepakt en een onafhankelijke nieuwssite wordt zomaar verdacht gemaakt als ‘buitenlands agent’.

Aanval op de democratie

Annexatie van Krim, de gijzeling van Oekraïne, de recent bekend geworden aanslag door de Russische geheime dienst in Tsjechië, de lijst met Russische misstanden is lang. We herinneren ons ook nog de poging van Rusland om de OPCW in Den Haag te hacken, de betrokkenheid bij het neerhalen van MH17 en vervolgens het tegenwerken van het MH17-onderzoek en proces, Skripal, Politkovskaya, …

Je moet de Russische autocraten raken waar het pijn doet en een morele grens trekken.

Dit kan je niet los van elkaar zien. Het past binnen Poetins strategie van steeds sterker wordende repressie. Het Europees Parlement neemt vandaag krachtig stelling. Het is niet zonder betekenis dat alle belangrijke politieke partijen dit samen doen en het patroon van intimidatie, provocatie en aanvallen op de democratie benoemen.

Staan voor onze waarden

De EU-lidstaten, die uiteindelijk de buitenlandse politiek van de EU bepalen, moeten met een sterk en eensgezind antwoord komen. Geen zwakke statements, maar gerichte en stevigere sancties en stoppen met bouwen aan gaspijpleiding Nord Stream 2. Autocraten kun je niet bestrijden wanneer je verdeeld optreedt. Je moet de Russische autocraten raken waar het pijn doet en een morele grens trekken.

Het doel is niet verdere escalatie van het conflict, maar wel staan voor onze waarden. Het is niet aan ons te besluiten wie Rusland regeert, maar wel om op te komen voor echt vrije verkiezingen, onafhankelijke journalistiek en om de schuldigen van aanslagen op journalisten, mensenrechtenactivisten en de passagiers van MH17 veroordeeld te krijgen.

Laten we leren van het verleden en beseffen dat autocratische leiders ons keer op keer blijven testen. Wat wij in het verleden hebben laten passeren, mag niet de nieuwe norm worden. Een goede relatie met Rusland vraagt om het respecteren van fundamentele waarden waar Rusland via de Raad van Europa aan gebonden is. Tot hier en niet verder.