Naar hoogwaardig vervoer over de waterwegen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 10 september 2013.
 
Naar hoogwaardig vervoer over de waterwegen
Bron: Europese Commissie: Rapid persberichten

Europese Commissie

MEMO

Brussel, 10 september 2013

Naar hoogwaardig vervoer over de waterwegen

Kerncijfers en feiten

  • Elke zeehaven die tot de top vijf in de EU behoort, is met binnenwateren verbonden.
  • Elk jaar worden voor het vervoer over de binnenwateren van de EU 140 miljard tonkilometers afgelegd.
  • Er zijn meer dan 230 binnenhavens in het TEN-T-netwerk en ongeveer 75 daarvan maken deel uit van het kernnetwerk. Ongeveer 40 van deze havens hebben zowel de status van binnenhaven als die van zeehaven.
  • De CO 2 ‑uitstoot en het brandstofverbruik van een groot binnenschip bedragen slechts één derde van die van vervoer over de weg.
  • Rotterdam, de grootste zeehaven in de EU, heeft in 2010 één derde van alle goederen via de binnenwateren vervoerd.
  • In totaal telt Europa 37 000 kilometer bevaarbare binnenwaterwegen.

Waar gaat het om?

Vervoer over rivieren en kanalen is een stille en zeer energie-efficiënte wijze van goederenvervoer. Deze vervoerswijze speelt een belangrijke rol bij het overbrengen van goederen uit Europa’s drukke zeehavens naar de eindbestemming. Het potentieel van deze vervoerswijze wordt evenwel niet ten volle benut.

De Europese rivieren hebben nog heel wat capaciteit om meer goederen te vervoeren en de overbelaste wegen en spoorwegassen in sommige van de meest dichtbevolkte gebieden te ontlasten. Zij kunnen ook meer doen om de emissie van schadelijke luchtverontreinigende stoffen te beperken.

Voorts hebben grote delen van de binnenvaartsector met economische problemen te kampen. De vraag is nog steeds laag, terwijl de capaciteit is blijven toenemen, wat leidt tot onevenwichtigheden tussen vraag en aanbod, druk op de prijzen, een daling van de capaciteitsbenutting, minder werkgelegenheid en een lagere rentabiliteit.

Hoe ziet het huidige beleid eruit?

Het actieprogramma Naiades I, dat in 2006 van start is gegaan, bevatte meer dan 30 acties om de binnenvaart te bevorderen. Vele van die acties zijn nu afgerond en het programma moet nu worden geactualiseerd. Wij moeten het beleid opnieuw afstemmen op de kernkwesties met betrekking tot de verbetering van de economische en ecologische prestaties van de sector.

Wat stellen wij voor?

De Commissie stelt een nieuw actieprogramma voor met maatregelen die de randvoorwaarden voor de binnenvaartsector zullen verbeteren en die een stimulans zullen geven aan de economische en ecologische prestaties van deze vervoerswijze.

Het Naiades II -programma zal structurele langetermijnveranderingen in de binnenvaartsector vergemakkelijken. Het omvat ook kortetermijnacties die de Commissie momenteel onderneemt om tegemoet te komen aan de moeilijke economische situatie van de sector.

Naiades II omvat de volgende maatregelen:

Verbetering van de kwaliteit van de infrastructuur en bevordering van de integratie van de binnenvaart in de logistieke keten

Een efficiënte infrastructuur is de basisvoorwaarde voor succesvol vervoer over de binnenwateren. De binnenvaart kan haar rol slechts ten volle spelen als de waterwegen in goede staat worden gehouden en beter op andere vervoerswijzen worden aangesloten en als de ontbrekende schakels worden ingevuld en de knelpunten worden opgelost.

Via de financieringsfaciliteit Europese verbindingen (Connecting Europe Facility) zal de Commissie steun verlenen om de bestaande infrastructuur van de binnenwaterwegen te verbeteren en nieuwe dergelijke infrastructuur te bouwen en zal zij de interconnectie met andere vervoerswijzen helpen upgraden. Bij de uitvoering van de TEN-T-corridors zal erop worden toegezien dat de corridors zo worden aangelegd dat op gecoördineerde wijze met alle vervoerswijzen rekening wordt gehouden.

De Commissie zal de invoering van de River Information Services 1 opnieuw bekijken, ermee rekening houdend dat de gegevens over de verschillende vervoersmodi beter moeten worden geïntegreerd.

Ondersteuning van de vlotte werking van de markt en van de herstructurering van de sector en invulling van de behoefte aan kwalificaties, vaardigheden en hoogwaardige banen

De binnenvaartsector werkt in moeilijke economische omstandigheden. De sector is erg versnipperd, met een vloot die voor 80 % door schipper-eigenaars wordt geëxploiteerd. Dit maakt het moeilijk om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en weerhoudt de sector ervan om te herinvesteren en te innoveren. Naar schatting is de werkgelegenheid in de sector met 10 % gedaald. De leeftijdsopbouw van de werknemers zal in het komende decennium tot een verhoogde uitstroom van werknemers leiden. In bepaalde marktsegmenten is 50 % van de werknemers ouder dan 50 jaar.

De Commissie is met de sector en de betrokken lidstaten besprekingen begonnen over geschikte maatregelen om de moeilijke situatie aan te pakken en de herstructurering van de sector te ondersteunen. De Commissie kijkt ook naar wat op het gebied van de regelgeving kan worden gedaan om de situatie te verbeteren. Zij zal de technische voorschriften voor schepen opnieuw onder de loep nemen en de vroege invoering van het gebruik van vloeibaar aardgas (lng) als alternatieve brandstof aanmoedigen.

De Commissie zal maatregelen voorstellen die de belemmeringen voor de toegang tot de arbeidsmarkt en voor de mobiliteit beperken, de kwalificaties en loopbanen in de sector valoriseren en de concurrentievoorwaarden dichter bij elkaar brengen.

Vergroening van de sector door terugdringing van de uitstoot en stimulering van innovatie

Vergeleken met andere wijzen van vervoer over land zijn de waterwegen energie-efficiënt, veilig, nagenoeg zonder congestie en stil. De vorderingen op het gebied van de vermindering van luchtverontreinigende stoffen zijn echter niet in overeenstemming met deze anderszins gunstige trend. Het gebruik van alternatieve brandstoffen zoals lng kan de sector helpen de achterstand ten opzichte van andere vervoerswijzen in te lopen.

De Commissie zal de emissiegrenswaarden voor nieuwe motoren opnieuw bekijken en nagaan welke strengere emissiegrenswaarden voor bestaande motoren haalbaar zijn. Zij zal ook de regels wijzigen om het gebruik van lng als brandstof voor de binnenvaart mogelijk te maken.

Het vervoer via de binnenwateren biedt regelmatig nieuwe diensten aan en ontwikkelt nieuwe markten. Toch is de innovatiegraad in het algemeen laag en moet innovatie krachtig worden gestimuleerd. De Commissie roept de sector op een routekaart op te stellen voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie.

De Commissie zal steun voor vergroening en innovatie verlenen in het kader van de programma's van Horizon 2020 en de Connecting Europe Facility en heeft als onderdeel van het Naiades II-pakket een voorstel ingediend op grond waarvan investeringen om de uitstoot te verminderen uit het reservefonds van de sector kunnen worden gesteund. De ondersteunende maatregelen van de Commissie kunnen worden aangevuld met programma's die speciaal daartoe op het niveau van de lidstaten worden opgezet.

Een nieuwe governance-aanpak

Naiades II zal de overlapping van de wettelijke kaders en bevoegdheden in de binnenvaartsector aanpakken. Dit houdt in dat institutionele en wetgevende maatregelen worden genomen en dat daarbij wordt gestreefd naar een meer doelgerichte samenwerking met andere internationale instanties om overlappingen in de regelgeving weg te werken.

In dit verband zijn de eerste stappen al gezet in de vorm van een administratieve regeling tussen de diensten van de Commissie en de Centrale Commissie voor de Rijnvaart en van een nieuw voorstel voor een richtlijn dat als onderdeel van het Naiades II-pakket is vastgesteld om Richtlijn 2006/87/EG tot vaststelling van de technische voorschriften voor binnenschepen te vervangen, en op grond waarvan het mogelijk wordt uniforme normen vast te stellen.

Wat zijn de voordelen?

De hele Europese economie zal baat hebben bij een betere benutting van de binnenwateren.

De binnenvaartoperatoren zullen profiteren van een duidelijker juridisch kader, van betere exploitatievoorwaarden, van randvoorwaarden die de innovatie stimuleren, en van grotere mogelijkheden om gebruik te maken van middelen die de sector in een reservefonds heeft gestort. Tegelijk zullen de industrie en de gebruikers van de binnenvaart profiteren van hoogwaardige binnenvaartdiensten.

Voorts zullen de Europese burgers van milieu- en gezondheidsvoordelen profiteren aangezien de binnenvaart uit economisch en ecologisch oogpunt aantrekkelijker zal worden.

Meer informatie:

http://ec.europa.eu/transport/modes/inland/promotion/naiades_en.htm

Infografiek over de EU-havens: http://ec.europa.eu/transport/modes/maritime/infographics_en.htm

1 :

De River Information Services (RIS) en de daarmee samenhangende projecten behelzen infrastructuur voor het verkeersbeheer op het net van binnenwateren. Meer specifiek gaat het om de oprichting van een interoperabel intelligent verkeers- en vervoerssysteem dat de bestaande capaciteit en veiligheid optimaliseert en de interoperabiliteit met andere vervoerswijzen verbetert.