Toelichting bij COM(2008)883 - Standpunt van de EG in de Algemene Raad van de Wereldhandelsorganisatie over de toetreding van Montenegro tot de Wereldhandelsorganisatie

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

ACHTERGROND

1. De leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en Montenegro hebben de slotfase bereikt van de onderhandelingen over de voorwaarden waaronder Montenegro tot de organisatie kan toetreden. De onderhandelingen, die vier jaar hebben geduurd, gingen van start toen Montenegro in december 2004 een aanvraag indiende om lid van de WTO te worden. Voordat de EU de toetreding van Montenegro officieel kan ondersteunen, moeten de toetredingsvoorwaarden bij besluit van de Raad worden goedgekeurd. Die voorwaarden zijn hieronder samengevat.

2. Bilaterale handelsverbintenissen inzake goederen en diensten tussen de EU en Montenegro zijn neergelegd in een preferentiële handelsovereenkomst, die deel uitmaakt van de stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO) die op 15 oktober 2007 is ondertekend. Het handelsgedeelte (interimovereenkomst) is sinds 1 januari 2008 van toepassing. Montenegro is ook een mogelijke kandidaat voor toetreding tot de EU.

UITKOMSTEN VOOR INDUSTRIEPRODUCTEN EN LANDBOUWPRODUCTEN

3. De tariefregeling van Montenegro weerspiegelt de tarievenstructuur van de EU in de GS 2007-classificatie op een achtcijferig niveau, maar wordt over het algemeen in tien cijfers weergegeven. Alle tarieflijnen worden geconsolideerd. Alle tarieven worden ad valorem weergegeven. De toegepaste tarieven komen op een totaal rekenkundig gemiddelde van 4,19%. Het totale rekenkundige gemiddelde voor de initiële geconsolideerde tarieven (initial bound rates, IBR) is 5,04%. Het totale rekenkundige gemiddelde voor de definitieve geconsolideerde tarieven (final bound rates, FBR) is 4,92%. Alle sectoren laten gemiddelde geconsolideerde tarieven onder de 10% zien. De sectoren met pieken zijn onder andere papier alsmede leer en bont (22%) en vis (30%). Alle andere tarieflijnen liggen op of onder 15%. Voor 131 tarieflijnen zijn de FBR verschillend van de IBR. De toepassingsperiodes zijn respectievelijk vier en vijf jaar. Montenegro zal volledig aan alle sectoriële overeenkomsten deelnemen – behalve voor een klein aantal zeer gevoelige lijnen (papier, staal).

4. De op landbouwproducten toegepaste tarieven liggen op 12,08%; het gemiddelde van de IBR bedraagt 20,97%, hetgeen zal worden verlaagd tot 17,65%. Voor landbouw hebben 760 tarieflijnen toepassingsperiodes van respectievelijk vier en vijf jaar. De hoogste tarieven gelden voor boter, namelijk 60%.

UITKOMSTEN VOOR DIENSTEN

5. Montenegro gaat verbintenissen aan waardoor markttoegang mogelijk wordt en binnen- en buitenlandse dienstverleners in bijna alle sectoren en subsectoren met elkaar kunnen concurreren; dat zal zowel de Montenegrijnse economie als de EU ten goede komen. Voor buitenlandse dienstverleners zal onder meer in de volgende belangrijke sectoren geen kwantitatieve of discriminerende beperking gelden:

- zakelijke diensten

- verreweg de meeste zakelijke diensten,

- post- en koeriersdiensten (overeenkomstig de EG-lijst),

- telecommunicatie,

- bouwnijverheid,

- handel,

- onderwijsdiensten,

- milieu,

- verreweg de meeste financiële diensten (met een overgangsperiode voor bepaalde subsectoren),

- toerisme, en

- een deel van de vervoersdiensten.

6. Tot de weinige sectoren waarvoor Montenegro geen verbintenissen aangaat, behoren onder andere de sociale diensten en de vervoersdiensten (de binnenvaart, de ruimtevaart, een deel van het luchtvervoer en het vervoer per spoor, en het vervoer via pijpleidingen). Montenegro gaat evenmin verbintenissen aan voor audiovisuele diensten. Montenegro handhaaft beperkingen op grensoverschrijdende diensten voor medische en tandheelkundige diensten en verloskundige diensten, verpleegkundigen en paramedisch personeel en tevens voor de schoonmaak van gebouwen, fotografiediensten en verpakkingdiensten. Wat verzekeringen betreft, handhaaft Montenegro beperkingen op grensoverschrijdende diensten, in overeenstemming met die welke door de overige WTO-leden worden gehanteerd; de oprichting van rechtstreekse bijkantoren wordt pas vanaf 2012 toegestaan.

IN HET TOETREDINGSPROTOCOL NEERGELEGDE VERBINTENISSEN

7. In de laatste, multilaterale fase van het toetredingsproces hebben alle WTO-leden ernaar gestreefd de fundamentele compatibiliteit van de Montenegrijnse handelswetgeving en -instellingen met de WTO-regels en -afspraken te waarborgen door deze in het toetredingsprotocol en het verslag van de werkgroep vast te leggen. De volgende kwesties zijn van bijzonder belang voor de EU.

Handelsrechten

8. In Montenegro hebben geregistreerde buitenlanders het recht om zich onder dezelfde voorwaarden als ingezetenen met in- en uitvoer bezig te houden. Vanaf de datum van de WTO-toetreding zal Montenegro ervoor zorgen dat de wetgeving met betrekking tot het recht goederen in en uit te voeren en de toepassing daarvan volledig voldoen aan de WTO-verplichtingen.

Stelsel van invoervergunningen

9. Montenegro heeft zijn stelsel van invoervergunningen in overeenstemming met de WTO-regels gebracht, waaronder de Overeenkomst inzake procedures op het gebied van invoervergunningen. Het heeft zich ertoe verbonden tariefcontingenten en tariefontheffingen in overeenstemming met de WTO-Overeenkomst en de Overeenkomst inzake procedures op het gebied van invoervergunningen te beheren en toe te passen.

Met de handel verband houdende investeringsmaatregelen

10. Vanaf de datum van de WTO-toetreding zal Montenegro zijn investeringsregeling op niet-discriminerende wijze toepassen op invoer uit alle WTO-landen en op binnenlands geproduceerde goederen, in overeenstemming met de WTO-Overeenkomst, waaronder de Overeenkomst inzake de met de handel verband houdende investeringsmaatregelen (TRIMs). Montenegro heeft onder andere een nieuwe tabakswet aangenomen, waarmee de verplichting voor fabrikanten om een specifieke hoeveelheid binnenlands geproduceerde tabak aan te kopen komt te vervallen.

Intellectuele-eigendomsrechten

11. Montenegro staat overeenkomstig artikel 17 van de TRIPs-overeenkomst onder bepaalde voorwaarden toe geografische aanduidingen en vroegere handelsmerken naast elkaar te gebruiken. Voorts biedt Montenegro aan onderdanen van WTO-landen dezelfde bescherming voor rechten op geografische aanduidingen als aan zijn eigen onderdanen. Wat gegevensbescherming betreft, biedt Montenegro bescherming voor farmaceutische producten en voor landbouwchemicaliën. Ten aanzien van de handhaving van de intellectuele-eigendomsrechten heeft Montenegro uitvoerige wetgeving ingevoerd, waaronder speciale grensmaatregelen overeenkomstig de TRIPS-verplichting.

Sanitaire en fytosanitaire maatregelen (SFM)

12. Montenegro heeft vooralsnog geen centraal informatiepunt, maar heeft in januari 2008 een verordening inzake kennisgevingsprocedures van SFM-maatregelen aangenomen om aan de SFM-overeenkomst te voldoen. Het informatiepunt zal informatie verstrekken over onder andere het WTO-lidmaatschap van Montenegro en zijn deelname aan internationale sanitaire en fytosanitaire organisaties, waaronder de Codex Alimentarius, het Internationaal Bureau voor besmettelijke veeziekten en het Internationaal Verdrag voor de Bescherming van Planten, alsmede andere SFM-maatregelen die op zijn grondgebied worden goedgekeurd of voorgesteld.

AANBEVELING

13. De voorwaarden waarop de Republiek Montenegro tot de WTO zal toetreden, worden door de Commissie ter goedkeuring aan de Raad voorgelegd. De Commissie beveelt aan deze voorwaarden goed te keuren, omdat zij een evenwichtig, zij het ambitieus pakket van verbintenissen inzake marktopenstelling vertegenwoordigen, dat zowel Montenegro als zijn handelspartners van de WTO aanzienlijke voordelen zal opleveren.