Vragen en antwoorden over wat Europees burgerinitiatief is en hoe het werkt (en)

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 15 december 2010.

I. Algemene V&A over het Europees burgerinitiatief

  • 1. 
    Wat zegt het Verdrag van Lissabon over het Europees burgerinitiatief?
  • 2. 
    Kunnen er nu al burgerinitiatieven worden ingediend? Wanneer zal dat wel voor het eerst kunnen?
  • 3. 
    Wat gebeurt er in gevallen zoals recentelijk met de petitie van Greenpeace? Kan die opnieuw worden ingediend zodra de verordening die het burgerinitiatief regelt van toepassing is?
  • 4. 
    Wat is de toegevoegde waarde van het EBI?
  • 5. 
    Wat is het verschil tussen een EBI en een petitie?
  • 6. 
    Bestaat het burgerinitiatief in de lidstaten?
  • 7. 
    Kan een EBI over de kwestie van de zetel van het Europees Parlement in Straatsburg gaan?
  • 8. 
    Kunnen burgers een herziening van de Verdragen afdwingen via een EBI?
  • 9. 
    Kunnen onderdanen van niet-lidstaten die in de EU verblijven een EBI ondertekenen?

II. V&A over de verordening: hoe werkt het EBI?

  • 1. 
    Wie kan een initiatief organiseren?
  • 2. 
    Kunnen organisaties een EBI organiseren?
  • 3. 
    Komen er regels over de doorzichtigheid van de financiering?
  • 4. 
    Kunnen EBI-organisatoren financiële steun van de EU krijgen?
  • 5. 
    Hoe worden de burgers geïnformeerd over lopende initiatieven?
  • 6. 
    Hoe controleert de Commissie of initiatieven ernstig zijn?
  • 7. 
    Hoe belet de Commissie dat extremisten misbruik maken van het instrument?
  • 8. 
    Aan welke eisen moet een initiatief voldoen om geregistreerd te kunnen worden?
  • 9. 
    Welke taal moeten organisatoren gebruiken om een initiatief te laten registreren?
  • 10. 
    Zorgt de Commissie voor de vertaling van initiatieven?
  • 11. 
    Hoe kunnen organisatoren zich ervan vergewissen of de Commissie bevoegd is?
  • 12. 
    De Commissie wilde oorspronkelijk eerst een registratie en later in de procedure een ontvankelijkheidstest. Waarom is dit idee opgegeven?
  • 13. 
    Waarom moeten de ondertekenaars van een initiatief uit een kwart van de lidstaten komen? Waarom is één lidstaat niet voldoende?
  • 14. 
    Waarom een veelvoud van het aantal leden in het Europees Parlement als drempel voor het minimumaantal per lidstaat vereiste steunbetuigingen?
  • 15. 
    Wat gebeurt er met de steunbetuigingen uit lidstaten waar de minimumdrempel niet bereikt wordt?
  • 16. 
    Hoe oud moeten burgers zijn om een initiatief te kunnen ondertekenen?
  • 17. 
    Moeten burgers als kiezer geregistreerd staan om een initiatief te kunnen ondertekenen?
  • 18. 
    In welke lidstaat worden steunbetuigingen geteld die afkomstig zijn van onderdanen van een lidstaat die in een andere lidstaat verblijven?
  • 19. 
    Kunnen EU-burgers die buiten de EU verblijven een initiatief ondertekenen? In welke lidstaat wordt hun steunbetuiging geteld?
  • 20. 
    Kan een EBI online worden ondertekend?
  • 21. 
    Hoe wordt de veiligheid van online ondertekenen van een initiatief gewaarborgd?
  • 22. 
    Hoe wordt gewaarborgd dat de persoonsgegevens van ondertekenaars van een initiatief niet voor andere doeleinden worden gebruikt?
  • 23. 
    Hoe worden de steunbetuigingen gecontroleerd?
  • 24. 
    Hoe reageert de Commissie op succesvolle initiatieven?
  • 25. 
    Wat gebeurt er als de Commissie besluit geen gevolg te geven aan een burgerinitiatief? Is er een beroepsmogelijkheid?
  • 26. 
    Is het mogelijk een initiatief in te dienen dat haaks staat op een ander lopend initiatief? Kan hetzelfde initiatief meer dan één keer worden ingediend?
  • 27. 
    Waarom hebben de lidstaten een jaar nodig om het EBI op poten te zetten?
  • 28. 
    Maakt het bereikte akkoord het EBI niet veel te bureaucratisch?

I. Algemene V&A over het Europees burgerinitiatief

  • 1. 
    Wat zegt het Verdrag van Lissabon over het Europees burgerinitiatief?

Het Verdrag van Lissabon, waarbij het Europees burgerinitiatief wordt ingevoerd, bepaalt dat "wanneer ten minste één miljoen burgers van de Unie, afkomstig uit een significant aantal lidstaten, van oordeel zijn dat inzake een aangelegenheid een rechtshandeling van de Unie nodig is ter uitvoering van de Verdragen, zij het initiatief kunnen nemen de Europese Commissie te verzoeken binnen het kader van de haar toegedeelde bevoegdheden een passend voorstel daartoe in te dienen." (artikel 11, lid 4, van het Verdrag betreffende de Europese Unie).

Voorts bepaalt het Verdrag dat de procedures en de voorwaarden voor de indiening van een dergelijk burgerinitiatief, zoals het minimumaantal lidstaten waaruit de burgers afkomstig moeten zijn, moeten worden vastgelegd in een verordening die door het Europees Parlement en de Raad op voorstel van de Europese Commissie wordt vastgesteld (artikel 11, lid 4, van het Verdrag betreffende de Europese Unie en artikel 24 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie). De Commissie heeft haar voorstel op 31 maart 2010 goedgekeurd. Het Parlement en de Raad zijn het nu definitief eens geworden over de verordening.

  • 2. 
    Kunnen er nu al burgerinitiatieven worden ingediend? Wanneer zal dat wel voor het eerst kunnen?

Er is weliswaar een akkoord over de regels voor het burgerinitiatief, maar volgens de verordening kan het eerste burgerinitiatief pas één jaar na de inwerkingtreding ervan worden ingediend. De lidstaten hebben immers tijd nodig om hun nationale wetgeving aan te passen.

  • 3. 
    Wat gebeurt er in gevallen zoals recentelijk met de petitie van Greenpeace? Kan die opnieuw worden ingediend zodra de verordening die het burgerinitiatief regelt van toepassing is?

Petities, zoals die welke Greenpeace recentelijk heeft ingediend, kunnen niet als burgerinitiatief worden beschouwd. Omdat de procedures en de voorwaarden voor de indiening van een burgerinitiatief moeten worden vastgelegd in een verordening van het Europees Parlement en de Raad, kunnen initiatieven die worden gelanceerd voordat de verordening goedgekeurd en van toepassing is niet als burgerinitiatief in de zin van het Verdrag worden beschouwd. Handtekeningen die vóór de datum van toepassing van de verordening zijn verzameld, kunnen later niet opnieuw worden gebruikt; volgens de verordening mogen steunbetuigingen pas worden verzameld nadat een initiatief bij de Commissie is geregistreerd, en dat zal pas mogelijk zijn wanneer de verordening van toepassing is. Het spreekt vanzelf dat de Commissie de petitie van Greenpeace grondig zal bestuderen.

  • 4. 
    Wat is de toegevoegde waarde van het EBI?

De werking van de Europese Unie blijft ook onder het Verdrag van Lissabon gebaseerd op "representatieve democratie" en de Europese burgers zijn op het niveau van de Unie nog steeds direct vertegenwoordigd in het Europees Parlement. Het Verdrag van Lissabon bevestigt deze grondbeginselen.

Met het EBI trekt het nieuwe verdrag het publieke debat evenwel open en biedt het burgers de mogelijkheid om dankzij deze nieuwe vorm van participerende democratie actiever aan het democratisch bestel van de Unie deel te nemen.

De Commissie behoudt haar initiatiefrecht en is daarom niet verplicht om na een burgerinitiatief een voorstel te doen; zij verbindt zich er evenwel toe alle initiatieven die binnen haar bevoegdheidssfeer vallen zorgvuldig te onderzoeken om te beoordelen of een voorstel voor nieuw beleid nodig is.

De Commissie is ervan overtuigd dat dit nieuwe instrument een zeer positieve bijdrage zal leveren niet alleen tot de democratie in Europa, maar ook tot de beleidsvorming in de EU.

  • 5. 
    Wat is het verschil tussen een EBI en een petitie?

Petities aan het Europees Parlement, die al onder de vorige verdragen bestonden, verschillen wezenlijk van het nieuwe burgerinitiatief dat bij het Verdrag van Lissabon is ingesteld. Petities kunnen door burgers van de Unie en door natuurlijke of rechtspersonen die hun verblijfplaats of hun statutaire zetel in een lidstaat hebben, worden ingediend, hetzij individueel, hetzij samen met andere burgers of rechtspersonen, en moeten betrekking hebben op hen direct aanbelangende aangelegenheden op beleidsterreinen van de Unie (bv. een klacht). Het gaat hierbij niet noodzakelijk om voorstellen voor nieuw beleid. Petities worden gericht tot het Europees Parlement in zijn hoedanigheid van directe vertegenwoordiger van de burgers op het niveau van de Unie.

Het burgerinitiatief daarentegen, is een middel voor ten minste één miljoen burgers om rechtstreeks aan de Commissie te vragen nieuwe beleidsinitiatieven te nemen.

  • 6. 
    Bestaat het burgerinitiatief in de lidstaten?

Het burgerinitiatief bestaat al in een meerderheid van de lidstaten, op landelijk, regionaal of plaatselijk niveau. Het bestaat op nationaal niveau in Hongarije, Italië, Letland, Litouwen, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slowakije, Slovenië en Spanje. Regionale burgerinitiatieven bestaan in Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Spanje en Zweden. Plaatselijke burgerinitiatieven bestaan in België, Duitsland, Hongarije, Italië, Luxemburg, Slovenië, Spanje en Zweden. Ook buiten de EU (bv. in Zwitserland en de VS) bestaan ze. Deze initiatieven zijn qua opzet en reikwijdte aanzienlijk anders en gewoonlijk onderworpen aan verschillende procedures.

  • 7. 
    Kan een EBI over de kwestie van de zetel van het Europees Parlement in Straatsburg gaan?

Neen, de Commissie is niet bevoegd om hierover voorstellen te doen. De verordening bepaalt dat een burgerinitiatief dat manifest buiten het kader valt van de bevoegdheden van de Commissie om voorstellen te doen voor een rechtshandeling van de Unie ter uitvoering van de Verdragen, niet ontvankelijk wordt geacht. De plaatsen waar de instellingen zijn gevestigd, worden bij consensus overeengekomen door de regeringen van de lidstaten.

  • 8. 
    Kunnen burgers een herziening van de Verdragen afdwingen via een EBI?

Neen. Volgens het Verdrag en de verordening is een burgerinitiatief slechts ontvankelijk als het betrekking heeft op een aangelegenheid waarvoor een rechtshandeling van de Unie kan worden vastgesteld ter uitvoering van de Verdragen.

  • 9. 
    Kunnen onderdanen van niet-lidstaten die in de EU verblijven een EBI ondertekenen?

Neen. Volgens het Verdrag kunnen onderdanen van niet-lidstaten geen EBI ondertekenen. Alleen burgers die onderdaan van een lidstaat zijn kunnen dat.

II. V&A over de verordening: hoe werkt het EBI?

  • 1. 
    Wie kan een initiatief organiseren?

Burgerinitiatieven moeten worden georganiseerd door een burgercomité dat bestaat uit ten minste 7 burgers die in ten minste 7 verschillende lidstaten verblijven. De leden van een burgercomité dienen burgers van de Unie te zijn die de kiesgerechtigde leeftijd voor de Europese verkiezingen bezitten (16 jaar in Oostenrijk, 18 jaar in de overige lidstaten). Zij kiezen uit hun midden een vertegenwoordiger en een plaatsvervanger die gemachtigd zijn om namens het burgercomité te spreken en te handelen gedurende de procedure. Leden van het Europees Parlement worden niet meegeteld voor het bereiken van het minimumaantal leden van een burgercomité.

  • 2. 
    Kunnen organisaties een EBI organiseren?

Organisaties kunnen geen organisator van een burgerinitiatief zijn. Elke organisatie kan evenwel op een volledig transparante wijze voorgestelde initiatieven bevorderen of ondersteunen.

  • 3. 
    Komen er regels over de doorzichtigheid van de financiering?

Met het oog op transparantie en democratische verantwoording moeten organisatoren gedurende de procedure regelmatig bijgewerkte informatie verstrekken over de organisaties die een initiatief ondersteunen en over de financiering van het initiatief. Dit is van belang voor de burgers die overwegen een initiatief met een handtekening te ondersteunen en in overeenstemming met het transparantie-initiatief van de Commissie.

  • 4. 
    Kunnen EBI-organisatoren financiële steun van de EU krijgen?

Neen, er is niet voorzien in financiële steun van de EU.

  • 5. 
    Hoe worden de burgers geïnformeerd over lopende initiatieven?

Alle lopende initiatieven worden geregistreerd en op de website van de Commissie bekendgemaakt. Dankzij dit communicatiemiddel kunnen lopende initiatieven op transparante wijze worden gevolgd.

  • 6. 
    Hoe controleert de Commissie of initiatieven ernstig zijn?

De verordening bepaalt dat voorgestelde initiatieven die overduidelijk niet ernstig zijn (bv. onzinnige, beledigende of ergerlijke voorstellen), niet worden geregistreerd. Doordat een burgerinitiatief moet worden georganiseerd door een burgercomité, zou het aantal niet-ernstige voorstellen evenwel beperkt moeten zijn.

  • 7. 
    Hoe belet de Commissie dat extremisten misbruik maken van het instrument?

De verordening bepaalt dat de Commissie moet weigeren voorgestelde burgerinitiatieven te registreren die manifest indruisen tegen de waarden van de Unie, om te voorkomen dat de website van de Commissie wordt misbruikt om extremistische standpunten te propageren.

  • 8. 
    Aan welke eisen moet een initiatief voldoen om geregistreerd te kunnen worden?

De organisatoren moeten een verzoek tot registratie bij de Commissie indienen. Daarbij vullen zij in een onlineregister dat de Commissie ter beschikking stelt, de volgende gegevens in, in één van de officiële talen van de Unie:

  • - 
    de titel van het voorgestelde burgerinitiatief,
  • - 
    het onderwerp,
  • - 
    de doelstellingen van het voorstel dat de Commissie wordt verzocht te doen,
  • - 
    de verdragsbepalingen die de organisatoren relevant achten voor de voorgestelde maatregel,
  • - 
    de volledige naam, het postadres, de nationaliteit en de geboortedatum van de zeven leden van het burgercomité, met specifieke opgave van de gevolmachtigde vertegenwoordiger en de plaatsvervanger, en hun respectieve e-mailadres,
  • - 
    alle bronnen van financiering en ondersteuning.

De organisatoren kunnen daarnaast in een bijlage nadere informatie verstrekken, met inbegrip van een ontwerptekst voor een rechtshandeling.

Op basis daarvan zal de Commissie het voorgestelde initiatief registreren mits het aan de voorwaarden van de verordening voldoet, in het bijzonder aan de voorwaarde dat het initiatief niet buiten het kader valt van de bevoegdheden van de Commissie om voorstellen te doen voor een rechtshandeling van de Unie ter uitvoering van de Verdragen.

  • 9. 
    Welke taal moeten organisatoren gebruiken om een initiatief te laten registreren?

Organisatoren kunnen hun initiatief in elke officiële taal van de Unie laten registreren.

  • 10. 
    Zorgt de Commissie voor de vertaling van initiatieven?

Neen, het is aan de organisatoren om voor een vertaling in de taal van hun keuze te zorgen. Nadat de registratie in één officiële taal bevestigd is, kunnen organisatoren vragen om één of meer andere officiële talen te registreren. Voordat zij deze laatste in het register opneemt, zal de Commissie nagaan of er wat betreft de titel, het onderwerp en de doelstellingen geen kennelijke tegenstrijdigheden met de originele versie zijn.

  • 11. 
    Hoe kunnen organisatoren zich ervan vergewissen of de Commissie bevoegd is?

De Commissie zal op de website betreffende het burgerinitiatief informatie verstrekken over haar bevoegdheden. Deze informatie moet kandidaat-organisatoren in staat stellen na te gaan of er een verdragsbepaling is op grond waarvan de Commissie op het betrokken gebied kan optreden.

  • 12. 
    De Commissie wilde oorspronkelijk eerst een registratie en later in de procedure een ontvankelijkheidstest. Waarom is dit idee opgegeven?

Om misbruik uit te sluiten, wilde de Commissie dat er een ontvankelijkheidstest zou worden uitgevoerd nadat een significant aantal steunbetuigingen was verzameld, dit om zich ervan te vergewissen dat de organisatoren ernstig zijn en reeds over voldoende steun voor hun initiatief beschikken.

Tijdens de besprekingen opperde het Parlement het idee om voor dit doel een burgercomité in het leven te roepen. Dit comité, bestaande uit ten minste zeven burgers uit ten minste zeven lidstaten, biedt inderdaad vanaf het begin garanties dat initiatieven ernstig zijn en een waarlijk Europese dimensie hebben.

De Commissie zal dus geen formeel besluit over de ontvankelijkheid nemen zoals in haar voorstel was bepaald, maar voorgestelde initiatieven enkel kunnen registreren als aan de voorwaarden van de verordening is voldaan, in het bijzonder aan de voorwaarde dat initiatieven niet manifest buiten de sfeer mogen vallen van de bevoegdheden die bij de Verdragen aan de Commissie zijn toegekend om inzake de verlangde rechtshandeling een voorstel te doen.

  • 13. 
    Waarom moeten de ondertekenaars van een initiatief uit een kwart van de lidstaten komen? Waarom is één lidstaat niet voldoende?

Het is nodig een minimumaantal lidstaten waaruit deelnemende burgers afkomstig moeten zijn, vast te stellen om te waarborgen dat een burgerinitiatief representatief is voor een Europees belang en omdat er in het Verdrag staat dat burgers afkomstig moeten zijn "uit een significant aantal lidstaten".

Het door het Parlement en de Raad overeengekomen aantal is een kwart van de lidstaten, zijnde momenteel zeven.

  • 14. 
    Waarom een veelvoud van het aantal leden in het Europees Parlement als drempel voor het minimumaantal per lidstaat vereiste steunbetuigingen?

In haar groenboek had de Commissie voorgesteld de drempel te stellen op 0,2% van het aantal inwoners per lidstaat. Heel wat respondenten op het groenboek vonden 0,2% van de bevolking echter een onnodig hoge drempel om te waarborgen dat het om een Europees belang zou gaan. Anderen waren van mening dat een dergelijk percentage niet billijk zou zijn, omdat het bijvoorbeeld gemakkelijker is om 1000 steunbetuigingen in Luxemburg in te zamelen (0,2% van de bevolking) dan 160 000 in Duitsland en het tellen in kleine lidstaten eenvoudiger is dan in grote.

De gekozen aanpak komt aan beide bezwaren tegemoet. De verordening stelt voor elke lidstaat een vaste drempel in, die degressief evenredig is met het aantal inwoners en een minimum- en een maximumwaarde heeft.

Om objectieve criteria voor de drempels te hanteren, is uitgegaan van een veelvoud van het aantal in elke lidstaat verkozen leden van het Europees Parlement. Het gekozen veelvoud is 750; dit beantwoordt aan de vraag van veel belanghebbenden om een drempel vast te stellen die lager ligt dan 0,2% van de bevolking, terwijl tegelijkertijd rekening wordt gehouden met het argument dat de drempel niet te laag moet liggen in kleine lidstaten.

Met dit systeem zijn dus een relatief kleiner aantal ondertekenaars uit grote landen nodig en een relatief groter aantal uit kleinere landen.

Het minimumaantal ondertekenaars per lidstaat is in de bijlage I bij de verordening opgenomen.

  • 15. 
    Wat gebeurt er met de steunbetuigingen uit lidstaten waar de minimumdrempel niet bereikt wordt?

Deze steunbetuigingen worden uiteraard meegerekend voor het totale aantal handtekeningen, maar niet voor het vereiste van een kwart van de lidstaten.

  • 16. 
    Hoe oud moeten burgers zijn om een initiatief te kunnen ondertekenen?

Alle burgers van de Unie die de kiesgerechtigde leeftijd voor de Europese verkiezingen bezitten, kunnen een initiatief ondertekenen. Dit betekent in alle lidstaten minstens 18 jaar oud zijn, behalve in Oostenrijk (16 jaar).

  • 17. 
    Moeten burgers als kiezer geregistreerd staan om een initiatief te kunnen ondertekenen?

Neen, het volstaat dat burgers van de Unie de kiesgerechtigde leeftijd voor de Europese verkiezingen hebben.

  • 18. 
    In welke lidstaat worden steunbetuigingen geteld die afkomstig zijn van onderdanen van een lidstaat die in een andere lidstaat verblijven?

Dat is afhankelijk van welke gegevens de ondertekenaar verstrekt en dus van welke lidstaat de steunbetuiging verifieert. Als de ondertekenaar gegevens verstrekt betreffende de lidstaat van verblijf, wordt zij/hij meegeteld in de lidstaat van verblijf. Als de ondertekenaar gegevens verstrekt betreffende de lidstaat waarvan zij/hij de nationaliteit bezit, wordt zij/hij meegeteld in die lidstaat. Een onderdaan van Oostenrijk die in Estland verblijft, kan ofwel een formulier invullen (naam en voornaam, adres, geboortedatum en -plaats, nationaliteit) dat in Estland wordt geverifieerd en meegeteld, ofwel een formulier invullen dat in Oostenrijk wordt geverifieerd en meegeteld, en bovenop de hiervoor vermelde gegevens een persoonlijk identificatienummer verstrekken van een door Oostenrijk goedgekeurde lijst die in deel C van bijlage III bij de verordening is opgenomen.

Burgers kunnen een initiatief in elk geval slechts één keer ondertekenen.

  • 19. 
    Kunnen EU-burgers die buiten de EU verblijven een initiatief ondertekenen? In welke lidstaat wordt hun steunbetuiging geteld?

Of burgers van de Unie die buiten de EU verblijven een initiatief kunnen ondertekenen, is afhankelijk van de lidstaat waarvan zij de nationaliteit bezitten. De steunbetuigingen van onderdanen die buiten de EU verblijven, kunnen door sommige lidstaten immers niet worden geverifieerd. Volgens het voorstel van de Commissie zouden alle burgers van de Unie die buiten de EU verblijven de mogelijkheid hebben gehad om een initiatief te ondertekenen. Vanwege de nieuwe eisen die de lidstaten hebben gesteld, zal dat voor sommige burgers niet mogelijk zijn. Wie wel over de mogelijkheid beschikt, zal worden meegeteld in de lidstaat van nationaliteit.

  • 20. 
    Kan een EBI online worden ondertekend?

Het zal mogelijk zijn een initiatief online te ondertekenen. De organisatoren moeten een onlinesysteem opzetten dat aan de technische en veiligheidseisen van de verordening voldoet. De Commissie zal technische normen ontwikkelen en opensourcesoftware aanbieden om organisatoren daarbij te helpen.

  • 21. 
    Hoe wordt de veiligheid van online ondertekenen van een initiatief gewaarborgd?

Organisatoren moeten in alle gevallen (ook wanneer zij de opensourcesoftware van de Commissie gebruiken) van tevoren hun onlinesysteem voor het inzamelen van steunbetuigingen laten certificeren door de bevoegde nationale instantie bij welke de gegevens zullen worden opgeslagen. Die nationale instantie gaat na of het onlinesysteem inzake technische en veiligheidskenmerken aan de minimumeisen van de verordening voldoet. Dit moet garanderen dat het online ondertekenen veilig is.

  • 22. 
    Hoe wordt gewaarborgd dat de persoonsgegevens van ondertekenaars van een initiatief niet voor andere doeleinden worden gebruikt?

De verordening zorgt ervoor dat de gegevensbescherming ten volle is gewaarborgd, zowel bij de organisatie als bij de follow-up van een burgerinitiatief, door alle betrokken partijen: de organisator, de lidstaten en de Commissie. De geldende wetgeving inzake de bescherming van persoonsgegevens is van toepassing op persoonsgegevens die in het kader van een burgerinitiatief worden verwerkt. De organisatoren van een burgerinitiatief en de voor de verwerking van de gegevens verantwoordelijken zullen aansprakelijk zijn voor eventuele schade, overeenkomstig de toepasselijke nationale wetgeving, en kunnen sancties opgelegd krijgen wanneer zij zich niet aan de verordening houden.

  • 23. 
    Hoe worden de steunbetuigingen gecontroleerd?

Burgers moeten in hun steunbetuiging de gegevens verstrekken die worden verlangd door de lidstaat (hetzij de lidstaat waar zij verblijven, hetzij de lidstaat waarvan zij de nationaliteit bezitten), zoals hun naam en voornaam, adres, geboortedatum en -plaats, nationaliteit, en voor sommige lidstaten een persoonlijk identificatienummer. Sommige van deze gegevens (zoals volledig adres, geboortedatum of -plaats) worden niet door alle lidstaten gevraagd. Nadere bijzonderheden betreffende de te verstrekken gegevens zijn te vinden in de twee steunbetuigingsmodellen in bijlage III (delen A en B) bij de verordening. De lijst van documenten/nummers die worden aanvaard door de lidstaten die een persoonlijk identificatienummer verlangen, is te vinden in deel C van die bijlage III.

Organisatoren verzamelen op eenzelfde formulier uitsluitend handtekeningen die door dezelfde lidstaat moeten worden geverifieerd. Zij zenden de steunbetuigingen vervolgens toe aan de bevoegde nationale instantie van die lidstaat. Die nationale instanties onderwerpen de verzamelde steunbetuigingen aan een geldigheidscontrole en certificeren ze.

  • 24. 
    Hoe reageert de Commissie op succesvolle initiatieven?

Volgens het bereikte akkoord beschikt de Commissie over een termijn van drie maanden na de indiening om burgerinitiatieven waarvoor het door de verordening vereiste aantal steunbetuigingen is verzameld, te onderzoeken. Voordat zij haar conclusies in een mededeling uiteenzet, ontvangt de Commissie de organisatoren op een passend niveau om hun de gelegenheid te geven het doel van het initiatief nader toe te lichten. Tevens zal in het Europees Parlement een openbare hoorzitting worden gehouden.

  • 25. 
    Wat gebeurt er als de Commissie besluit geen gevolg te geven aan een burgerinitiatief? Is er een beroepsmogelijkheid?

Het burgerinitiatief is een agendabepalend initiatief en doet als zodanig geen afbreuk aan het initiatiefrecht van de Commissie. Het college van commissarissen is evenwel verplicht om de door burgerinitiatieven aan de orde gestelde verzoeken ter harte te nemen. Een besluit om geen gevolg te geven aan een burgerinitiatief moet door de Commissie duidelijk worden gemotiveerd. Tegen de politieke analyse die de Commissie maakt inzake de kern van het initiatief is geen beroep mogelijk.

Besluiten met betrekking tot de registratie van voorgestelde initiatieven, waarvoor een rechtsgrond bestaat, kunnen daarentegen wel worden betwist. Wanneer de registratie wordt afgewezen, stelt de Commissie de organisatoren in kennis van de redenen daarvoor en van alle beschikbare gerechtelijke en andere beroepsmogelijkheden.

  • 26. 
    Is het mogelijk een initiatief in te dienen dat haaks staat op een ander lopend initiatief? Kan hetzelfde initiatief meer dan één keer worden ingediend?

De verordening bevat geen regels inzake het successievelijk indienen van identieke of vergelijkbare initiatieven. Zij verbiedt evenmin dat tegengestelde initiatieven worden ingediend.

  • 27. 
    Waarom hebben de lidstaten een jaar nodig om het EBI op poten te zetten?

Heel wat lidstaten moeten hun nationale wetgeving aanpassen om de steunbetuigingen te kunnen verifiëren en/of om passende sancties voor inbreuken op de verordening aan organisatoren te kunnen opleggen.

  • 28. 
    Maakt het bereikte akkoord het EBI niet veel te bureaucratisch?

Het burgerinitiatief zal niet gepaard gaan met onnodige bureaucratie. De overeengekomen regels zorgen voor een goed evenwicht tussen de geloofwaardigheid van het instrument en het gebruiksgemak voor de burger.

De Commissie is tevens van plan om een volledige en gebruikersvriendelijke handleiding op te stellen waarin de verschillende stadia van de procedure worden uiteengezet en om desgewenst bijstand te verlenen aan organisatoren.

Verwant nieuws

Meer over ...