Eindrapport staatscommissie parlementair stelsel: top zeven aanbevelingen - Hoofdinhoud

DEN HAAG (PDC i) - De Nederlandse democratische rechtsstaat en het parlementair stelsel functioneren goed maar kunnen versterkt worden. Dit zou onder meer kunnen gebeuren door het invoeren van een bindend correctief referendum en een gekozen formateur. Dit is de conclusie van de staatscommissie parlementair stelsel i, die vanmiddag haar eindrapport presenteert.

Voorzitter Johan Remkes i presenteerde vandaag het eindrapport van de staatscommissie parlementair stelsel. De titel is "Lage drempels, hoge dijken." De staatscommissie had de taak om te onderzoeken of het Nederlandse parlementaire stelsel nog goed werkt, en of dit toekomstbestendig is. De commissie concludeert dat de Nederlandse democratische rechtsstaat in het algemeen goed functioneert. Er zijn echter ook onderdelen waarop verbetering nodig is. Remkes zegt hierover: "Na honderd jaar is het hoog tijd voor aanpassingen van onze democratie en rechtsstaat." De commissie doet daar dan ook aanbevelingen toe, die zij bij drie verschillende thema's onderbrengt.

Representatie, rechtsstaat en kiesstelsel

Allereerst is er de vraag op welke manier een goede representatie van alle Nederlanders binnen het parlementair stelsel gewaarborgd blijft. De commissie doet hiertoe de aanbeveling om een correctief bindend referendum i in te voeren, ondanks de recente afschaffing van het raadgevend referendum i. In 2013 behandelde de Kamer al een initiatiefvoorstel voor een correctief bindend referendum, dat in 2017 in tweede lezing strandde. De staatscommissie wil dat plan nieuw leven inblazen. Daarnaast pleit de commissie voor een gekozen formateur, waardoor kiezers na verkiezingen meer grip zouden krijgen op de formatie van een regering.

Ten tweede wil de commissie de weerbaarheid van de democratische rechtsstaat versterken. De meest in het oog springende aanbeveling die zij hiertoe doet is het oprichten van een Constitutioneel Hof i, dat wetten mag toetsen aan de Grondwet i. Hiertoe werd in de periode 2004-2008 in het parlement een initiatiefvoorstel behandeld. De tweede lezing werd echter niet tijdig gestart, waardoor het voorstel uiteindelijk in oktober dit jaar als vervallen werd beschouwd. Daarnaast zou er voor politieke partijen aan maximum aan giften ingesteld moeten worden, zodat ongewenste afhankelijkheid van derden kan worden voorkomen.

Ten derde moet er volgens de commissie gekeken worden naar hoe de taakvervulling van het parlement geoptimaliseerd kan worden. Er wordt gepleit voor een betere inhoudelijke ondersteuning van het parlement, en duidelijke (regelgevende) kaders bij situaties waarin de nationale overheid het speelveld moet delen met bijvoorbeeld de EU of decentrale overheden.

De belangrijkste zeven aanbevelingen op een rijtje:

• - 

  Aanpassing van het kiesstelsel voor de Tweede Kamer.
• - 

  Invoering van een correctief bindend referendum.
• - 

  Invoering van een gekozen formateur.
• - 

  Het instellen van een Constitutioneel Hof.
• - 

  Het opstellen van een 'Wet op de politieke partijen'.
• - 

  Meer democratische kennis en vaardigheden in het onderwijs.
• - 

  Invoering van het terugzendrecht i voor de Eerste Kamer.

Samenvatting van het eindrapport

Een samenvatting van het eindrapport van de staatscommissie parlementair stelsel is te vinden via onderstaande link.

Bron: Staatscommissie Parlementair Stelsel