Verordening 2022/1854 - Noodinterventie in verband met de hoge energieprijzen - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

LI 261/1

Sinds september 2021 zijn de prijzen op de elektriciteitsmarkten zeer hoog. Zoals het Agentschap van de Europese Unie voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) opgericht bij Verordening (EU) 2019/942 van het Europees Parlement en de Raad (1), in april 2022 heeft uiteengezet in zijn eindbeoordeling van de opzet van de groothandelsmarkt voor elektriciteit in de Unie, komt dit voornamelijk door de hoge prijs van gas, dat wordt gebruikt voor de opwekking van elektriciteit. Aardgasgestookte elektriciteitscentrales zijn vaak nodig om aan de vraag naar elektriciteit te voldoen wanneer de vraag het grootst is op de dag of wanneer de hoeveelheden elektriciteit die worden opgewekt met andere technologieën, zoals kernenergie, waterkracht of variabele hernieuwbare energiebronnen, niet volstaan om aan de vraag te voldoen. Door de escalatie van de aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne, een verdragsluitende partij bij het Verdrag tot oprichting van de energiegemeenschap (2), sinds februari 2022 loopt de gasvoorziening sterk terug. De aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne heeft ook geleid tot onzekerheid over de levering van andere grondstoffen, zoals steenkool en ruwe aardolie, die worden gebruikt door elektriciteitsproductie-installaties. Dit zorgde opnieuw voor aanzienlijke stijgingen en volatiliteit van de elektriciteitsprijs.

De onlangs aanzienlijk geslonken gasleveringen en toegenomen verstoringen van de gasvoorziening vanuit Rusland duiden op een significant risico dat de Russische gasvoorziening in de nabije toekomst volledig wordt stopgezet. Om de energievoorzieningszekerheid van de Unie te vergroten, heeft de Raad Verordening (EU) 2022/1369 (3) vastgesteld, die voorziet in een vrijwillige vermindering van de vraag naar aardgas met ten minste 15 % van 1 augustus 2022 tot 31 maart 2023 en die de Raad de mogelijkheid biedt een Unie-alarm inzake de gasvoorzieningszekerheid af te kondigen, waardoor een Uniebrede gasvraagreductie verplicht wordt.

Tegelijkertijd nam door de uitzonderlijk hoge temperaturen in de zomer van 2022 de vraag naar elektriciteit voor koeling toe, waardoor nog meer elektriciteitsopwekking nodig was, terwijl tezelfdertijd de opwekking van elektriciteit met bepaalde technologieën aanzienlijk onder het historische niveau ligt als gevolg van technische en weersafhankelijke omstandigheden. Dit is voornamelijk te wijten aan een uitzonderlijke droogte, die heeft geleid tot: i) een tekort in de elektriciteitsproductie door kerncentrales in verschillende lidstaten, als gevolg van het gebrek aan beschikbaar koelwater; ii) schaarse opwekking door waterkracht; en iii) lage waterstanden in grote rivieren, met negatieve gevolgen voor het vervoer van grondstoffen die als brandstof bij de opwekking van elektriciteit worden gebruikt. Deze ongekende situatie betekent dat er aanhoudend grote volumes elektriciteit worden opgewekt door aardgasgestookte elektriciteitscentrales, wat heeft bijgedragen tot uitzonderlijk en abnormaal hoge groothandelsprijzen voor elektriciteit. Ondanks de verminderde opwekkingscapaciteit in sommige lidstaten hebben de elektriciteitsuitwisselingen tussen de lidstaten ertoe bijgedragen dat incidenten met betrekking tot de voorzieningszekerheid werden voorkomen en dat de prijsvolatiliteit op de Unie-markten werd afgezwakt, waardoor elke lidstaat beter bestand was tegen prijsschokken.

De prijsstijging op de groothandelsmarkten voor elektriciteit gaat gepaard met...