Green Deal: Duurzame batterijen voor een circulaire en klimaatneutrale economie - Hoofdinhoud

Als eerste initiatief van de in het nieuwe actieplan voor een circulaire economie aangekondigde acties stelt de Europese Commissie vandaag voor de EU-wetgeving inzake batterijen te moderniseren. Voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europese Green Deal en de daarin vervatte ambitie om verontreiniging tot nul terug te dringen is het van cruciaal belang dat batterijen gedurende de hele levenscyclus duurzamer worden. Batterijen bevorderen concurrerende duurzaamheid en zijn noodzakelijk voor groen vervoer, schone energie en voor het bereiken van klimaatneutraliteit tegen 2050. In het voorstel worden de sociale, economische en milieuaspecten in verband met alle typen batterijen behandeld.

Batterijen die in de EU in de handel worden gebracht, moeten gedurende de hele levenscyclus duurzaam, uiterst efficiënt en veilig zijn. Dit houdt in dat batterijen op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier moeten worden geproduceerd, met materialen die met volledige inachtneming van de mensenrechten en sociale en ecologische normen zijn gewonnen. Batterijen moeten lang meegaan en veilig zijn, en aan het einde van hun levensduur worden herbestemd, herwerkt of gerecycled, zodat waardevolle materialen weer in de economie komen.

Bevordering van concurrerende duurzaamheid in Europa

De Commissie stelt voor voor alle batterijen (d.w.z. industriële, auto-, elektrische en draagbare batterijen) die in de EU in de handel worden gebracht, bindende eisen vast te stellen. Eisen op het gebied van bijvoorbeeld het gebruik van verantwoord gewonnen materialen met een beperkt gebruik van gevaarlijke stoffen, een minimumgehalte aan gerecyclede materialen, koolstofvoetafdruk, prestaties, duurzaamheid en etikettering, alsook het behalen van inzamelings- en recyclingdoelstellingen, zijn van essentieel belang voor de ontwikkeling van een duurzamere en concurrerendere batterijindustrie in heel Europa en de rest van de wereld.

Door rechtszekerheid te bieden worden bovendien grootschalige investeringen mogelijk gemaakt en wordt de productiecapaciteit voor innovatieve en duurzame batterijen in Europa en daarbuiten gestimuleerd, waardoor op de snel groeiende markt kan worden ingespeeld.

Het milieueffect van batterijen tot een minimum beperken

Met de door de Commissie voorgestelde maatregelen zal het gemakkelijker zijn tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken. Betere, efficiëntere batterijen zullen een belangrijke bijdrage leveren aan de elektrificatie van het wegvervoer en bijgevolg aan de emissiereductie in de sector, zullen het gebruik van elektrische voertuigen bevorderen en zullen een groter aandeel van hernieuwbare energiebronnen in de energiemix van de EU waarborgen.

Met dit voorstel wil de Commissie ook de circulaire economie van de batterijwaardeketens stimuleren en een efficiënter gebruik van hulpbronnen bevorderen om het milieueffect van batterijen tot een minimum te beperken. Vanaf 1 juli 2024 mogen alleen oplaadbare industriële batterijen en batterijen van elektrische voertuigen waarvoor een verklaring inzake de koolstofvoetafdruk is opgesteld, in de handel worden gebracht.

Om de cirkel te sluiten en de waardevolle materialen die in batterijen worden gebruikt, zo lang mogelijk in de Europese economie te houden, stelt de Commissie voor om nieuwe eisen en doelstellingen vast te stellen met betrekking tot het gehalte aan gerecyclede materialen en de inzameling, verwerking en recycling van afgedankte batterijen. Dit zou ervoor zorgen dat industriële batterijen, autobatterijen of batterijen van elektrische voertuigen na het nuttig gebruik ervan de economie niet verlaten.

Om de inzameling en recycling van draagbare batterijen aanzienlijk te verbeteren, moet het huidige inzamelingspercentage van 45 % worden opgetrokken tot 65 % in 2025 en 70 % in 2030, zodat de materialen van batterijen voor huishoudelijk gebruik de economie niet verlaten. Voor andere batterijen — industriële batterijen, autobatterijen of batterijen van elektrische voertuigen — moet het inzamelingspercentage 100 % bedragen. Alle ingezamelde batterijen moeten worden gerecycled en een hoog terugwinningsniveau moet worden bereikt, met name voor waardevolle materialen zoals kobalt, lithium, nikkel en lood.

In de voorgestelde verordening wordt een kader vastgesteld dat de herbestemming van batterijen van elektrische voertuigen zal vergemakkelijken, zodat zij een tweede leven krijgen als bijvoorbeeld stationair energieopslagsysteem of als energiebron in het elektriciteitsnet.

Het gebruik van nieuwe IT-technologieën, met name het batterijpaspoort en de daaraan gekoppelde gegevensruimte, zal van cruciaal belang zijn voor een veilige gegevensuitwisseling, een grotere transparantie van de batterijenmarkt en de traceerbaarheid van grote batterijen gedurende de hele levenscyclus. Het zal fabrikanten in staat stellen innovatieve producten en diensten te ontwikkelen als onderdeel van de dubbele groene en digitale transitie.

Met haar nieuwe duurzaamheidsnormen voor batterijen zal de Commissie de groene transitie ook wereldwijd bevorderen en een blauwdruk vaststellen voor verdere initiatieven in het kader van haar beleid voor duurzame producten.

Enkele reacties van commissarissen:

Frans Timmermans i, uitvoerend vicevoorzitter voor de Europese Green Deal: “Schone energie speelt een sleutelrol in de verwezenlijking van de Europese Green Deal, maar onze toenemende afhankelijkheid van batterijen in bijvoorbeeld het vervoer mag het milieu niet schaden. Dankzij de nieuwe batterijenverordening zullen de sociale en milieueffecten van alle batterijen gedurende de hele levenscyclus worden verkleind. Met het voorstel van vandaag kan de EU het gebruik en de productie van batterijen op een veilige, circulaire en gezonde manier opvoeren.”

Maroš Šefčovič i, vicevoorzitter voor Interinstitutionele Betrekkingen: “De Commissie stelt een nieuw, toekomstbestendig regelgevingskader voor batterijen voor om te waarborgen dat alleen de groenste, efficiëntste en veiligste batterijen in de EU-handel komen. Dit ambitieuze kader inzake transparante en ethische winning van grondstoffen, de koolstofvoetafdruk van batterijen en recycling is een essentieel element om in deze kritieke sector een open strategische autonomie te bereiken en onze werkzaamheden in het kader van de Europese alliantie voor batterijen te versnellen.”

Virginijus Sinkevičius i, commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij:“Met dit innovatieve EU-voorstel over duurzame batterijen geven we de eerste grote impuls aan de circulaire economie in het kader van ons nieuwe actieplan voor een circulaire economie. Batterijen zijn essentieel voor cruciale sectoren van onze economie en samenleving, zoals mobiliteit, energieopslag en communicatie. Dit toekomstgerichte wetgevingsinstrument zal de duurzaamheid van batterijen in elke fase van de levenscyclus verhogen. Batterijen zitten vol waardevolle materialen en we willen ervoor zorgen dat geen enkele batterij als afval wordt verwijderd. De duurzaamheid van batterijen moet hand in hand gaan met het toenemende aantal ervan op de EU-markt.”

Thierry Breton i, commissaris voor Interne Markt: “Europa moet zijn strategische capaciteit op het gebied van nieuwe en ontsluitende technologieën, zoals batterijen, die essentieel zijn voor ons industriële concurrentievermogen en om onze groene ambities waar te maken, vergroten. Met investeringen en de juiste beleidsstimulansen — waaronder het vandaag gepresenteerde voorstel voor een nieuw regelgevingskader — helpen we de volledige batterijwaardeketen in de EU tot stand te brengen: van grondstoffen en chemische stoffen tot elektrische mobiliteit en recycling.”

Achtergrond

Sinds 2006 zijn batterijen en afgedankte batterijen op EU-niveau gereguleerd in de batterijenrichtlijn (2006/66/EG). Gezien de gewijzigde sociaaleconomische omstandigheden, technologische ontwikkelingen, markten en toepassingen van batterijen moet het kader worden gemoderniseerd.

De vraag naar batterijen neemt snel toe en zal tegen 2030 14 maal zo groot zijn. Dit komt vooral door het elektrische vervoer, dat van deze markt op wereldwijd niveau een steeds meer strategische markt maakt. Een dergelijke wereldwijde exponentiële groei van de vraag naar batterijen zal leiden tot een overeenkomstige toename van de vraag naar grondstoffen. Het is bijgevolg noodzakelijk de milieueffecten daarvan tot een minimum te beperken.

Nadere informatie

V&A over het voorstel inzake duurzame batterijen

Factsheet

Voorstel voor een verordening inzake batterijen en afgedankte batterijen