Speech voorzitter Iris Vrolijks op Groenlinks-PvdA Congres

Met dank overgenomen van Jonge Socialisten in de PvdA (JS) i, gepubliceerd op dinsdag 23 april 2024.

Kijk hier de hele speech terug.

Tekst:

Partijgenoten,

Ik ben trots jullie weer te mogen toespreken namens de Jonge Socialisten. De afgelopen 2 jaar hebben we kei hard gewerkt aan het opnieuw opbouwen van de vereniging. Dat is ook nodig.

Als het aan jongeren had gelegen had de PVV 41 zetels gehad. PvdA-GL kregen er slechts eentje bij. Het is de harde realiteit dat we mijn generatie aan kwijt raken. Maar dat kunnen we voorkomen. Niet rechts, maar juist progressieve linkse partijen bieden jongeren het beste perspectief. Maar deze jongeren stemmen niet zo maar op ons.

Want het is niet zo dat al die jongeren die op de PVV stemden racistisch zijn. Of allemaal ‘voor de grap’ benieuwd waren naar premier Wilders. Nee. Zeker niet. De afgelopen weken spreken wij veel jongeren op onze MBO-tour. En steeds weer zeggen ze dat ze niet gehoord voelen, omdat Den Haag een spelletje speelt met hun toekomst.

Daardoor hebben ze amper vertrouwen of zeggen jongeren dat het hun niet boeit. En dat snap ik ook.

Kijk alleen maar naar deze week:

  • een voorstel om het minimumloon te verhogen is afgeschoten, laat staan dat er iets gebeurd voor het minimumjeugdloon;
  • Het het geld wat NSC zo trots voor de studielening had vrijgemaakt is weer teruggedraaid en er gaat niets gebeuren;
  • En studenten blijken de enige groep te zijn die niet profiteren in het huurplan van Hugo de Jonge. De minister die grapte dat je als jonge vrouw vooral een rijke man moest zoeken.

Jongeren raken steeds meer hun zekerheden kwijt. Later een ‘gewoon’ leven met een huis, een baan, een kind (als je dat wilt). Het is voor veel jongeren een onbereikbare toekomstdroom.

Dat komt doordat;

Je amper op jezelf kan gaan wonen. Het liberale woningbeleid geeft iedereen die niet nòg een extra ton op de bank heeft staan een plekje achterin de 10-jarige wachtrij. Het alternatief is je kleine beetje spaargeld, als je dat al hebt, in te leveren bij een huisjesmelker in dienst van Blackstone. Rechts slaat er een slaatje uit en geeft vervolgens de asielzoekers de schuld er van.

Of het krijgen van een goede opleiding. Jongeren doen vaak onbetaald werk op stageplekken die amper te vinden zijn. Door het lerarentekort krijgen ze niet de aandacht die ze verdienen. Jongeren leren niet meer goed te lezen. Tel daarbij op de basisbeurs, terug van weg geweest, is nog lager dan toen hij beëindigd werd. Rijke mensen kopen zich er wel uit met bijles, maar de meeste ouders kunnen dit niet betalen.

En als de problemen in het onderwijs te groot worden is het aan de Jeugdzorg. Er wordt constant bezuinigd op het welzijn van jongeren. Voor een noodzakelijke behandeling, is er een veel te lange wachtrij. Ook hier zie je weer dat mensen met geld wel therapie kunnen inkopen, maar de meeste jongeren die het nodig hebben niet. Veel jongeren die we spraken voelen zich soms hopeloos.

En toch zien we ook veel hoop en strijd bij jongeren. Want juist op generatieoverstijgende problemen zie je dat jongeren bepalend zijn. Op het klimaat is er door de acties van XR, waar vooral jongeren onderdeel van zijn echte verandering gecreeërd. Veranderingen die extreem rechts graag zo snel mogelijk terugdraaien.

Die betrokkenheid zien we ook bij onze veiligheid. Vrijheid en democratie is geen gegeven, het is onze taak om daar altijd aan te blijven werken. De oorlogen in Oekraïne en in de Gaza-strook laten zien wat we al langer weten. Minderheden zijn het meest kwetsbaar wanneer er polarisatie plaatsvindt. Wat er gebeurd in Gaza moet zo snel mogelijk stoppen en daarom is het van belang om nú een staakt het vuren en sancties af te dwingen.

Ook in Nederland polariseren deze oorlogen, sterker nog, ook in onze partijen. Wanneer anderen ons tegenover elkaar proberen te zetten, moeten we juist het gesprek aan gaan. En aan welke kant van de discussie je ook staat, het is iets om trots op te zijn dat juist jongeren degenen zijn die zich uitspreken tegen onrecht. Onze kracht is dat gesprek.

Klimaat, migratie en een veilige wereld zijn naast bestaanszekerheid dus ook voor jongeren ontzettend belangrijk. De kiezer weet ons op klimaat al te vinden én dat is goed. Maar het is niet ons hele verhaal.

De rode thema’s, zoals bestrijden van armoede, goed onderwijs, voldoende zorg, zeker werk met een redelijk inkomen en betaalbaar wonen. Het is waar wij voor staan. Én wat jongeren willen. Zo werd lang gedacht dat jongeren flexibel werk wilde, maar nu blijkt vooral een enorme behoefte aan een vast contract.

En congres, daarom moeten we ook naar onszelf kijken. Dit hele congres hebben we bestaanszekerheid niet op de agenda staan. Een zeker bestaan en gelijke kansen zijn onze kernthema’s. Wat kiezersonderzoeken ook zeggen. Het is onze identiteit.

In de samenwerking met Groenlinks hebben we het vaak over niet groen kunnen doen als je rood staat. Maar het is meer dan dat. Het gaat over perspectief bieden voor je dagelijkse bestaan en je toekomst. Het is een permanente verbintenis tussen bestaanszekerheid en een rechtvaardig klimaat beleid. Want met dat échte Rood-Groene verhaal kunnen we groepen aanspreken die nu nog niet op ons stemmen.

De afgelopen verkiezingen hadden we vooral de stem van hoogopgeleiden. Als we andere kiezers willen trekken, moét dat met een ander verhaal. Een verhaal van hoop. Van een andere toekomst. Een toekomst waar wél die eerlijke start is. We stellen daar wel de goede dingen in voor, maar de meeste jongeren zien het niet. Zeker niet wanneer ze niet in ons algoritme zitten. Daarom zullen wij deze verkiezingen, net als de vorige samen met DWARS, weer op een speelse manier onze standpunten naar jongeren brengen.

We moeten het namelijk concreet maken. Én veel dichter bij jongeren brengen. Laten zien dat wij hen niet in de steek laten. De jongeren, van MBO tot WO, die wij spreken willen dat ook. Ze zoeken een partij die luistert én die herkenbaar is.

En als we die jongeren dan bij onze beweging betrekken, moeten we dat ook écht doen. Jongeren laten meebepalen. Jongeren betrekken bij de partij. En niet als decor voor de foto’s. Maar echt generaties aan elkaar verbinden. Daarvoor hebben we herkenbare en jonge leiders nodig. Ook in de top van onze partij.

Mensen zijn opzoek naar een duidelijke visie en politici die daarvoor durven te kiezen. Met een toekomstgerichte verhaal dat rood, groen en veilig aan elkaar verbindt kunnen wij echt het verschil maken.

Zo maken we van een generatie met pech, dé generatie van hoop. Ik hoop dat u met ons mee doet om dat waar te maken. Dank u wel.