Coronavirus: Commissie stelt voor de beperkingen op niet-essentiële reizen naar de EU te versoepelen en varianten aan te pakken door middel van een nieuwe noodremprocedure - Hoofdinhoud
Vandaag stelt de Commissie voor dat de lidstaten de huidige beperkingen op niet-essentiële reizen naar de EU versoepelen om rekening te houden met de vooruitgang die is geboekt in de vaccinatiecampagnes en de ontwikkelingen in de epidemiologische situatie wereldwijd.
De Commissie stelt voor om niet alleen iedereen die afkomstig is uit een land met een goede epidemiologische situatie ook om niet-essentiële redenen tot de EU toe te laten, maar ook iedereen die de laatste aanbevolen dosis van een door de EU goedgekeurd vaccin heeft gekregen. Dit zou kunnen worden uitgebreid tot vaccins waarvoor de WHO-procedure voor Emergency Use Listing is voltooid. Daarnaast stelt de Commissie, gezien de ontwikkeling van de epidemiologische situatie in de EU, een verhoging voor van de drempel in de zin van het aantal nieuwe COVID-19-gevallen aan de hand waarvan de lijst wordt opgesteld van landen waaruit alle reizen moeten worden toegestaan. Dit moet de Raad in staat stellen deze lijst uit te breiden.
Tegelijkertijd vraagt de opkomst van zorgwekkende coronavirusvarianten om voortdurende waakzaamheid. Daarom stelt de Commissie als tegenwicht een nieuwe noodremprocedure voor, die op EU-niveau moet worden gecoördineerd en het risico dat dergelijke varianten de EU binnenkomen, zou beperken. Met behulp daarvan kunnen de lidstaten snel en tijdelijk alle reizen vanuit de getroffen landen tot een strikt minimum beperken zolang als nodig is om passende sanitaire maatregelen te nemen.
Niet-essentiële reizen voor gevaccineerde reizigers
De Commissie stelt de lidstaten voor om de beperkingen op niet-essentiële reizen voor gevaccineerde personen die naar de EU reizen, op te heffen. Dit komt strookt met het meest recente wetenschappelijke advies waaruit blijkt dat vaccinatie de infectieketen aanzienlijk helpt te doorbreken.
De lidstaten zouden het reizen naar de EU moeten toestaan voor personen die ten minste 14 dagen voor aankomst de laatste aanbevolen dosis hebben gekregen van een vaccin dat in de EU in de handel mag worden gebracht. De lidstaten kunnen dit ook uitbreiden tot degenen die zijn gevaccineerd met een vaccin dat de WHO-procedure voor Emergency Use Listing heeft doorlopen. Indien de lidstaten besluiten af te zien van de verplichting om een negatieve PCR-test te overleggen en/of een quarantaine te ondergaan voor gevaccineerde personen op hun grondgebied, moeten zij bovendien ook voor gevaccineerde reizigers van buiten de EU afzien van deze verplichting.
Dit moet worden vergemakkelijkt zodra het digitaal groen certificaat operationeel wordt, in overeenstemming met de regels die de Commissie op 17 maart heeft voorgesteld. Met name moeten reizigers hun vaccinatiestatus kunnen aantonen met een digitaal groen certificaat dat door de autoriteiten van de lidstaten op individuele basis is afgegeven, of met een ander certificaat dat op grond van een adequaatheidsbesluit van de Commissie als gelijkwaardig is erkend.
Zolang het digitaal groen certificaat niet operationeel is, moeten de lidstaten certificaten van niet-EU-landen kunnen aanvaarden op basis van het nationale recht. Daarbij moet rekening worden gehouden met de mogelijkheid om de authenticiteit, geldigheid en integriteit van het certificaat te verifiëren en worden nagegaan of het alle relevante gegevens bevat.
De lidstaten zouden kunnen overwegen een portaal op te zetten waar reizigers kunnen verzoeken om erkenning van een door een niet-EU-land afgegeven vaccinatiecertificaat als betrouwbaar bewijs van vaccinatie en/of om de afgifte van een digitaal groen certificaat.
Kinderen die niet hoeven te worden gevaccineerd, moeten met hun gevaccineerde ouders kunnen reizen wanneer zij een negatieve COVID-19-PCR-test kunnen overleggen die ten vroegste 72 uur voor aankomst is afgenomen. In deze gevallen zouden de lidstaten na aankomst aanvullende tests kunnen eisen.
Volledige intrekking van het verbod op niet-essentiële reizen vanuit meer landen
Niet-essentiële reizen ongeacht de individuele vaccinatiestatus zijn momenteel toegestaan uit zeven landen met een goede epidemiologische situatie. Deze lijst wordt door de Raad vastgesteld op basis van de epidemiologische criteria in de aanbeveling.
De Commissie stelt voor de criteria te wijzigen om rekening te houden met het groeiende bewijs van het positieve effect van vaccinatiecampagnes. Voorgesteld wordt de drempel in de zin van het totale aantal COVID-19-meldingen over een periode van 14 dagen te verhogen van 25 naar 100. Dit blijft aanzienlijk onder het huidige EU-gemiddelde, dat meer dan 420 bedraagt.
De aangepaste drempel moet de Raad in staat stellen de lijst uit te breiden van landen waaruit niet-essentiële reizen ongeacht de vaccinatiestatus zijn toegestaan, mits er gezondheidsgerelateerde maatregelen in acht worden genomen zoals tests en/of quarantaine. Thans moet de Raad deze lijst ten minste om de 2 weken herzien.
Essentiële reizen moeten mogelijk blijven
Personen die om essentiële redenen reizen, waaronder met name gezondheidswerkers, grensarbeiders, seizoenarbeiders in de landbouw, vervoerspersoneel en zeevarenden, passagiers op doorreis, personen die om dwingende familieredenen reizen of personen die komen studeren, moeten de EU kunnen blijven binnenkomen, ongeacht of zij gevaccineerd zijn of uit welk land zij afkomstig zijn. Hetzelfde geldt voor EU-burgers en langdurig ingezetenen, en hun gezinsleden. Dergelijke reizen moeten onderworpen blijven aan gezondheidsgerelateerde maatregelen, zoals tests en quarantaine waartoe de lidstaten besluiten.
“Noodrem” om de verspreiding van varianten tegen te gaan
Wanneer de epidemiologische situatie van een niet-EU-land snel verslechtert, en met name wanneer een zorgwekkende of belangwekkende variant wordt gevonden, kan een lidstaat alle inkomende reizen van niet-EU-burgers die in een dergelijk land verblijven, onverwijld en tijdelijk opschorten. De enige uitzonderingen in dit geval zouden zijn: gezondheidswerkers, vervoerspersoneel, diplomaten, passagiers op doorreis, personen die om dwingende familieredenen reizen, zeevarenden en personen die internationale bescherming behoeven of om andere humanitaire redenen reizen. Dergelijke reizigers moeten aan strenge tests en quarantaineregelingen worden onderworpen, ook al zijn zij gevaccineerd.
Wanneer een lidstaat dergelijke beperkingen toepast, moeten de lidstaten, in het kader van de structuren van de Raad, de situatie gezamenlijk op gecoördineerde wijze en in nauwe samenwerking met de Commissie evalueren, en zij moeten dit ten minste om de twee weken blijven doen.
Volgende stappen
Het is nu aan de Raad om dit voorstel in overweging te nemen. Een eerste bespreking is gepland op technisch niveau tijdens de IPCR-vergadering (geïntegreerde politieke crisisrespons) op 4 mei, gevolgd door een bespreking tijdens de bijeenkomst van de EU-ambassadeurs (Coreper) op 5 mei.
Zodra het voorstel door de Raad is aangenomen, is het aan de lidstaten om de in de aanbeveling vervatte maatregelen uit te voeren. De Raad moet de lijst van niet-EU-landen die van de reisbeperking zijn vrijgesteld, toetsen aan de geactualiseerde criteria en dit om de twee weken blijven doen.
Achtergrond
Er geldt momenteel een tijdelijke beperking op niet-essentiële reizen naar de EU vanuit een groot aantal niet-EU-landen, op basis van een door de Raad overeengekomen aanbeveling. De lijst van landen van waaruit reizen mogelijk is, wordt, op basis van de gezondheidssituatie, regelmatig door de Raad geëvalueerd en waar nodig bijgewerkt.
Deze beperking geldt alleen voor niet-essentiële reizen. Personen die om een essentiële reden naar Europa willen komen, moeten dat ook in de toekomst kunnen blijven doen. De categorieën reizigers met een essentiële functie of behoefte zijn opgenomen in bijlage II bij de aanbeveling van de Raad. EU-burgers en personen die langdurig in de EU verblijven, alsook hun gezinsleden, moeten ook toegang krijgen tot de EU.
Naar aanleiding van een voorstel van de Commissie heeft de Raad op 2 februari 2021 overeenstemming bereikt over aanvullende waarborgen en beperkingen voor internationale reizigers die de EU binnenkomen, die ervoor moeten zorgen dat er ondanks de opkomst van nieuwe coronavirusvarianten en de onstabiele gezondheidssituatie wereldwijd veilig essentiële reizen naar de EU kunnen blijven plaatsvinden Deze blijven van toepassing.
Op 17 maart 2021 heeft de Commissie zich er in de mededeling “Gezamenlijk op weg naar een veilige heropening van Europa” toe verbonden het effect van de aanbeveling van de Raad over de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU nauwlettend te blijven volgen en wijzigingen voor te stellen in overeenstemming met de relevante ontwikkelingen. Het voorstel van vandaag actualiseert de aanbeveling van de Raad.
Parallel aan de voorbereidingen voor de hervatting van het internationale reizen van gevaccineerde reizigers heeft de Commissie op 17 maart 2021 voorgesteld een digitaal groen certificaat in te voeren, dat aantoont dat een persoon tegen COVID-19 is gevaccineerd, een negatief testresultaat heeft gekregen of hersteld is van COVID-19, en bijdraagt tot een veilig en vrij verkeer binnen de EU. Dit voorstel vormt ook de basis voor de erkenning van vaccinatiecertificaten van niet-EU-landen.
De aanbeveling van de Raad over de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU heeft betrekking op de binnenkomst in de EU. Bij het besluit of beperkingen op niet-essentiële reizen voor een specifiek niet-EU-land kunnen worden opgeheven, zouden de lidstaten rekening moeten houden met de wederkerigheid die aan de EU-landen wordt toegekend. Dit is een kwestie die losstaat van die van de erkenning van certificaten die door niet-EU-landen zijn afgegeven in het kader van het digitaal groen certificaat.
De aanbeveling van de Raad heeft betrekking op alle lidstaten (met uitzondering van Ierland) en op de vier niet-EU-lidstaten die deel uitmaken van het Schengengebied: IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. In het kader van de reisbeperking geldt voor deze landen hetzelfde als voor de lidstaten.
Op de website “Re-open EU” staat de meest recente informatie over de regels voor binnenkomst uit niet-EU-landen die de lidstaten hebben meegedeeld.
Meer informatie
Voorstel voor een aanbeveling van de Raad over de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU en de mogelijke opheffing van die beperking, 3 mei 2021