Vragen en antwoorden over de brede luchtvaartovereenkomst tussen de EU en de Asean

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 17 oktober 2022.
  • 1. 
    Welke voordelen biedt de luchtvaartovereenkomst tussen de EU en de Asean?

De meeste EU-landen hebben bilaterale luchtvaartovereenkomsten met een aantal Asean-landen [1], maar niet met alle. De ruim 140 bilaterale overeenkomsten verschillen ook sterk wat toepassingsgebied en regels betreft. Dat is niet efficiënt en leidt tot administratieve rompslomp. Bovendien hebben ze geen betrekking op essentiële aspecten zoals eerlijke concurrentie, financiële transparantie, milieu of sociale zaken. Al die factoren zijn van cruciaal belang voor een duurzamere luchtvaart en een gelijk speelveld.

De nieuwe overeenkomst vervangt alle bilaterale luchtvaartovereenkomsten tussen alle EU-landen en de tien Asean-landen en schept één enkel modern kader voor vluchten tussen de EU en de Asean. Dat zal de administratie voor activiteiten tussen beide regio's vereenvoudigen en het concurrentievermogen van maatschappijen uit de EU en de Asean vergroten op de aanzienlijke luchtvaartmarkt tussen beide regio's.

De overeenkomst gaat niet alleen over verkeersrechten, maar creëert één enkele reeks regels, een gelijk speelveld met robuuste bepalingen voor eerlijke concurrentie en een platform voor toekomstige samenwerking op het vlak van onder meer veiligheid, beveiliging en luchtverkeersbeheer (ATM). De overeenkomst bevat met name:

  • • 
    een EU-bepaling inzake eerlijke concurrentie die met de EU-landen en belanghebbenden is overeengekomen om concurrentieverstoring en misbruik te voorkomen;
  • • 
    transparantiebepalingen om te verzekeren dat verplichtingen ten volle worden nagekomen;
  • • 
    regels voor sociale aangelegenheden die in overeenstemming zijn met de bepalingen in de internationale handelsovereenkomsten van de EU, waarbij beide partijen zich ertoe verbinden hun sociaal en arbeidsbeleid te verbeteren en die een forum bieden om sociale kwesties in de luchtvaart te bespreken;
  • • 
    een forum voor regelmatig overleg over diverse kwesties en mogelijke verschillen (vergaderingen van het gemengd comité);
  • • 
    mechanismen om snel geschillen op te lossen als het gemengd comité daar niet in slaagt;

De overeenkomst creëert nieuwe zakelijke kansen voor Europese bedrijven en garandeert eerlijke en transparante marktvoorwaarden op basis van een duidelijk regelgevingskader.

  • 2. 
    Ik ben EU-burger: wat heb ik eraan?

De overeenkomst zal voor meer vluchtmogelijkheden en scherpere prijzen zorgen. Ze zal de hoogste normen op het vlak van de veiligheid en de beveiliging van passagiers waarborgen en bijdragen tot een economisch, sociaal en ecologisch duurzamere luchtvaartsector.

  • 3. 
    Wat betekent de overeenkomst voor de markttoegang?

Na de ondertekening van de luchtvaartovereenkomst hebben beide partijen onmiddellijk verkeersrechten van de zogenaamde derde en vierde vrijheid voor passagiers- en vrachtvluchten tussen elke luchthaven in de EU en de Asean. Dat is een belangrijke stap vooruit ten opzichte van de vrij restrictieve bilaterale luchtvaartovereenkomsten van de lidstaten. Heel wat routes zullen voor het eerst gevlogen kunnen worden. Ruim honderd landenparen in de EU en de Asean waarvoor tot dusver geen rechtsgrondslag voor onderlinge luchtvaartovereenkomsten bestond, worden nu met elkaar verbonden.

Daarnaast voorziet de overeenkomst in maximaal 14 wekelijkse passagiersvluchten van of naar elke EU-lidstaat waarvoor de vijfde vrijheid van de luchtvaart geldt, waardoor het bijvoorbeeld mogelijk wordt om van Praag naar Singapore en vervolgens naar Manila te vliegen. De eerste zeven zullen onmiddellijk beschikbaar zijn, de overige zeven twee jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst. Ze worden alleen gevlogen op routes die niet worden geëxploiteerd door luchtvaartmaatschappijen van de andere partij. Wat vracht betreft, mogen maatschappijen uit de EU en de Asean meteen onbeperkt vluchten op basis van de vijfde vrijheid exploiteren.

  • 4. 
    Bevat de overeenkomst bepalingen voor milieubescherming en sociale zaken?

De partijen hebben bevestigd dat dringend actie moet worden ondernemen om de klimaatverandering tegen te gaan en strenge arbeidsnormen te handhaven, en zijn overeengekomen om op dat vlak samen te werken.

  • 5. 
    Moeten Asean-landen zich in de toekomst aan de luchtvaartwetten van de EU houden?

De brede luchtvaartovereenkomst voorziet weliswaar in hoge regelgevingsnormen, maar Asean-landen zijn niet verplicht om EU-wetten om te zetten.

  • 6. 
    Hoe zit het met belastingen?

De overeenkomst biedt de partijen de mogelijkheid om belastingen te heffen, zoals brandstofbelasting, op voorwaarde dat ze geen onderscheid maken tussen luchtvaartmaatschappijen.

  • 7. 
    Garandeert de overeenkomst eerlijke concurrentie tussen luchtvaartmaatschappijen uit de EU en de Asean?

Eerlijke concurrentie op de luchtvaartmarkten is een van de belangrijkste doelstellingen als de EU onderhandelt over luchtvaartovereenkomsten. Er zijn geen open luchtvaartmarkten mogelijk zonder gelijk speelveld.

De overeenkomst tussen de EU en de Asean bevat daarvoor sterke waarborgen, zoals bepalingen inzake eerlijke concurrentie. Sterke handhavingsmechanismen en verplichtingen zorgen voor financiële transparantie om concurrentieverstoring en misbruik te voorkomen. Subsidiëring en steun voor luchtvaartmaatschappijen is alleen mogelijk in bepaalde gevallen en volgens strikte criteria. Er zijn ook gedetailleerde en flexibele procedures voor geschillenbeslechting in geval van onenigheid tussen de partijen.

Meer informatie

EU en Asean ondertekenen een brede luchtvaartovereenkomst

Europese luchtvaartstrategie

[1] Asean-leden: Brunei, Cambodja, Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar/Birma, Filipijnen, Singapore, Thailand en Vietnam.