Nieuw migratie- en asielpact: verslag over ontwikkelingen en harder optreden tegen uitbuiting van migranten

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 29 september 2021.

Vandaag, een jaar na de goedkeuring van het voorstel voor een nieuw migratie- en asielpact, presenteert de Commissie een verslag over migratie en asiel.

De Commissie komt ook met een nieuw EU-actieplan tegen migrantensmokkel en een mededeling over de toepassing van de richtlijn inzake sancties tegen werkgevers. Deze initiatieven maken deel uit van de brede aanpak van migratie in het kader van het nieuwe migratie- en asielpact en zijn erop gericht georganiseerde uitbuiting van migranten te voorkomen en irreguliere migratie terug te dringen. Dit is in overeenstemming met de doelstelling van het nieuwe pact om een duurzaam en ordelijk migratiebeheer te bevorderen.

De initiatieven bieden een antwoord op de aanhoudende uitdaging om criminele organisaties te ontmantelen en spelen in op nieuwe uitdagingen zoals door de staat gesteunde migrantensmokkel, als reactie op de situatie aan de buitengrenzen van de EU met Belarus.

Vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze Margaritis Schinas i: “Vorige week was het een jaar geleden dat we onze voorstellen voor een nieuw migratie- en asielpact ter tafel brachten. Hoewel de vooruitgang bij de aanneming ervan tergend langzaam is verlopen, blijven uitdagingen op het gebied van migratie in nieuwe en oude vormen de kop opsteken. Van aanhoudende druk in het centrale Middellandse Zeegebied tot een verslechterende situatie in Afghanistan en nieuwe druk op onze oostelijke grenzen: al deze ontwikkelingen tonen aan dat de behoefte aan een duurzaam Europees asiel- en migratiekader prangend is. Zodra de voorstellen van het pact zijn aangenomen, zouden de lidstaten aanzienlijk beter in staat moeten zijn om te gaan met een hele reeks problemen waarvoor zij zich momenteel gesteld zien. En als we de afgelopen jaren iets hebben geleerd, zou het moeten zijn dat solistisch optreden in dit verband geen optie is. De tijd is aangebroken om gezamenlijk tot oplossingen te komen.”

Commissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson i: “We hebben belangrijke vorderingen gemaakt met betrekking tot het nieuwe migratie- en asielpact, en recente gebeurtenissen onderstrepen hoe urgent vooruitgang inzake onze zorgvuldig afgewogen voorstellen is: de voorstellen inzake screening en Eurodac zullen adequate controles van iedereen die in de EU aankomt mogelijk maken en zullen worden aangevuld met onze voorstellen inzake solidariteit. Als we tot overeenstemming komen over onze verordening inzake het kader voor hervestiging, heeft Europa een krachtiger stem op het wereldtoneel, door te laten zien hoe wij en de lidstaten praktisch bescherming bieden aan mensen in nood. We hebben een balans gevonden. Nu is het tijd voor de uitvoering.”

Verslag over migratie en asiel: nieuw pact, één jaar later

In het verslag van vandaag wordt de balans opgemaakt van de vorderingen en de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van het migratie- en asielbeleid in het afgelopen anderhalf jaar, worden de belangrijkste uitdagingen in kaart gebracht en worden de vooruitzichten voor vooruitgang belicht, waarbij de stappen worden beschreven die tot een robuuster, levensvatbaarder en rechtvaardiger migratie- en asielbeleid zullen leiden.

Het verslag behandelt alle aspecten van migratiebeheer. Het beschrijft de stand van zaken wat betreft migratiebewegingen, maakt de balans van de gevolgen van de pandemie op, beschrijft het optreden van de EU-agentschappen op het gebied van grensbeheer en asiel, de voortdurende steun van de Commissie aan de lidstaten die onder druk staan, de financiering en de kwestie van ongeoorloofde verplaatsingen binnen de EU.

Het schetst de onmiddellijke reactie van de EU op de situatie in Afghanistan, de steun van de EU aan Griekenland en de reactie op de aankomsten uit Belarus. Het bevat nadere gegevens over de vooruitgang bij de versterking van het wetgevingskader en geeft een volledig overzicht van de samenwerking met partnerlanden, op basis van de nieuwe aanpak die in het pact is uiteengezet. Het verslag gaat ook in op de vooruitgang op het gebied van integratie en inclusie.

De EU heeft veel maatregelen genomen om haar capaciteit te verbeteren om de veranderende uitdagingen op het gebied van migratiebeheer het hoofd te bieden. Snelle en constructieve vooruitgang met betrekking tot de wetgevingsdossiers in het kader van het nieuwe pact is nu van cruciaal belang en zal dienstig zijn voor de verdere versterking van het vermogen van Europa om zijn grenzen te beschermen, om wie het recht hebben om naar hier te komen, in humane omstandigheden te ontvangen, en om degenen die dit recht niet hebben, waardig te behandelen, in overeenstemming met de waarden en beginselen van de EU.

Nieuw EU-actieplan tegen migrantensmokkel (2021-2025)

Migrantensmokkel voorkomen en bestrijden is een belangrijke strategische doelstelling van het nieuwe migratie- en asielpact en de EU-strategie voor de veiligheidsunie. Die doelstelling vereist permanente internationale samenwerking en coördinatie. Voortbouwend op de vooruitgang die is geboekt met het eerste EU-actieplan tegen migrantensmokkel (2015-2020) zal de Commissie, in samenwerking met de hoge vertegenwoordiger, het volgende doen:

  • operationele partnerschappen ter bestrijding van mensensmokkel ontwikkelen, met concrete instrumenten in het kader van alomvattende, evenwichtige, op maat gesneden en wederzijds voordelige migratiepartnerschappen, waarbij wordt voortgebouwd op vertrouwen en wederzijdse samenwerking;
  • met alle operationele, juridische, diplomatieke en financiële instrumenten waarover de EU beschikt, reageren op de instrumentalisering van irreguliere migratie door overheidsactoren, onder meer door maatregelen te nemen op beleidsterreinen zoals visa, handel, ontwikkeling, financiële bijstand. Een voorbeeld van zo'n maatregel is de gedeeltelijke opschorting van de visumversoepelingsovereenkomst met Belarus, zoals de Commissie vandaag voorstelt;
  • de uitvoering van het rechtskader voor het bestraffen van mensensmokkelaars verbeteren, onder meer aan de hand van het VN-protocol tegen de smokkel van migranten over land, over zee en door de lucht (dat een aanvulling vormt op het VN-Verdrag tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad) en (binnen de EU) aan de hand van het “hulpverleningspakket”;
  • zorgen voor een betere uitvoering van het rechtskader voor de bescherming tegen uitbuiting, waaronder de richtlijn ter bestrijding van mensenhandel, de richtlijn slachtofferrechten, de richtlijn betreffende de verblijfstitel en de richtlijn inzake sancties tegen werkgevers;
  • inspelen op veranderende onlinepraktijken en -instrumenten die mensensmokkel faciliteren, door middel van versterkte operationele samenwerking en informatie-uitwisseling tussen nationale autoriteiten en EU-agentschappen;
  • zorgen voor meer onderzoek en gegevensverzameling om een beter inzicht te krijgen in migratietrends, de aard en de omvang van criminele netwerken, de impact van het beleid ter bestrijding van mensensmokkel en de werkwijze van criminele netwerken.

Mededeling over de uitvoering van de richtlijn inzake sancties tegen werkgevers

Illegale tewerkstelling vormt een belangrijke stimulans voor irreguliere migratie en is zowel vanuit menselijk als economisch oogpunt schadelijk. Het leidt ertoe dat mensen worden uitgebuit, veroorzaakt verliezen voor de overheidsfinanciën en beknot individuele en sociale rechten.

De richtlijn inzake sancties tegen werkgevers biedt een Europees rechtskader om illegale tewerkstelling van irreguliere migranten te voorkomen en aan te pakken. Het verslag van vandaag presenteert maatregelen om de uitvoering van de richtlijn te verbeteren, de inefficiënte toepassing door de lidstaten van de regels inzake sancties, beschermende maatregelen en inspecties aan te pakken, werkgevers die zich schuldig maken aan uitbuiting, te identificeren en migranten te beschermen tegen uitbuiting. Om de lidstaten te helpen de gezamenlijk overeengekomen EU-regels beter uit te voeren, zal de Commissie het volgende doen:

  • de dialoog met de autoriteiten van de lidstaten en diverse belanghebbenden bevorderen, onder meer door de speciale deskundigengroep irreguliere migratie in het kader van de richtlijn inzake sancties tegen werkgevers in 2021 opnieuw bijeen te brengen;
  • de uitwisseling van goede praktijken ondersteunen door samen te werken met belanghebbenden zoals de nationale arbeids- en immigratieautoriteiten, vakbonden, maatschappelijke organisaties, sociale partners, internationale organisaties en het Europees platform tegen zwartwerk;
  • voortdurend toezicht houden op de uitvoering van de richtlijn, met nadruk op de doeltreffende handhaving ervan, en indien nodig inbreukprocedures inleiden.

Uiterlijk eind 2022 zal de Commissie de in de mededeling voorgestelde maatregelen uitvoeren en verslag uitbrengen over de bereikte resultaten in het volgende uitvoeringsverslag, dat uiterlijk in 2024 moet worden ingediend. In het licht van de geboekte vooruitgang zal de Commissie vervolgens nagaan of het bestaande rechtskader moet worden gewijzigd.

Achtergrond

De vandaag gepresenteerde reeks voorstellen maakt deel uit van de maatregelen die in september jongstleden zijn aangekondigd als follow-up van het pact.

Naast de gegevens in het verslag over migratie en asiel is nieuwe statistische informatie ook beschikbaar op een speciale website voor statistieken die vandaag is geactualiseerd. Recente cijfers bevestigen dat de COVID-19-pandemie in 2020 aanzienlijke gevolgen voor migratie had, waarbij het aantal legale en irreguliere aankomsten is gedaald ten opzichte van 2019. Uit voorlopige gegevens blijkt dat de EU-bevolking in 2020 met ongeveer 300 000 mensen is gekrompen, deels als gevolg van minder nettomigratie, maar ook door een toename van het aantal overlijdens als gevolg van de pandemie. De daling van het aantal aankomsten in 2020 was tijdelijk, aangezien de beschikbare gegevens voor 2021 wijzen op een stijging op jaarbasis. Dit is met name het geval voor irreguliere aankomsten via het centrale Middellandse Zeegebied, het westelijke Middellandse Zeegebied en de oostelijke grenzen (vanuit Belarus). De lidstaten zijn eraan blijven werken de achterstand bij de behandeling van asielaanvragen te verminderen: eind juni waren in de EU ongeveer 700 000 aanvragen in behandeling, het laagste niveau sinds midden 2015.

Meer informatie