Stop subsidie fossiele industrie - Hoofdinhoud

Elke minuut krijgt de fossiele industrie voor 14.000 euro steun van de overheid. 7,6 miljard euro per jaar. Bijna de helft hiervan betreft vrijstelling van energiebelasting voor de lucht- en scheepvaart. Tegelijk zien we dat de energietransitie in Nederland veel te traag gaat. Nooit stootte Nederland meer CO2 uit dan in 2016. Het aandeel duurzame energie nam nauwelijks toe. We moeten vervuilers laten betalen in plaats van ze fors te subsidiëren. Het vrijgekomen geld kunnen we investeren in energiebesparing en het overschakelen op duurzame energie, betaalbaar voor iedereen. Onderwijs en wetenschap kunnen en moeten een cruciale rol gaan spelen in de energietransitie.

Gekleurde wetenschap

De banden tussen de wetenschap en de fossiele industrie zijn nu nog zeer innig. Zo ontstaan excessen waarbij wetenschap gekleurd raakt door fossiele belangen. Zo werd afgelopen week een integriteitsklacht ingediend tegen een hoogleraar van de Erasmus Universiteit, die bij een onderzoek niet vermeldde dat het was betaald door Shell. De conclusies pakten zeer gunstig uit voor Shell.

Er is nog steeds veel meer wetenschappelijk onderzoek naar fossiele energie dan naar duurzame oplossingen. De afgelopen jaren investeerde de overheid vooral in kortlopend onderzoek samen met bedrijven. De gedachte leek logisch: bedrijven weten wat nodig is en innovatie kan door samenwerking snel in de praktijk worden gebracht. De praktijk blijkt anders. In juli concludeerde het ministerie van Economische Zaken dat 'er nauwelijks baanbrekende innovaties zijn gedaan'. Uit een studie van hoogleraar innovatie economie Marianna Mazzucato bleek dit ook. Grote doorbraken komen zelden van kortlopend onderzoek met bedrijven waarin Nederland nu vooral investeert, maar van langlopend publiek gefinancierd onderzoek.

De fossiele industrie heeft ook banden met het lager en het middelbaar onderwijs. Op dit moment organiseert Shell het generation discover festival; een festival voor jongeren over techniek. Er is veel protest tegen. Shell geeft met haar lespakketten een gekleurd beeld van de fossiele industrie. Ondanks dat er 100.000 mensen schade hebben door gaswinning en aardbevingen in Groningen houdt Shell leerlingen voor dat er slechts lichte trillingen kunnen ontstaan.

Nieuwe banen

TNO voorspelde dat er tot 2030 50.000 banen bijkomen door de overgang op hernieuwbare energie. Veel meer dan er banen verloren gaan in de fossiele industrie. Er zullen banen bijkomen op alle niveaus. Zo becijferde McKinsey dat er 45.000 banen in de installatie komen. Dit is erg mooi. Maar die banen komen er niet als de energietransitie niet wordt versneld. En die banen worden niet ingevuld als we niet nu investeren in goed (techniek) onderwijs.

Nederland loopt in de energietransitie zover achter op de omringende landen dat het de vieste man van Europa wordt genoemd. We moeten nu versnellen. De innige banden tussen onderwijs en wetenschap en de fossiele industrie moeten worden doorgeknipt. De miljardensubsidies aan de fossiele industrie moeten afgebouwd. Er komen potentieel zeer veel banen op alle niveaus bij. Daarom moeten we investeren in goed techniekonderwijs vanaf de lagere school, juist ook op vmbo en mbo. Die krijgen nu structureel te weinig aandacht. Bovendien moet fors geïnvesteerd worden in langdurig fundamenteel en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek. Dat onderzoek leidt vaker tot doorbraken.

Volgens de Socialistische Partij geeft Shell met haar lespakketten voor het onderwijs een gekleurd beeld van de fossiele industrie.