Wet inzake digitale diensten: veiligere digitale platforms voor gebruikers

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op donderdag 20 januari 2022.

Het EP i stemt in met ontwerpmaatregelen om illegale inhoud aan te pakken, platforms verantwoordelijk te stellen voor hun algoritmen en betere inhoudsmoderatie.

De tekst die het Parlement vandaag heeft goedgekeurd met 530 stemmen voor, 78 tegen en 80 onthoudingen zal dienen als basis om te onderhandelen met het Franse voorzitterschap van de Raad i, dat de EU-landen vertegenwoordigt.

Christel Schaldemose (S&D, DK), die het onderhandelingsteam van het Parlement leidt, verklaarde na de stemming: "De stemming van vandaag laat zien aan dat de leden van het Europees Parlement en de EU-burgers een ambitieuze, toekomstbestendige digitale verordening willen. Er is veel veranderd in de 20 jaar sinds we de richtlijn inzake elektronische hebben aangenomen. Onlineplatforms zijn steeds belangrijker geworden in ons dagelijks leven en brengen nieuwe kansen, maar ook nieuwe risico's met zich mee. Het is onze plicht ervoor te zorgen dat wat offline illegaal is, ook online illegaal is. We moeten er op toe zien dat digitale regels ten gunste van consumenten en burgers worden opgesteld. Nu kunnen we de onderhandelingen met de Raad starten en ik vertrouw erop dat we op deze punten resultaten zullen kunnen boeken".

Illegale inhoud verwijderen en verspreiding van desinformatie voorkomen

Het voorstel voor een wet inzake digitale diensten bevat duidelijke bepalingen over de verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid van tussenhandelsdiensten. Het gaat daarbij vooral om onlineplatforms, zoals sociale media en marktplaatsen.

De wet voorziet in waarborgen en een mechanisme voor melding en actie om illegale producten, diensten en inhoud op het internet te verwijderen. Wanneer aanbieders van hostingdiensten een melding ontvangen, moeten ze zo snel mogelijk reageren. Daarbij moeten ze rekening houden met de soort illegale inhoud die wordt gemeld en de dringende noodzaak om actie te ondernemen. De EP-leden hebben ook sterkere waarborgen opgenomen in de wet om ervoor te zorgen dat meldingen op een onwillekeurige en niet-discriminerende manier worden verwerkt, met eerbiediging van de grondrechten, waaronder de vrijheid van meningsuiting.

De EP-leden vinden dat onlinemarktplaatsen erop moeten toezien dat consumenten veilige producten kunnen kopen op het internet. Daarom hebben ze de verplichting om handelaars op te volgen, uitgebreid in overeenstemming met het “ken uw zakelijke klant”-beginsel.

Extra verplichtingen voor zeer grote onlineplatforms

Zeer grote onlineplatforms krijgen specifieke verplichtingen opgelegd, omdat zij bijzondere risico's met zich meebrengen op het gebied van de verspreiding van zowel illegale als schadelijke inhoud. De wet inzake digitale diensten moet helpen schadelijke (al dan niet illegale) inhoud en de verspreiding van desinformatie te bestrijden. De wet bevat namelijk bepalingen over verplichte risicobeoordelingen, risicobeperkende maatregelen, onafhankelijke audits en de transparantie van zogenoemde “aanbevelingssystemen” (algoritmen die bepalen wat gebruikers te zien krijgen).

Andere belangrijke punten

Het Parlement heeft een aantal wijzigingen aangebracht in het voorstel van de Commissie, bijvoorbeeld wat betreft:

  • een vrijstelling van bepaalde verplichtingen voor kleine en micro-ondernemingen;
  • gerichte reclame: de tekst voorziet in een meer transparante en geïnformeerde keuze voor alle ontvangers van online digitale diensten, met inbegrip van informatie over de wijze waarop aan hun gegevens geld zal worden verdiend. Het weigeren van toestemming mag voor de ontvanger niet moeilijker of tijdrovender zijn dan het geven van toestemming. Indien ontvangers geen toestemming verlenen, of hun toestemming intrekken, krijgen zij andere billijke en redelijke opties voor toegang tot het onlineplatform waaronder "opties op basis van reclame zonder tracking";
  • Targeting- of amplificatietechnieken waarbij persoonsgegevens van minderjarigen worden gebruikt met het oog op het tonen van reclame, zijn verboden, evenals het targeten van personen op basis van speciale gegevenscategorieën die het mogelijk maken kwetsbare groepen te selecteren;
  • schadevergoeding: wanneer platforms hun zorgvuldigheidsverplichtingen niet nakomen en ontvangers van hun digitale diensten daardoor schade lijden, moeten die ontvangers en organisaties die hen vertegenwoordigen recht van verhaal hebben;
  • een verbod voor onlineplatforms om misleidende of manipulatieve technieken te gebruiken om het gedrag van gebruikers te beïnvloeden met behulp van zogenoemde donkere patronen;
  • meer keuze bij rangschikkingen op basis van algoritmen: zeer grote onlineplatforms moeten minstens één aanbevelingssysteem aanbieden dat niet op profilering is gebaseerd.

Andere in de plenaire vergadering goedgekeurde amendementen hebben betrekking op de noodzaak voor aanbieders om in hun voorwaarden de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid en het pluralisme van de media te eerbiedigen, alsook op een nieuwe bepaling over het recht om anoniem gebruik te maken van en te betalen voor digitale diensten.

De stemlijst is hier beschikbaar en alle in de plenaire vergadering ingediende amendementen hier.