Top EU-Oekraïne: samen vooruit

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 12 oktober 2021.

Ter gelegenheid van hun 23e topontmoeting hebben de EU en Oekraïne vandaag in Kiev hun sterke partnerschap bevestigd, alsook hun gezamenlijke engagement voor het versterken van Oekraïnes politieke associatie met en economische integratie in de Europese Unie.

Op de top werd de EU vertegenwoordigd door Ursula von der Leyen i, voorzitter van de Europese Commissie i, Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, en Josep Borrell i, hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter van de Europese Commissie. Daarnaast werd de top bijgewoond door de president van Oekraïne, Volodymyr Zelenskyy. De EU en Oekraïne hebben een gezamenlijke verklaring goedgekeurd waarin het diverse karakter van de bilaterale agenda tot uiting komt.

Voorzitter Ursula von der Leyen: “De Europese Unie hecht het grootste belang aan haar betrekkingen met Oekraïne. Samen hebben we een speciaal partnerschap opgebouwd op basis van wederzijdse solidariteit en vriendschap. Samen engageren we ons om Oekraïnes politieke associatie met en economische integratie in de Europese Unie te versterken, waarbij op vele gebieden vooruitgang is geboekt. Wij zullen blijven samenwerken om de tot nu toe niet gebruikte mogelijkheden van de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne te benutten. Dit bewijst dat de EU - die vasthoudt aan de eenheid over sancties - zich vastbesloten blijft inzetten voor Oekraïne.”

Hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter Josep Borrell: “De Europese Unie is Oekraïnes sterkste en meest betrouwbare strategische partner. Zij bevestigt op deze top haar politieke steun voor de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Oekraïne en haar beleid van niet-erkenning van de illegale annexatie van de Krim. De EU zal de uitvoering van de akkoorden van Minsk vastberaden blijven steunen.”

De opmerkingen van voorzitter Von der Leyen tijdens de gezamenlijke persconferentie zijn hier te vinden.

In de marge van de top hebben de EU en Oekraïne voor een aantal essentiële samenwerkingssectoren vooruitgang geboekt, met drie belangrijke nieuwe overeenkomsten.

Ondertekening van een baanbrekende luchtvaartovereenkomst

Met de ondertekening van een brede luchtvervoersovereenkomst hebben de EU en Oekraïne de weg vrijgemaakt voor een “gemeenschappelijke luchtvaartruimte”, gebaseerd op strenge gemeenschappelijke normen voor, onder meer, luchtvaartveiligheid, beveiliging en luchtverkeersbeheer. De overeenkomst zal voor beide partijen de markttoegang bevorderen en nieuwe kansen creëren voor zowel consumenten als luchtvaartmaatschappijen.

Oekraïne wordt steeds belangrijker als luchtvaartmarkt voor de EU, met zijn 9,8 miljoen passagiers en zijn dertiende plaats op de ranglijst van markten buiten de EU (situatie in 2019). Het luchtvervoer van zowel passagiers als vracht tussen Oekraïne en de EU is de afgelopen jaren gestaag toegenomen - tot de uitbraak van de COVID-crisis.

De vandaag ondertekende overeenkomst moet de luchtvaartmarkten van beide partijen geleidelijk openstellen en Oekraïne integreren in een ruimere Europese gemeenschappelijke luchtvaartruimte. Oekraïne zal zijn wetgeving verder aanpassen aan de luchtvaartvoorschriften en -normen van de EU inzake luchtvaartveiligheid, luchtverkeersbeheer, beveiliging, milieu, economische regulering, mededinging, consumentenbescherming en sociale aspecten.

De overeenkomst moet zorgen voor nieuwe mogelijkheden op het gebied van luchtvervoer, meer rechtstreekse verbindingen en economische voordelen voor beide partijen.

  • Alle EU-luchtvaartmaatschappijen zullen rechtstreekse vluchten van om het even waar in de EU naar om het even welke Oekraïense luchthaven kunnen uitvoeren en voor Oekraïense luchtvaartmaatschappijen geldt vice versa hetzelfde.
  • Alle beperkingen op vluchten tussen Oekraïne en de EU zullen worden opgeheven en de bepalingen inzake open en eerlijke concurrentie zullen een gelijk speelveld garanderen.

De overeenkomst zal bevorderlijk zijn voor interpersoonlijke contacten en zal leiden tot een uitbreiding van de commerciële mogelijkheden en de handel tussen de EU en Oekraïne. Ze zal ook een waardevol instrument zijn bij de uitvoering van de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne, met name wat de diepe en brede vrijhandelsruimte betreft.

De luchtvaartovereenkomst treedt pas formeel in werking als ze door beide partijen wordt geratificeerd, maar wordt al van toepassing bij de ondertekening, die vandaag plaatsvindt.

Associatie van Oekraïne met Horizon Europa

Op deze top kreeg de associatie van Oekraïne met Horizon Europa, het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU voor 2021-2027, en met het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding voor 2021-2025 haar definitieve beslag. Oekraïense onderzoekers en innovatoren krijgen nu onder dezelfde voorwaarden als spelers uit EU-lidstaten toegang tot deze twee programma's en de bijbehorende begroting van respectievelijk 95,5 en 1,38 miljard EUR. Deze samenwerking op het gebied van wetenschap, onderzoek en innovatie versterkt de alliantie tussen de EU en Oekraïne voor samenwerking aan gemeenschappelijke prioriteiten, zoals de groene en digitale transitie. Horizon Europa is een van de belangrijkste instrumenten voor de uitvoering van Europa's strategie voor internationale samenwerking: Europa's mondiale benadering van samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie. Het programma biedt onderzoekers en innovatoren van over de hele wereld de mogelijkheid om met EU-partners samen te werken bij het opstellen van voorstellen.

Associatie van Oekraïne met Creatief Europa

Op deze top is de associatie van Oekraïne met Creatief Europa beklonken, het EU-programma ter ondersteuning van de culturele en de creatieve sector voor de periode 2021-2027. Het nieuwe programma heeft net als het vorige tot doel het cultureel erfgoed en de creativiteit, de internationalisering, de professionalisering, de innovatie en het concurrentievermogen van de culturele en de creatieve sector te ondersteunen en te bevorderen. Oekraïense culturele en creatieve organisaties krijgen nu onder dezelfde voorwaarden als spelers uit de EU-lidstaten toegang tot dit Europese vlaggenschipprogramma en de bijbehorende begroting van 2,44 miljard euro.

Meer informatie

Factsheet over de betrekkingen tussen de EU en Oekraïne

Website van de EU-delegatie in Oekraïne

Website van de steungroep voor Oekraïne van de Europese Commissie

Internationale luchtvaartbetrekkingen van de EU