Dr. L.J.M. (Louis) Beel - Hoofdinhoud

Katholieke staatsman. Eén van de belangrijkste politici van na 1945. Begon zijn loopbaan als gemeenteambtenaar. In 1945 werd hij minister van Binnenlandse Zaken en als zodanig speelde hij een voorname rol bij de naoorlogse zuiveringen. Was als premier en Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon een vooraanstaande figuur in het moeizame proces van dekolonisatie. Voorstander van militair optreden (politionele acties) tegen de Republiek Indonesia. Na terugkeer uit Indië hoogleraar en in 1951 weer minister van Binnenlandse Zaken en in het kabinet-Drees III i tevens vicepremier. Had een goede band met Drees i. In de jaren vijftig en zestig als (in)formateur betrokken bij de vorming van diverse kabinetten, vooral van centrumrechtse signatuur. Belangrijk adviseur en vertrouweling van koningin Juliana i. Gezagvol, inventief en doortastend politicus, die vaak als regelaar en 'bruggenbouwer' fungeerde. Ook een wat dorre formalistische jurist, die als bijnaam 'de Sfinx' had. In de persoonlijke omgang echter veel minzamer.

RKSP, KVP
functie(s) in de periode 1945-1972: lid Tweede Kamer, minister, minister-president, lid Raad van State, vicepresident Raad van State, Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon

• - 

  RKSP (Roomsch-Katholieke Staatspartij), omstreeks 1933 tot 22 december 1945
• - 

  KVP (Katholieke Volkspartij), vanaf 22 december 1945

• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, van 23 februari 1945 tot 15 september 1947
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 4 juni 1946 tot 3 juli 1946
• - 

  minister-president, van 3 juli 1946 tot 7 augustus 1948
• - 

  minister van Overzeese Gebiedsdelen ad interim, van 30 augustus 1947 tot 3 november 1947 (in verband met ziekte van minister Jonkman)
• - 

  minister van Algemene Zaken, van 13 oktober 1947 tot 7 augustus 1948 (departement ingesteld bij K.B. van 11 oktober 1947)
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 27 juli 1948 tot 7 september 1948
• - 

  Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon te Batavia, van 3 november 1948 tot 2 juni 1949 (benoemd en beëdigd 29 oktober 1948)
• - 

  hoogleraar bestuursrecht en bestuurskunde, Katholieke Economische Hogeschool te Tilburg, van 1 september 1950 tot 6 december 1951
• - 

  minister van Binnenlandse Zaken, van 6 december 1951 tot 7 juli 1956 (trad af wegens benoeming in een onderzoekscommissie)
• - 

  minister van Maatschappelijk Werk, van 2 september 1952 tot 9 september 1952
• - 

  viceminister-president, van 2 september 1952 tot 7 juli 1956
• - 

  lid Raad van State, van 1 april 1958 tot 22 december 1958 (benoemd bij K.B. van 15 maart 1958)
• - 

  minister-president en minister van Algemene Zaken, van 22 december 1958 tot 19 mei 1959
• - 

  minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid ad interim, van 22 december 1958 tot 19 mei 1959
• - 

  lid Raad van State, van 1 juni 1959 tot 1 augustus 1959 (benoemd bij K.B. van 27 mei 1959)
• - 

  vicepresident Raad van State, van 1 augustus 1959 tot 1 juli 1972 (benoemd bij K.B. van 1 juli 1959)

• - 

  minister van staat, van 21 november 1956 tot 11 februari 1977

• - 

  Was als minister van Algemene Zaken, minister-president in 1947-1948 ook belast met grondwetszaken

• - 

  informateur, van 1 mei 1959 tot 13 mei 1959
• - 

  informateur, van 28 mei 1963 tot 4 juli 1963
• - 

  informateur, van 4 november 1966 tot 16 november 1966
• - 

  informateur, van 6 maart 1967 tot 9 maart 1967 (formeel adviseur van de koningin)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid bestuur Sint Radboudstichting, vanaf september 1962
• - 

  vicevoorzitter Comité Nationale Herdenking 1813-1963, van 16 januari 1963 tot 30 november 1963
• - 

  lid Raad van Commissarissen N.V. AKZO, van 1970 tot april 1972 (na fusie AKU-KZO)
• - 

  voorzitter ICIN (Interuniversitair Cardiologisch Instituut Nederland), van januari 1973 tot november 1976

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Had als minister-president een belangrijk aandeel in de Indië-politiek. Maakte van 3 tot en met 24 mei 1947 met minister Jonkman een reis naar Nederlands-Indië
• - 

  Tijdens zijn eerste kabinet vonden de ondertekening van het Akkoord van Linggadjati (25 maart 1947) en de eerste politionele actie (20/21 juli - 4 augustus 1947) plaats

• - 

  Speelde een belangrijke rol bij de coördinatie van de hulpverlening na de watersnoodramp van 1953
• - 

  Diende in 1954 samen met minister Donker een ontwerp-Politiewet in. De wet werd in 1957 door de ministers Struycken en Samkalden in het Staatsblad gebracht. (3.525)
• - 

  Bewerkstelligde in 1955 dat geen rechtsvervolging tegen Commissaris der Koningin Kesper werd ingesteld toen die betrokken was geraakt bij een zaak van frauduleuze bankbreuk. Beel vreesde voor aantasting van het overheidsgezag.
• - 

  Bracht in 1956 de Grondwetsherziening in eerste lezing tot stand, waarbij onder meer verklaringswetten over uitbreiding van het aantal leden van Eerste en Tweede Kamer werden aanvaard
• - 

  Belangrijke benoemingen tijdens zijn ministerschap 1951-1956: Rutgers (1956, vicepresident Raad van State), Offerhaus (VVD, Commissaris van de Koningin in Groningen), Van Lynden van Sandenburg (partijloos (a.r.), Commissaris van de Koningin in Utrecht), Prinsen (PvdA, Commissaris van de Koningin in Noord-Holland), Klaasesz (PvdA, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland); Van Walsum (PvdA, burgemeester van Rotterdam)

• - 

  Bracht in 1955 een wet houdende bepalingen met betrekking tot verbranding, balseming en schouwing van lijken (Crematiewet) (Stb. 390) tot stand, waardoor crematie wettelijk werd toegestaan indien er een testamentaire wens daartoe was geuit. De vestiging van crematoria wordt aan vergunningen gebonden. De citeertitel van de begrafeniswet uit 1869 werd: Wet op de lijkbezorging. (2.410)
• - 

  Bracht in 1955 een wet tot stand waarbij het gebied rond het dorp Elden van de gemeente Elst overging naar Arnhem, en een wet waardoor de gemeente Tiel werd uitgebreid met het dorp Drumpt en de gemeente Wadenoijen werd opgeheven.
• - 

  Bracht in 1955 een wet tot gemeentelijke herindeling van de Bommelerwaard tot stand, waardoor het aantal gemeenten daar werd teruggebracht van twaalf naar zeven (3.462)
• - 

  Bracht in 1959 de Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW) (Stb. 139) tot stand. Deze wet geeft alle weduwen die achterblijven met één of meer kinderen onder de 18 jaar een pensioen. Dit pensioen blijft behouden als de kinderen tussen haar 45ste en 50ste levensjaar 18 jaar worden. Weduwen zonder kinderen van 50 jaar en ouder krijgen eveneens pensioen. De wet trad 1 oktober 1959 in werking. Het wetsvoorstel was in 1958 ingediend door minister Suurhoff. (5.390)
• - 

  Bracht in 1959 een wet in het Staatsblad tot aanvulling van de Veiligheidswet 1934 en de Stuwadoorswet met bepalingen over bedrijfsgezondheidsdiensten. Het wetsvoorstel was door staatssecretaris Van Rhijn in 1955 ingediend en in 1958 in de Tweede Kamer verdedigd. (3.848)

• - 

  Werd op 14 maart 1959 verzocht de mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot de formatie van een kabinet dat zou mogen rekenen op een vruchtbare samenwerking met de volksvertegenwoordiging. Concludeerde op 26 maart in zijn eindverslag dat gestreefd moest worden een kabinet van KVP, VVD, ARP en CHU te vormen. Dit omdat de PvdA parlementaire binding eiste, hetgeen de andere partijen afwezen.
• - 

  Kreeg op 1 mei 1959 het verzoek de mogelijkheden te onderzoeken om tot een spoedige oplossing van de huidige crisis te geraken. Op 8 mei concludeerde hij dat een vijfpartijenkabinet geen mogelijkheid was. Daarop werd de eerder in gang gezette formatie van een kabinet-De Quay voortgezet. Doordat Van Rooy bereid was Sociale Zaken te bezetten kon de impasse over de zetelverdeling worden doorbroken. Op 13 mei bracht Beel rapport uit.
• - 

  Werd op 28 juni 1963 verzocht een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden om te komen tot een spoedige vorming van een kabinet dat zich verzekerd kon achten van een vruchtbare samenwerking met de volksvertegenwoordiging. Wist na de mislukte formatie-De Kort op 4 juli in Wassenaar een programmatisch akkoord tot stand te brengen tussen de fractievoorzitters van KVP, VVD, ARP en CHU. Adviseerde hierna op 5 juli in zijn eindrapport om De Quay te belasten met de formatie.
• - 

  Kreeg op 4 november 1966 het verzoek de mogelijkheden te onderzoeken om zo spoedig mogelijk tot de oplossing van de kabinetscrisis te geraken. Een compromisvoorstel over het financiële beleid, zodat het kabinet-Cals tot vervroegde verkiezingen kon aanblijven, werd door de PvdA afgewezen. Hierna werd aangestuurd op een interim-kabinet van KVP en ARP onder leiding van Zijlstra en De Quay. Op 15 november bracht Beel zijn eindverslag uit.
• - 

  Werd op 6 maart 1967 door de koningin gevraagd advies uit te brengen, op grond van door fractievoorzitters uitgebrachte adviezen, over de benoeming van een formateur. Adviseerde op 9 maart Biesheuvel met de formatie te belasten.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Vroeg op 12 mei 1949 ontslag als HVK vanwege de positieve reactie van het kabinet op de Van Roijen-Roem-verklaringen van 7 mei, waarmee de weg werd geopend voor onderhandelingen met de Republiek Indonesië over soevereiniteitsoverdracht en waardoor de terugkeer van de leiders van de Republiek naar Djocja mogelijk werd
• - 

  Had in 1952 een voorkeur voor een ministerschap aan het nieuwe departement van Maatschappelijk Werk. Toen de KVP geen kandidaat voor Binnenlandse Zaken kon vinden (de burgemeesters Loeff en Kolfschoten en CdK Houben weigerden) bleef Beel aan Binnenlandse Zaken. Van Thiel nam Maatschappelijk Werk op zich.
• - 

  Vanwege ziekte van minister Kernkamp verdedigde hij in 1956 in de Eerste Kamer de begrotingen van Nieuw-Guinea en van Overzeerse Rijksdelen
• - 

  Speelde een belangrijke rol bij het oplossen van de crisis in de koninklijke familie rond de gebedsgenezeres Greet Hofmans
• - 

  Had een groot aandeel in de vorming van de kabinetten-De Quay, -Marijnen, -Zijlstra en -De Jong. Was als minister van staat ook zijdelings betrokken bij de formaties in 1971 en 1972-1973.

• - 

  Rond 1944 actief in de Gemeenschap van Oud-Illegale Werkers van Nederland en het Comité Eenheid bij Verscheidenheid
• - 

  Zat in augustus-september 1944 ondergedoken om zich te onttrekken aan graafwerkzaamheden nabij Eindhoven
• - 

  Zijn broer Edmond was in de periode 1965-1972 hulpbisschop van Roermond onder mgr. P.J.A. Moors
• - 

  Was vanaf 1959 niet meer beschikbaar voor het premierschap, omdat zijn echtgenote de ziekte van Alzheimer had gekregen
• - 

  Was naar buiten toe tamelijk afstandelijk en gesloten. Toonde echter wel altijd een grote betrokkenheid bij het wel en wee van zijn medewerkers.

• - 

  Nadat hij in 1945 in Apeldoorn door de kabinetsformateurs Schermerhorn en Drees opnieuw werd uitgenodigd voor de portefeuille van Binnenlandse zaken (net als in het kabinet-Gerbrandy III) en zich daartoe bereid verklaarde, bezocht hij op de terugreis naar Den Haag eerst in Utrecht Monseigneur De Jong, de aartsbisschop van Utrecht. Deze keurde het besluit om minister te blijven goed.
• - 

  Als hij laagopgeleide burgers op zittingen van de afdeling Bestuurlijk Administratieve Beschikking van de Raad van State voor zich kreeg, legde hij hen in simpele bewoordingen de gang van zaken uit ("Hebde gij het allemaal goed begrepen?").

• - 

  "De Onderkoning van Nederland" (zo genoemd vanwege zijn invloed als vicevoorzitter van de Raad van State)
• - 

  "De Sfinx van Wassenaar" (bijnaam)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  G. Puchinger, "Nederlandse minister-presidenten van de twintigste eeuw" (1984)
• - 

  J. Bosmans, "Beel, Louis Joseph Maria (1902-1977)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel I (1979), 30
• - 

  P.F. Maas (red.), "De formatiedagboeken van L.J.M. Beel" (1994)
• - 

  L.J. Giebels, "Beel, van vazal tot onderkoning. Biografie 1902-1977" (1995)
• - 

  D. Hillenius, "1945", in: VNG-Magazine, 31 maart 2000
• - 

  M.D. Bogaarts, "De periode van het kabinet-Beel 1946-1948. Parlementaire Geschiedenis van Nederland na 1945", Band C (Nijmegen, 1989), p. 1789 e.v.

In de uitgebreide versie is een overzicht van publicaties opgenomen.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Uitgebreide biografieën van de huidige leden van de Eerste en Tweede Kamer zijn beschikbaar via parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.