Afghanistan: Commissie kondigt 1 miljard euro steun voor Afghanistan aan

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 12 oktober 2021.

Tijdens de G20-bijeenkomst over Afghanistan zal Ursula von der Leyen i, voorzitter van de Europese Commissie, een steunpakket ter waarde van ca. 1 miljard euro aankondigen om tegemoet te komen aan de urgente behoeften van de Afghaanse bevolking en de buurlanden van Afghanistan.

Door de sociaal-economische achteruitgang in Afghanistan komen honderdduizenden Afghanen in gevaar nu de winter in aantocht is. Humanitaire hulp alleen zal niet volstaan om een hongersnood en een ernstige humanitaire crisis af te wenden.

De reguliere ontwikkelingshulp van de EU aan Afghanistan blijft bevroren. De vijf ijkpunten die door de EU-ministers van Buitenlandse Zaken zijn bepaald, blijven geldig en moeten worden gehaald voordat de reguliere ontwikkelingssamenwerking kan worden hervat.

De aankondiging volgt op besprekingen van de EU-ministers van Ontwikkelingssamenwerking over een afgemeten aanpak om rechtstreekse steun aan de Afghaanse bevolking te verlenen en op die manier een humanitaire ramp te voorkomen zonder de interim-regering van de Taliban te legitimeren.

Voorzitter Ursula von der Leyen: “We moeten alles in het werk stellen om een ineenstorting van Afghanistan op humanitair en sociaal-economisch gebied te voorkomen. En we moeten snel optreden. We hebben duidelijk aangegeven welke onze voorwaarden zijn voor eventueel contact met de Afghaanse autoriteiten, onder meer wat de eerbiediging van de mensenrechten betreft. Tot dusver spreken de verslagen over de situatie in het land voor zich, maar het gaat niet aan dat de Afghaanse bevolking de prijs zou moeten betalen voor het optreden van de Taliban. Daarom is dit steunpakket bestemd voor de Afghaanse bevolking en de buurlanden van Afghanistan die als eerste klaarstonden om hulp te bieden.”

Steunpakket voor Afghanistan

Het steunpakket bestaat uit een combinatie van humanitaire EU-hulp en steun voor het lenigen van basisbehoeften, die rechtstreeks ten goede komt aan de Afghaanse bevolking en de buurlanden.

De al overeengekomen 300 miljoen euro voor humanitaire doeleinden is in het pakket verrekend. Naast de humanitaire steun komt er ook aanvullende, gespecialiseerde steun voor vaccinaties, onderdak, burgerbescherming en bescherming van de mensenrechten.

De Europese Commissie werkt aan een mogelijkheid om ten minste 250 miljoen euro van de voor Afghanistan bestemde middelen te gebruiken voor “humanitaire plus-steun” aan Afghanen met urgente behoeften, met name op het gebied van gezondheid. De Commissie zal zich daarbij strikt houden aan de programmeringsprocedures van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking (NDICI).

Deze steun wordt via ter plaatse aanwezige internationale organisaties rechtstreeks aan de lokale bevolking verstrekt volgens de beginselen in de Raadsconclusies die de EU-ministers van Buitenlandse Zaken op 21 september hebben goedgekeurd.

De directe buurlanden van Afghanistan waren de eersten die opvang hebben geboden aan Afghanen op de vlucht uit hun land. Daarom zullen extra middelen worden toegewezen om deze landen te ondersteunen bij migratiebeheer en samenwerking op het gebied van terreurpreventie en de bestrijding van georganiseerde misdaad en migrantensmokkel.

De verschillende onderdelen van het steunpakket samen bedragen ongeveer 1 miljard euro.

Zoals is benadrukt op het EU-forum op hoog niveau over de verlening van bescherming aan Afghanen die tot een risicogroep behoren, houdt het bieden van veilige en legale mogelijkheden voor bescherming in de EU op korte termijn in dat veilige doorgang wordt verleend aan Afghanen die banden hebben met de EU en de EU-lidstaten, alsook aan kwetsbare groepen zoals mensenrechtenverdedigers, vrouwen, journalisten, activisten uit het maatschappelijk middenveld, politie- en rechtshandhavingsfunctionarissen, rechters en beoefenaars van andere juridische beroepen, en hun families.

Op middellange en lange termijn zal de Commissie in het kader van een meerjarenregeling steun beschikbaar stellen aan lidstaten die besluiten om Afghanen uit deze risicogroepen op te vangen. Hiertoe zal gebruik worden gemaakt van EU-financiering voor hervestiging, toelating op humanitaire gronden en andere aanvullende mogelijkheden, alsook van operationele bijstand van EU-agentschappen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken.

Achtergrond

Het steunpakket voor Afghanistan werd op 15 september 2021 door de voorzitter van de Europese Commissie aangekondigd in haar toespraak over de Staat van de Europese Unie.