Cambodja verliest rechtenvrije toegang tot EU-markt wegens bezorgdheid over mensenrechten

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 12 augustus 2020.

Vanaf vandaag, 12 augustus, zijn enkele typische uitvoerproducten van Cambodja, zoals kleding, schoeisel en reisartikelen, onderworpen aan de douanerechten van de Europese Unie. Het besluit van de EU om de rechten- en contingentvrije toegang van Cambodja tot de EU-markt gedeeltelijk in te trekken, is nu van toepassing. De preferentiële behandeling van Cambodja in het kader van de regeling “alles behalve wapens” - de handelsregeling van de EU voor de minst ontwikkelde landen - wordt nu geschorst wegens de ernstige en systematische problemen met betrekking tot de mensenrechten die in het land zijn vastgesteld. De EU handhaaft deze maatregel, maar blijft bereid met Cambodja samen te werken om de noodzakelijke hervormingen te verwezenlijken.

Commissaris voor Handel Phil Hogan i zei hierover: “We hebben Cambodja handelsmogelijkheden geboden waardoor het land een op uitvoer gerichte industrie kon ontwikkelen en banen kon scheppen voor duizenden Cambodjanen. We staan ook nu, in deze moeilijke tijden van de pandemie, aan hun zijde. Onze voortdurende steun doet echter niet af aan de dringende behoefte dat Cambodja de mensenrechten en de rechten van de werkenden eerbiedigt. Ik ben bereid om ons engagement voort te zetten en de vrije toegang tot de EU-markt voor producten uit Cambodja volledig te herstellen als we op dit punt aanzienlijke vooruitgang zien.”

De intrekking van de preferentiële toegang tot de EU-markt treft ongeveer 20 % van de Cambodjaanse uitvoer naar de EU. Cambodja kan die producten nog steeds naar de EU uitvoeren, maar zij worden onderworpen aan de algemene douanerechten die gelden voor elk ander lid van de Wereldhandelsorganisatie. De resterende 80 % van de Cambodjaanse uitvoer heeft nog steeds preferentiële (rechten- en contingentvrije) toegang tot de EU-markt.

De Commissie zal samen met de Europese Dienst voor extern optreden i (EDEO) haar betrokkenheid bij Cambodja verder vergroten. De EU zal de situatie in het land blijven volgen, en daarbij bijzondere aandacht schenken aan de huidige beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en van de burgerrechten en politieke rechten, aan geschillen over land en aan arbeidsrechten in het kader van de lopende hervormingen.

De EU is zich bewust van de aanzienlijke impact van de coronapandemie op de Cambodjaanse economie en de werkgelegenheid in het land en is bereid het land te steunen in zijn strijd tegen de coronacrisis en voor economisch herstel. Dit doet echter niet af aan de dringende noodzaak om de eerbiediging van de mensenrechten en de rechten van werkenden in Cambodja te waarborgen.

Sinds de EU in februari 2020 tot de gedeeltelijke intrekking heeft besloten, heeft de Cambodjaanse regering te allen tijde de nodige maatregelen kunnen nemen om te voldoen aan de voorwaarden waaronder de Europese Unie de preferentiële toegang tot de EU-markt volgens de regeling “alles behalve wapens” volledig kan herstellen. Dat blijft ook zo.

De Cambodjaanse autoriteiten moeten maatregelen nemen om de politieke vrijheden in het land te herstellen, opnieuw de noodzakelijke voorwaarden voor een geloofwaardige democratische oppositie te scheppen en via een echte en inclusieve dialoog een proces van nationale verzoening op gang te brengen. De Commissie en de EDEO hebben de noodzakelijke maatregelen al herhaaldelijk aan de Cambodjaanse autoriteiten uiteengezet, en dat is ook in de gedelegeerde verordening van de Commissie gebeurd. Het gaat onder meer om het herstel van de politieke rechten van de leden van de oppositie en de intrekking of herziening van wetten, zoals de wet inzake politieke partijen en de wet inzake niet-gouvernementele organisaties. Indien de regering van Cambodja duidelijke vooruitgang boekt, met name op het gebied van burgerrechten en politieke rechten, kan de Commissie haar besluit herzien en de tariefpreferenties in het kader van de regeling “alles behalve wapens” opnieuw invoeren, overeenkomstig de bepalingen van het EU-stelsel van algemene preferenties.

Achtergrond

De regeling “alles behalve wapens” maakt deel uit van het EU-stelsel van algemene preferenties (SAP). Het SAP biedt kwetsbare ontwikkelingslanden de mogelijkheid om met lagere rechten of rechtenvrij naar de EU uit te voeren en zo hun economische groei te stimuleren. Het is een eenrichtingsregeling: wederkerigheid ten opzichte van de uitvoer van de EU is niet vereist. Met de regeling “alles behalve wapens” verleent de EU voor alle producten — behalve wapens en munitie — uit de minst ontwikkelde landen (zoals gedefinieerd door de Verenigde Naties) rechten- en contingentvrije toegang tot de EU-markt. Volgens de SAP-verordening kunnen handelspreferenties worden geschorst in geval van “ernstige en systematische schending van de beginselen” die zijn vastgelegd in de in een bijlage bij die verordening vermelde internationale verdragen inzake mensenrechten en rechten van werkenden.

Wegens ernstige bezorgdheid over de verslechtering van de politieke, mensen-, land- en arbeidsrechten in Cambodja, heeft de Commissie in februari 2019 een procedure tot intrekking van de aan Cambodja toegekende preferenties in het kader van de regeling “alles behalve wapens” ingeleid. Op 12 november 2019 heeft de Commissie aan Cambodja een verslag overgelegd waarin wordt aangetoond dat er in Cambodja sprake is van ernstige en systematische schendingen van de belangrijkste beginselen van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR) in verband met politieke participatie, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging. Hoewel ernstige bezorgdheid bleef bestaan, werd in het verslag tegelijkertijd benadrukt dat concrete vooruitgang was geboekt bij het oplossen van geschillen over land in de suikersector en bij de eerbiediging van de rechten van werkenden. Na een periode waarin opmerkingen konden worden ingediend, heeft de Commissie op 12 februari 2020 een gedelegeerde verordening vastgesteld tot tijdelijke en gedeeltelijke intrekking van de tariefpreferenties die in het kader van de regeling “alles behalve wapens” aan Cambodja zijn verleend. De verordening is op 25 april 2020 in werking getreden en is van toepassing met ingang van 12 augustus 2020.

Meer informatie

“Alles behalve wapens”, handelspreferenties van de EU

Handelsbetrekkingen tussen de EU en Cambodja