100 vragen over Groningen aan het kabinet

Met dank overgenomen van BoerBurgerBeweging (BBB) i, Tweede Kamerfractie BoerBurgerBeweging (BBB) i, gepubliceerd op dinsdag 9 mei 2023.

Gepubliceerd op: 09-05-2023

Team BBB Groningen stelt 100 feitelijke vragen aan het kabinet over hun kabinetsreactie ‘Nij Begun’ op de parlementaire enquête aardbevingsschade Groningen. Feitelijke vragen worden gesteld ter verduidelijking of het verkrijgen van feitelijke en/of technische informatie.

Maatregel 1: Jaarlijkse verantwoording over de Staat van Groningen

  • U introduceert een Staat van Groningen, vastgelegd in een nieuw op te stellen Groningenwet. Aangezien het gaat om een ‘generatielang commitment’ is er iets voor te zeggen dit wettelijk vast te leggen. De Staat van Groningen wordt het instrument waarmee het Rijk en de Regio de voortgang van de uitvoering van de maatregelen in deze brief monitoren en waar mogelijk bij sturen. Dat is voor het eerst. Zou het kabinet, bij wijze van voorproefje, alle afspraken die sinds 2018 met de regio zijn gemaakt (NPG, Versnellingsmaatregelenpakket, BestuursAkkoord2020) nog dit jaar aan de Kamer kunnen voorleggen met een stand van zaken? Wat is daarvan terecht gekomen? Waar is het geld aan uitgegeven? Hoe heeft het bijgedragen aan de beoogde doelstelling en waarom wel of niet? Een financiële verantwoording tot achter de komma is niet nodig, een globale indruk van wat met die middelen is gerealiseerd volstaat. En zou een mooi, ‘nij’ begin, of eerste opstapje, kunnen betekenen voor de nieuwe Staat van Groningen.

Maatregel 2: Gebiedsafbakening

  • Het schadeafhandelingsgebied wordt hersteld en teruggebracht tot het oorspronkelijke werkgebied TCMG/IMG. Wat betekent dit voor eerder afgewezen en/of niet in behandeling genomen schademeldingen uit de gebieden die afvielen en nu weer worden toegevoegd?
  • Per wanneer kan IMG deze maatregel geïmplementeerd hebben?

Maatregel 3: Stoppen met onderzoek naar causaliteit van schades en met de trillingstool

  • Waarom kiest het kabinet nu voor het loslaten van de trillingstool?
  • Wat betekent het loslaten van de trillingstool voor de schades uit het verleden die op basis van deze tool werden afgewezen?
  • Schade-experts die voor IMG naar schademeldingen gingen, deden dit met de opdracht om causaliteit vast te stellen. Vaak was er een ‘schade-opnemer’ bij de mensen thuis, en werden ‘op kantoor, in de back-office’ de causaliteitsrapporten gemaakt door anderen. In de nieuwe situatie moeten zij zich primair richten op het bepalen van de herstelkosten van alle schade. Kan dit door dezelfde mensen gebeuren?
  • Als de herstelkosten de 40.000 euro overschrijden moet er in uw voorstellen alsnog naar causaliteit worden gekeken. Betekent dat een nieuwe opname? Een nieuw rapport? Of een discussie over de wijze (en kosten) van herstel?
  • In het geval dat de herstelkosten de 40.000 euro overschrijden en er alsnog een causaliteitsrapport moet komen, ook dan wordt er geen gebruik meer gemaakt van de trillingstool?
  • Wat zijn de argumenten achter het besluit van het kabinet besloten om een grensbedrag op maatregel ‘Stoppen met onderzoek naar causaliteit van schades en met de trillingstool’ toe te passen? Waarom zou een grote woning of boerderij of juist zeer zwaar beschadigde panden ineens wél een causaliteitstraject moeten doorlopen, waarbij bij kleine of licht beschadigde woningen blind wordt aangenomen dat het mijnbouwschade is? Zijn andere grenzen, bijvoorbeeld gebiedsgrenzen (oa gebaseerd op schade data uit het verleden) of type schade, of iets anders wat logischer kan worden uitgelegd dan een simpel geldbedrag?
  • Per wanneer kan IMG de ‘Stoppen met onderzoek naar causaliteit van schades en met de trillingstool’ geïmplementeerd hebben?

Maatregel 4: Het IMG lost knelpunten proactief op

  • Het IMG krijgt budget om buiten de aansprakelijkheid schade te vergoeden. Dit is alleen relevant in gevallen boven de 40.000 euro, immers daaronder vindt überhaupt geen aansprakelijkheids- (lees causaliteits)onderzoek plaats. Dus bij herstelkosten boven de 40.000 kán IMG na het causaliteitsrapport alsnog alle schade vergoeden, mocht dit uit het causaliteitsrapport maar gedeeltelijk het geval zijn?
  • Ook wordt het mogelijk om bewoners een herstelmethode te bieden waarmee voorkomen kan worden dat schade snel terugkeert.” Dus, dat is tot vandaag géén staande praktijk? Tot nu toe werden en worden schades alleen vergoed tot aan visueel herstel?
  • Hoe werkt dit in combinatie met de 40.000 euro herstelkosten-grens (maatregel 3)? Worden die herstelkosten ook berekend op zogenaamd ‘duurzaam herstel’? Dat is in veel gevallen duurder, waardoor je sneller boven de 40.000 euro herstelkosten komt, waardoor je alsnog een causaliteitsrapport moet laten maken, waarna je moet hopen op het knelpunten-budget van IMG??
  • Tot slot kan het IMG ook bewoners helpen met nieuwe schades, terwijl zij nog een schademelding hebben lopen bij de NAM”. Worden die schades die bij NAM nog lopen dan ook overgenomen, en meegenomen in een integraal herstelplan?
  • Per wanneer kan IMG deze maatregel geïmplementeerd hebben?

Maatregel 5: Vaker keuze voor schadeafhandeling met vaste vergoeding

  • Er wordt een mogelijkheid geboden voor hogere vaste vergoedingen in het kerngebied. Onduidelijk welk probleem dit precies oplost. Voor bewoners ‘minder belastend’ want er wordt snel een vast bedrag uitgekeerd. Maar hoe moeten bewoners weten of het bedrag daadwerkelijk voldoende gaat zijn? Worden zij niet verleid om snel van “het gezeur” af te zijn, terwijl er geen garantie is dat het probleem kan worden opgelost?
  • Wat is hier precies het ‘kerngebied’?
  • Hoe verhoudt zich deze maatregel tot het niet meer vaststellen van causaliteit tot 40.000 euro?
  • Ook bewoners met herhaalde schade kunnen een vast bedrag claimen. Zou het in die gevallen juist niet beter zijn om daar eens grondig te kijken naar duurzame oplossingen?
  • Voor complexe gevallen (boeren, mkb-ers, monumenten) blijft maatwerk mogelijk. U suggereert hiermee dat dat iets moois is. Terwijl u daarvoor nog betoogt dat vaste vergoedingen “minder belastend” zouden zijn. Dus voor complexe gevallen blijven zeer belastende maatwerk procedures noodzakelijk. Is dat geen accuratere beschrijving?

Maatregel 6: Herhaalde schades worden voorkomen met duurzaam schadeherstel

  • Deze maatregel gaat expliciet over het -eindelijk - ook meenemen van funderingsschade bij het herstel van schade bovengronds. Een doorbraak. Het gaat potentieel om een groot aantal panden (14.000). Over (extra) budget staat hier niks. Gaat dit gefinancierd worden uit het knelpuntenbudget van IMG? Of hoe anders?
  • IMG en NCG gaan deze zomer samen de eerste 300 panden duurzaam herstellen”. Waarom doen IMG en NCG dit samen?
  • Het gaat in deze maatregel om panden met meervoudige schade waarbij de fundering een rol speelt. Herstel van schade is zinloos, wanneer niet ook iets aan de fundering wordt gedaan. Het komt daarnaast ook voor dat versterken zinloos is wanneer niet ook iets aan de fundering wordt gedaan. Worden deze woningen ook meegenomen?
  • Wordt bij het vaststellen van “een op norm” berekening (is de woning veilig) intussen ook gekeken naar de eventueel aanwezige (constructieve) schade van de woning en de staat van de fundering? Of worden die elementen nog steeds niet meegenomen in de bepaling of een pand ‘op norm’ is of niet?

Maatregel 7: Hogere overlastvergoeding bij meervoudige schademeldingen

  • Is er een onderscheid tussen ‘herhaalde schade’ en ‘meervoudige schade?’ En zo ja, wat is dat?
  • Bewoners die ondanks de mogelijkheden van duurzaam herstel (maar die moeten nog beginnen) en het stoppen van de winning (maar die is nog niet gestopt) alsnog te maken krijgen met terugkerende of nieuwe schade mogen rekenen op een hogere overlast vergoeding. Is dat vanaf het moment dat op dat adres inderdaad duurzaam is hersteld én de gaskraan volledig is gesloten? Dus, op z’n vroegst in de loop van volgend jaar? Of beginnen we hier eerder mee? Is er ook sprake van terugwerkende kracht? Welke meldingen worden meegerekend?
  • Hoe voorkom je hiermee dat het loont om elke scheur apart te melden?
  • Geldt dit ook in geval voor de “minder belastende” vaste vergoeding wordt gekozen (zie maatregel 5)?
  • Per wanneer kan IMG deze maatregel geïmplementeerd hebben?

Maatregel 8: Soepeler omgang met termijnen bij schadeafhandeling

  • Had ‘en versterking’ niet toegevoegd moeten worden aan deze kop?
  • Kunnen we deze maatregel interpreteren als: Bewoners die te maken krijgen met termijnoverschrijdingen van IMG krijgen ‘automatisch’ een maximale dwangsom gestort?
  • Over welke termijnen bij het IMG gaat het precies? Nu stuurt IMG brieven met termijnen van 15 maanden, en op tijd een aankondigingsbrief met een verlenging van die termijn. In de TwG staan nauwelijks termijnen die voor de aanvrager houvast bieden (de deskundige heeft - na aanwijzing, daarvoor geen termijn- 6 maanden voor het uitbrengen van zijn advies, met verlengingsoptie van 6 maanden. Zegt nog niets over de termijn van het besluit van IMG.) Dus over welke termijnen gaat dit? En zijn het dan in de Awb-gehanteerde termijn (in principe 8 weken na aanvragen van besluit)?
  • Kunnen we deze maatregel als volgt interpreteren: In geval de NCG een termijn overschrijdt volgt geen dwangsom maar een van rechtswege genomen besluit in het voordeel van de bewoner?
  • Hoe verhoudt zich dit tot de vso’s (vaststellingsovereenkomsten)? Staan daar termijnen in?
  • Wat zijn de besluiten/het besluit in de versterking die bewoners formeel krijgen en waar eventueel rechtsgevolgen aan zouden kunnen zitten? Op welk moment krijgen bewoners zo’n besluit? En staan er dan termijnen waar de NCG zich aan moet houden in dat besluit? Kunt u zo’n voorbeeldbesluit meesturen?
  • Per wanneer kan deze maatregel geïmplementeerd zijn?

Maatregel 10: Gebiedsgerichte crisisaanpak voor versnelling van de versterking

  • Wat is precies het crisiselement in de Dorpenaanpak? Waaruit blijkt dat? Wat zijn de specifieke crisismaatregelen? Zijn er al voorbeelden uit de Dorpenaanpak van dergelijke ‘crisis’ingrepen?
  • Het kabinet schrijft: “Het gaat om een geïntegreerde aanpak: één plan waar veiligheid, versterking en leefbaarheid hand in hand gaan.” Maar veiligheid en versterking zijn sowieso twee kanten van dezelfde medaille. Dus de integratie gaat alleen over leefbaarheid? Wat bedoeld het kabinet hier precies met leefbaarheid? Waar gaat het dan concreet over?
  • Bij de geïntegreerde aanpak wordt hier níet de verduurzaming genoemd. Zou dat niet juist ook onderdeel van een geïntegreerde aanpak moeten zijn?
  • Bij de geïntegreerde aanpak wordt hier níet schadeherstel genoemd. Zou dat niet juist ook onderdeel van een geïntegreerde aanpak moeten zijn?
  • Wat houdt precies de dorpenaanpak in, behalve dat er één opgaveregisseur komt die knelpunten kan oplossen? En dat er met grotere eenheden kan worden aanbesteed?
  • Worden álle dorpsbewoners van de dorpen betrokken bij de dorpenaanpak? Wat zijn de criteria?
  • Het kabinet schrijft: “Indien nodig kan de NCG een gebouw toevoegen aan de versterkingsoperatie, en informeert de NCG de gemeente.” Is dit niet de omgekeerde wereld? Waren het niet de gemeenten die lokale plannen vaststellen, en opdracht aan de NCG geven voor de uitvoering? Moet het niet de gemeente zijn die adressen moet kunnen toevoegen aan de versterkingsopgave wanneer dat onuitlegbare verschillen kan oplossen?
  • Het kabinet schrijft: “Tevens krijgen bewonersbegeleiders van de NCG per casus 50.000 euro mandaat om bewoners te helpen (…)” Geldt dit alleen voor de bewonersbegeleiders die werkzaam zijn binnen de Dorpenaanpak? Of krijgen alle bewonersbegeleiders van de NCG dat? En vanaf wanneer?
  • De lessen van de dorpenaanpak moeten versneld worden toegepast in de rest van het versterkingsgebied. Maar deze dorpenaanpak moet nog feitelijk van de grond komen, dus voordat er lessen zijn geleerd zijn we jaren verder. Al in 2016 is in een ander dorp, Krewerd, gestart met een integrale dorpsaanpak, waarbij bewoners oa gebruik konden maken van de hulp van architecten. Verduurzaming, fundering en ruimtelijke kwaliteit zijn meegenomen. Ook dit dorp is nog niet gereed, maar er zijn al wel veel lessen geleerd. Welke lessen uit het experiment Krewerd neemt het kabinet mee in de nieuwe dorpenaanpak? Verschillen de aanpakken van elkaar? En zo ja, op welke punten en met welke argumenten?

Maatregel 11: NCG maakt de uitvoering van de versterking meer mensgericht

  • Hier staat feitelijk: We gaan niks veranderen, geen regels of processen aanpassen, geen organisatiewijzigingen, niks van dat alles. Maar we gaan het wél fundamenteel beter doen! We gaan namelijk de doorlooptijden verkorten (dat kan kennelijk zonder wijzigingen in het systeem), het ‘tackle team’ blijft bestaan, en we gaan afspraken richting bewoners nakomen (=letterlijke tekst). Welk deel van het rapport van de parlementaire enquêtecommissie was er voor nodig om hiertoe te besluiten?

Maatregel 12: Meer maatwerk om verschillen tegen te gaan

  • Deze maatregel geeft de NCG extra budget “om bijvoorbeeld sloop/nieuwbouw aan te kunnen bieden op plekken waar verschillen tussen bewoners tot onbegrip en sociale spanningen hebben geleid”. Opnieuw: wie gaat hierover? De NCG of de gemeente? Wie bepaalt wat een dorp of wijk, waar en voor wie nodig heeft?
  • Het kabinet heeft de commissie Van Geel gevraagd een grondige analyse te maken van eventuele andere onuitlegbare verschillen die om een oplossing vragen. “Andere” slaat hier, op andere dan: sloop/nieuwbouw waar nodig, verduurzamingsmaatregelen gebiedsgericht met met maatwerk (?!) kunnen toepassen, overlastvergoedingen huurders-eigenaren gelijk, compensatie waardedaling WAG. Klopt dat? En verwacht het kabinet naast een “grondige analyse” ook oplossingsrichtingen van de commissie Van Geel? En zo ja welke?

Maatregel 13: meer aandacht voor ruimtelijke kwaliteit tijdens de versterking

  • Om de ruimtelijke kwaliteit beter te kunnen borgen zijn gebieds- en dorpsvisies nodig van gemeenten en provincie, ondersteunt door bouwmeesters. Zijn er voor de vier dorpen in de dorpenaanpak (Garrelsweer, Leermens, Zeerijp en Wirdum) dergelijke dorpsvisies beschikbaar?
  • Bewoners kunnen bij het ontwerpen van versterkingsmaatregelen voor hun woning gebruik maken van een specialistisch ontwerper of architect”. Dit is een doorbraak! Gaat dat op dezelfde manier werken als in het experiment Krewerd is gebeurd? Architect en/of constructeur die samen met de bewoner(s) aan de voorkant een plan maakt en vervolgens voor een veiligheidstoets aan de NCG voorlegt?
  • Gaat het kabinet voor het inzetten van deze architecten extra budget beschikbaar stellen? Of valt dit onder de regeling van kostenvergoeding bouwkundige bijstand (maatregel 19)?
  • Per wanneer kan deze maatregel geïmplementeerd zijn door NCG?

Maatregel 14: Extra geld voor leefbaarheid en wijkontwikkeling

  • Is dit niet integraal onderdeel van de dorpenaanpak onder maatregel 10? Wat voegt deze maatregel daar extra aan toe?

Maatregel 15: Herstel openbare ruimte ná afronding van de versterking

  • Wat is er nieuw aan deze maatregel? Het feit dat er indexering op gestegen bouwkosten moet plaatsvinden lijkt vanzelfsprekend. Waarom staat dit in de kabinetsreactie op het pegas-rapport? Zou dit anders niet hebben plaatsgevonden?

Maatregel 16 Vergoeding voor eigen tijd van bewoners in versterking

  • Huurders en woningeigenaren krijgen voor het -nog steeds- wachten een ‘wachtvergoeding’ van 2500 euro per adres. Voor wie gaat die gelden? Alle bewoners wiens woning nog niet is versterkt? Alle bewoners die nog geen versterkingsadvies hebben gehad? Alle bewoners waar nog geen inspectie is geweest?
  • Per wanneer kan deze maatregel geïmplementeerd zijn?
  • Wordt deze maatregel ook met terugwerkende kracht ingezet?

Maatregel 17: Indexering gestegen kosten

  • Opnieuw, wat heeft dit te maken met de kabinetsreactie op het pegas-rapport? Is dit geen normale, fatsoenlijke werkwijze die gewoon standaard zou behoren te zijn in deze gevallen? Waar/bij wie zouden de extra kosten anders terecht moeten komen?

Maatregel 18: Extra budget personeelskosten decentrale overheden

  • Opnieuw, hier zijn in het verleden al afspraken over gemaakt. Wat is de argumentatie voor indexering als aparte maatregel?

Maatregel 19: Kosten voor juridische, technische, en bouwkundige bijstand wordt vergoed

  • De Kamer heeft hier al ruim een jaar geleden om gevraagd, en inmiddels afgedwongen via een wetswijziging. Toch had het kabinet dit ook zonder wet allang kunnen doen, desnoods via ministeriële regeling. Voor het bijvoorbeeld geven van 50.000 euro mandaat aan handgeld per adres aan bewonersbegeleiders van NCG is toch ook geen wetswijziging nodig? Wat was de overweging van het kabinet hiermee te wachten?

Maatregel 20: Geen juridificering

  • Hier wordt bevestigd dat het hoger beroep, ingesteld door IMG, niet meer gaat voorkomen. Dat gebeurde overigens ook niet op grote schaal, de juridificering zat/zit niet perse daar. De rechtbank in eerste aanleg heeft het laatste woord, tenzij de bewoner zelf in beroep gaat (in het verleden in de meeste casussen het geval). Wel wordt eerst bemiddeling aangeboden. Hoeveel vermindering fte’s juristen zal dit per saldo globaal opleveren?
  • De NCG heeft niet geprocedeerd tegen bewoners en zal dat in de toekomst ook niet doen.” Dat klinkt als heel aardig van de NCG. Maar de situatie met het IMG is onvergelijkbaar. In geval van schade claimt de bewoner bij IMG en neemt het IMG een besluit om wel of niet te honoreren. In het geval van de versterking ligt het initiatief bij de overheid, in dit geval de NCG. Die komen ongevraagd melden bij bewoners dat er mogelijk iets aan hun huis moet gebeuren. Ze komen een inspectie doen, en strikt genomen is het aan de bewoner om dat al dan niet te honoreren. Als de bewoner weigert, gaat de NCG niet procederen maar zal ze wel zorgen dat de risico’s bij de bewoner komt te liggen. De NCG zal niet snel in de positie komen dat ze moet procederen tegen bewoners. Omgekeerd zou theoretisch wel kunnen maar het is voor de meeste bewoners volstrekt onduidelijk wanneer er een besluit ligt waar ze tegen zouden kunnen procederen. Als door de NCG tegen bewoners gezegd wordt dat bepaalde dingen “niet kunnen volgens de regels”, ga je dan procederen? Wie kent die regels? Waar staan ze? Kun je op basis van zo’n mededeling procederen? En als gemaakte afspraken niet worden nagekomen, ga je dan procederen? Hoe dan? En als in de toekomst onverhoopt wel een bewoner besluit te gaan procederen, dan kan de NCG toch niet éénzijdig besluiten níet tegen bewoners te procederen?
  • Kunt u uitleggen wat de rechtspositie van een bewoner in de versterking is?
  • De NCG heeft niet geprocedeerd tegen bewoners en zal dat in de toekomst ook niet doen.” Kunt u een voorbeeld geven van een situatie waarin de NCG dat in theorie wél had kunnen doen?

Maatregel 21: Meer zeggenschap en betere communicatie

  • Het kabinet stelt extra middelen beschikbaar voor ‘bewonersregieteams’. Is dit onderdeel van de integrale dorpenaanpak? Zijn er voor de vier dorpen ‘bewonersregieteams’? Worden dit betaalde functies? (Immers extra middelen voor vrijgemaakt)
  • Er komt een digitaal portaal met informatie over de versterking, zodat de bewoners kunnen zien waar ze aan toe zijn. Kan het kabinet garanderen dat deze voor alle betrokkenen dit najaar beschikbaar is, getest en wel?

Maatregel 22: Betere ondersteuning door IMG, NCG en SNN met één loket

  • Wordt het digitale portaal (zie maatregel 21) dan ook verbreed met alle schade-informatie en alle subsidie en compensatieregelingen die voor een adres beschikbaar zijn (één loket)? Of komen / blijven er verschillende portalen naast elkaar bestaan?
  • Aparte huidige steunpunten voor schade en versterken worden zoveel mogelijk samengevoegd”. Maar wat betekent dit? Dan ga je naar één gebouw, waar je alsnog of een IMG-er, of een NCG-er moet spreken. Maar als je schade hebt, twijfelt over de fundering, ergens in de versterking zit, en wilt weten hoe je kunt verduurzamen, wie kan je dan helpen aan integrale antwoorden? Wat is dan de voorgestelde procedure?
  • Als je met schade en versterken te maken hebt mag je één begeleider kiezen die namens beide organisaties optreedt. Maar die dan dus wel twee aparte trajecten blijft doorlopen en niet komt met één integrale oplossing voor dat adres? Maar met twee losse pakketjes (1 voor schade, 1 voor versterken) en misschien nog wat pakketjes erbij: compensatieregeling x, subsidiebijdrage y, verduurzamingspakket z. of hoe werkt dat?
  • Wordt er niet al veel langer gewerkt met de mogelijkheid één procesbegeleider te ‘kiezen’? Heeft dit geleid tot substantiële ontzorging van bewoners, heeft u daar cijfers van en zo ja welke?

Maatregel 23: Aardbevingscoaches in elke gemeente

  • Aardbevingscoaches in elke gemeente als ‘luisterend oor’ en zo nodig doorverwijzend naar andere professionals. Zijn dit gemeenteambtenaren? Zitten zij ook in de één-loket steunpunten (maatregel 22)?

Maatregel 24: Extra hulp aan agrariërs met schade

  • In de kern staat hier dat er meer geld/capaciteit beschikbaar komt, voor het agroprogramma, NCG en IMG. Deze dossiers slepen vaak al jaren. Als de oplossing nu ‘extra budget’ is, betekent dat dan dat het probleem al die jaren ‘onvoldoende budget’ was of waren er andere redenen en zo ja welke?
  • Hoeveel boerenbedrijven zitten momenteel in een schade en/of versterkingsproces?
  • Bij hoeveel daarvan spelen ook (lekke) mestkelders een rol?
  • Bij hoeveel boerderijen is de schade onder de 40.000 euro gebleven?
  • Hoeveel boerenbedrijven zijn inmiddels voorzien een uitgevoerde, samenhangende aanpak die herstel én perspectief heeft geboden? Met oa de middelen die daarvoor in het bestuursakkoord 2020 waren gereserveerd (zie ook vraag 1)
  • Waarom staat hier - en uitsluitend hier - expliciet opgenomen dat ‘redelijkheid en billijkheid’ het uitgangspunt vormt?

Maatregel 25: Extra steun voor ondernemers

  • Ook in dit geval gaat er vooral meer geld naar bestaande ondersteuningsstructuren. Moeten we ook hier de conclusie trekken dat het feit dat het al die jaren niet gelukt is deze groep te helpen, het gebrek aan voldoende middelen is geweest of waren er andere redenen en zo ja, welke?
  • Heeft het kabinet een beeld van het aantal ondernemers wat in schade en/of versterkingsprocessen zit en zo ja wat zijn de feiten?
  • Ook in het Bestuursakkoord 2020 waren middelen gereserveerd om MKB-ers te ondersteunen. Hoeveel MKB-ers zijn daarmee geholpen en met welk totaalbedrag?

Maatregel 27: Een sterk vangnet voor wie dit nodig heeft

  • Er zijn twee vangnetconstructies: Commissie Bijzondere Situaties en het Interventieteam Vastgelopen situaties. Kan het kabinet uitleggen wat het verschil tussen deze twee constructies is? Wanneer kan iemand bij de één terecht en wanneer bij de andere?
  • Waarom staat het behouden van huidige voorzieningen in een maatregelenpakket in reactie op het pegas-rapport?

Maatregel 28: Woningen die nog versterkt moeten worden aardgasvrij(-gereed) maken.

  • Voor bewoners die nog wachten op een ingrijpende (zware of middelzware versterking wil het kabinet isolatiemaatregelen laten toepassen, gelijktijdig met de versterking van hun huis”. Zijn er voorbeelden uit het verleden van ingrijpende versterkingen waarbij géén isolatiemaatregelen zijn meegenomen? Is dit niet sowieso verplicht, bij een ingrijpende versterking moet het reguliere bouwbesluit toch worden toegepast?
  • Of is isoleren/verduurzamen bij een ingrijpende versterking in het verleden meestal wel gebeurd (al dan niet verplicht), maar dan op kosten van de betreffende bewoner/eigenaar?
  • Wanneer is er sprake van een ingrijpende (zware of middelzware) versterking?
  • Uitgangspunt is dat deze huizen in 2028 zijn versterkt en verduurzaamd naar het niveau van aardgasvrij of aardgasvrij(-gereed)”. Wat gebeurt er wanneer de leveringstijden voor materiaal en/of installatiecapaciteit oplopen en de einddatum van 2028 in gevaar komt? Moeten bewoners dan afzien van deze optie?
  • Het budget van de NCG wordt hiervoor opgehoogd. Zij nemen deze opgave dan mee in de aanbestedingen die zij doen, en zijn daarmee ook opdrachtgever voor zowel de versterking als de verduurzamingen van de woningen die nog aangepakt gaan worden, klopt dat?
  • Om hoeveel woningen zal het naar schatting gaan waarvoor deze maatregel van toepassing gaat zijn? Gaat het ook om woningen waar de versterkingsadviezen er al liggen, maar nog niet met uitvoering is gestart?

Maatregel 29: Verduurzamingsstimulering voor woningen in Groningen en Noord-Drenthe

  • Alle overige woningen (dus alle woningen die niet nog ingrijpend versterkt gaan worden) in de hele provincie Groningen en Noord-Drenthe met een matig of slecht energielabel krijgen een extra impuls om te isoleren. Het gaat om ongeveer een verdubbeling ten opzichte van bestaande, landelijke subsidies. Kan het kabinet aangeven in welke mate deze verdubbeling dekkend gaat zijn voor de totale kosten van isolatie van dergelijke woningen? Met andere woorden: zal een (weliswaar lagere) eigen bijdrage (al dan niet in de vorm van een lening) in de meeste gevallen nodig blijven? En zo ja, in welke orde van grote zal dit dan zijn?
  • Is het de bedoeling van het kabinet pro-actief deze verduurzamingsactie collectief en systematisch uit te (laten) voeren? Als het ware een versterkingsoperatie, maar dan op het gebied van verduurzamen? Of gaat het om een aanvullende subsidieregeling en moeten mensen vooral geïnformeerd worden over de mogelijkheden en geholpen worden om deze zelf aan te gaan vragen?
  • Geldt deze regeling ook voor het corporatiebezit in deze gebieden?
  • Klopt het dat (MKB)ondernemers uitgesloten zijn van deze (extra) stimuleringsregeling?

Maatregel 30: Uitbreiding toepassingsgebied subsidie woningverbetering

  • De bestaande subsidieregeling voor verduurzamen/woningverbetering van 10.000 euro wordt uitgebreid met 28 postcodegebieden. Vallen deze postcodes binnen het effectgebied? Zijn er nog postcodes binnen het effectgebied die géén aanspraak kunnen maken op de 10.000? Deze maatregel kan gecombineerd worden met de stimuleringsregeling hierboven (maatregel 29)?

Het kabinet becijfert dat het 3 mld. Extra nodig heeft “om te doen wat nodig is” in het kader van schade en versterken in reactie op het pegas-rapport. Een onderbouwing daarvoor wordt niet gegeven. En er is al 8 mld. ‘staand’beleid gereserveerd om “te doen wat nodig is”.

In de maatregelen wordt regelmatig gemeld dat ergens “extra budget”, of “extra middelen” voor worden gereserveerd. Het ligt voor de hand ervan uit te gaan dat dat “extra” een relatie heeft met het pegas-rapport.

Voor die 3 mld. Zou dan gefinancierd moeten worden:

  • Knelpuntenbudget IMG
  • Hogere overlastvergoeding meervoudige schade
  • 50.000 euro mandaat/casus NCG-bewonersbegeleiders
  • Mogelijkheid aanbieden sloop/nieuwbouw door NCG
  • Herstel openbare ruimte na versterking (indexering)
  • Personeelskosten decentrale overheden (indexering)
  • Bewonersregieteams
  • Aardbevingscoaches
  • Voortzetting Agroprogramma & taskforce
  • Voortzetting Regionale MKB-plannen
  • Voortzetting Erfgoedprogramma

Bij andere maatregelen wordt niet gesproken over (extra) budget. Het is dan de vraag of dit uit bestaand beleid moet worden gefinancierd, of toch in de 3 mld. Zit. Het gaat dan om:

  • Hogere forfaitaire bedragen en mogelijke aanvulling op vaste bedragen
  • Duurzaam herstel, 14.000 mogelijke funderingsherstel panden
  • Dwangsom omhoog en pro-actief uitkeren IMG
  • Borgen ruimtelijke kwaliteit met (Rijks)bouwmeesters
  • Vaste vergoeding voor wachten op versterking
  • Indexering gestegen bouwkosten
  • Bijstandskosten technisch, juridisch, bouwkundig
  • Eén-loket implementatie
  • Digitale portal versterking
  • Doorzetten financiering vangnetregeling
  • Kan het kabinet aangeven wat buiten bestaand beleid ‘extra’ is, in reactie op pegas? En kan het kabinet (globale) bedragen koppelen aan de verschillende maatregelen?

___________________________________________________________________________

  • Zou het kabinet visueel inzichtelijk kunnen maken: welke personen (eigenaar, huurder, agrariër, mkb-er, monumenteigenaar), waar wonend en onder welke condities, van welke schadevergoedingen, subsidie- en compensatieregelingen of overlastvergoedingen gebruik kan maken in het kader van schade en versterken?
  • Waar (op welke website bijvoorbeeld) kunnen bewoners vinden van welke regelingen & vergoedingen zij gebruik kunnen maken?
  • Welke actoren spelen een rol in het schade- en versterkingsveld, wat zijn de verschillende overlegplatforms en hoe verhouden die zich tot elkaar?
  • Hoe zien de besluitlijnen eruit, en hoe is de governance belegd? Moet deze naar aanleiding van Nij Begun aangepast worden? Worden daar knelpunten ervaren?
  • Nergens wordt stil gestaan bij eventuele terugwerkende kracht of een overgangsregeling. De vraag per wanneer iemand ergens wel recht op heeft (en dus iemand anders niet -meer-) dringt zich bij veel maatregelen op. Bovendien gaat het vaak niet over een recht maar om een mogelijkheid. IMG en NCG komen ruimer in het jasje te zitten om dingen op te lossen, die in het verleden nooit opgelost werden. Nu is er de (financiële) ruimte, de mogelijkheid, maar niet het recht. Realiseert het kabinet zich dat zij met deze maatregelen misschien toekomstige verschillen enigszins kan opvangen/voorkomen maar dat zij tegelijkertijd ook nieuwe verschillen ten opzichte van het verleden creëert?
  • Zou u het bovenstaande schema van de ‘bestuurlijke spaghetti’, daterend uit augustus 2020, kunnen actualiseren? Inclusief de nieuw aangekondigde initiatieven uit “Nij Begun”?

Deel dit artikel