Nieuwe strategie om mensenhandel te voorkomen, criminele bedrijfsmodellen te ontwrichten en slachtoffers te beschermen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 14 april 2021.

De Commissie presenteert vandaag een nieuwe strategie voor de bestrijding van mensenhandel (2021-2025), die erop gericht is mensenhandel te voorkomen, mensenhandelaren voor de rechter te brengen en slachtoffers te beschermen en weerbaarder te maken.

In 2017 en 2018 werden er in de Europese Unie meer dan 14 000 slachtoffers geregistreerd Wereldwijd maken mensenhandelaren naar schatting €29,4 miljard winst in één jaar. De verwachting is dat de vraag naar uitbuiting zal aanhouden, nu mensenhandelaren steeds meer online actief zijn en de coronapandemie wellicht gunstige voorwaarden schept voor een toename van uitbuiting. Daarom bevat de vandaag voorgestelde strategie maatregelen die de EU en de lidstaten in staat stellen hun respons verder te versterken.

Margaritis Schinas i, vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze: “De strijd tegen mensenhandel maakt deel uit van onze inspanningen voor een Europa dat beschermt. Mensenhandelaren maken misbruik van kwetsbare personen. Met de strategie van vandaag volgen we een drieledige aanpak: we zetten tegelijkertijd wetgeving, beleid en operationele steun en financiering in om de vraag terug te dringen, het criminele bedrijfsmodel te ontwrichten en slachtoffers van dit afschuwelijke misdrijf mondiger te maken.”

Ylva Johansson i, commissaris voor Binnenlandse Zaken: “Mensenhandel is een misdrijf dat geen plaats mag hebben in onze samenlevingen. Toch worden er nog steeds mensen door criminelen verhandeld, vooral vrouwen en kinderen en voornamelijk met het oog op seksuele uitbuiting. Het is onze plicht de slachtoffers te beschermen en de daders die mensen als handelswaar beschouwen, voor de rechter te brengen. We zullen nagaan of de bestaande regels nog geschikt zijn voor het beoogde doel en of het mogelijk is het gebruik van diensten die door slachtoffers van mensenhandel worden verleend, strafbaar te stellen.”

De strategie bouwt voort op het brede juridische en beleidskader van de EU voor de bestrijding van mensenhandel, dat gebaseerd is op de richtlijn ter bestrijding van mensenhandel. De Commissie zal de lidstaten blijven ondersteunen bij de uitvoering van de richtlijn en zal zo nodig herzieningen voorstellen om ervoor te zorgen dat de richtlijn geschikt is voor het beoogde doel. De EU-coördinator voor de bestrijding van mensenhandel zal een sleutelrol blijven spelen bij de uitvoering van deze strategie.

Voorts focust de strategie op de volgende punten:

  • Terugdringen van de vraag die mensenhandel in de hand werkt. De Commissie zal nagaan of het mogelijk is om op EU-niveau minimumregels vast te stellen die het gebruik van diensten die door slachtoffers van mensenhandel worden verleend, strafbaar stellen en zal, samen met de nationale autoriteiten en maatschappelijke organisaties, een preventiecampagne organiseren die gericht is op sectoren met een hoog risico. De Commissie zal ook overwegen de richtlijn inzake sancties tegen werkgevers te versterken en zal wetgeving inzake corporate governance voorstellen om de verantwoordelijkheden van bedrijven scherp te stellen, en zij zal richtsnoeren verstrekken over passende zorgvuldigheid om gedwongen arbeid te helpen voorkomen.
  • Het bedrijfsmodel van mensenhandelaren ontwrichten, zowel online als offline. De Commissie zal een dialoog aangaan met internet- en technologiebedrijven om het gebruik van onlineplatforms voor de rekrutering en uitbuiting van slachtoffers in te perken. Zij zal ook bevorderen dat rechtshandhavers en rechtsbeoefenaars systematisch worden opgeleid om mensenhandel op te sporen en te bestrijden.
  • Bescherming, ondersteuning en empowerment van slachtoffers, met bijzondere aandacht voor vrouwen en kinderen. De strategie moet ervoor zorgen dat slachtoffers eerder worden herkend en sneller worden doorverwezen voor verdere bijstand en bescherming. De programma's voor empowerment van slachtoffers moeten worden versterkt en re-integratie moet worden vergemakkelijkt. De Commissie zal ook genderspecifieke en kindgerichte opleidingen financieren om politieagenten, maatschappelijk werkers, grenswachten of gezondheidswerkers te helpen slachtoffers te herkennen.
  • Internationale samenwerking stimuleren. Aangezien de helft van de in de EU geïdentificeerde slachtoffers onderdaan is van een derde land, is samenwerking met internationale partners van cruciaal belang in de strijd tegen mensenhandel. De EU zal mensenhandel in de landen van herkomst en doorreis helpen bestrijden door middel van een reeks instrumenten voor het buitenlands beleid en operationele samenwerking, onder meer via specifieke dialogen over mensenrechten en veiligheid, nauwere samenwerking met de Raad van Europa en regelmatige en gerichte communicatie, acties en uitwisseling van informatie met EU-delegaties in partnerlanden. Het komende actieplan tegen migrantensmokkel zal eveneens bijdragen tot de ontwrichting van het bedrijfsmodel van mensenhandelaren die slachtoffers naar Europa brengen om hen uit te buiten.

Achtergrond

Ondanks de vooruitgang die de afgelopen jaren is geboekt, blijft mensenhandel een ernstige bedreiging in de EU. De slachtoffers zijn vooral vrouwen en meisjes die worden verhandeld voor seksuele uitbuiting. In oktober 2020 is het derde verslag over de vorderingen op het gebied van de bestrijding van mensenhandel gepubliceerd. Het geeft een feitelijk overzicht van de geboekte vooruitgang en maakt duidelijk wat de patronen, uitdagingen en belangrijke kwesties zijn bij de aanpak van mensenhandel in de EU.

Aangezien mensenhandel vaak het werk is van criminele organisaties, is de strategie voor de bestrijding van mensenhandel nauw verbonden met de EU-strategie voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit, die ook vandaag wordt gepresenteerd. De bescherming van de samenleving tegen georganiseerde misdaad, onder meer door het bestrijden van mensenhandel, is een prioriteit van de EU-strategie voor de veiligheidsunie.

Het belang van de vroegtijdige identificatie van potentiële slachtoffers van mensenhandel uit derde landen wordt ook benadrukt in het nieuwe migratie- en asielpact.

Meer informatie

Mededeling over de EU-strategie voor de bestrijding van mensenhandel 2021-2025

MEMO: EU-strategie voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit en EU-strategie voor de bestrijding van mensenhandel

Factsheet: Bestrijding van mensenhandel

Persbericht: Bestrijding van georganiseerde criminaliteit: nieuwe vijfjarenstrategie voor meer samenwerking in de hele EU en een beter gebruik van digitale instrumenten voor onderzoeken

Derde verslag over de vorderingen die zijn gemaakt op het gebied van de bestrijding van mensenhandel

EU-website tegen mensenhandel