Vrolijk voortmodderende heiligen - Hoofdinhoud
Onder de kerstboom lag een mooi essay van Hans de Bruijn: ‘Onze politici ontberen visie - gelukkig maar!’. Iedereen klaagt dat leiders geen visie hebben. Maar visie wordt zwaar overschat. Wie voorzichtig voortmoddert, lost veel meer problemen op. Maar helaas: voortmodderen is niet sexy. Het werkt wel, maar het bekt niet.
De Bruijn bejubelt de voortmodderaars. Ze zijn wendbaar, veerkrachtig en strategisch. De moeder van alle voortmodderaars is Angela Merkel. Bij haar geen grootse visie, maar wel een duidelijk moreel kompas. Ze handelt pragmatisch en dat zouden volgens De Bruijn meer leiders moeten doen. Leve het voortmodderen. Nederlanders doen het al eeuwen en we hebben zo het mooiste land van de wereld gemaakt.
Leiderschap hoeft dus niet groots en meeslepend te zijn. Dat is geen nieuw inzicht. Bijna een halve eeuw geleden bepleitte de Amerikaan Robert Greenleaf ´dienend leiderschap´. Een dienend leider handelt in het belang van anderen in plaats van in zijn eigen belang. Velen zeiden het hem na, steeds in andere woorden. Maar steevast namen ze afstand van grote ego’s. ‘Een echte leider gaat voor zijn mensen staan als de klappen vallen en achter zijn mensen als het applaus klinkt’.
De politicoloog Claartje Brons promoveerde onlangs op de politieke onvrede bij burgers. Volgens Brons moeten politici beseffen wat mensen van hen verwachten: respectvolle omgangsvormen en oog voor het grotere belang. Ze schreef over politici als moderne heiligen. Ze moeten het goede voorbeeld geven. Juist omdat hun besluiten iedereen raken en omdat we hun werk samen betalen. Daarom balen zoveel mensen van privileges en misstappen.
Ziedaar de profielschets voor moderne politici: pragmatisch, dienstbaar en heilig zijn voor een kritisch publiek. Dat is niet misselijk. Politici wonen dus in een glazen huis. Het zijn toch ook maar gewone mensen? Ja, maar wonen in zo’n huis, bijvoorbeeld als volksvertegenwoordiger, is een voorrecht. En noblesse oblige - onberispelijkheid is een opgave. Je kunt geen waarden uitdragen als je ze niet voorleeft. Bij CDA’ers mag je integriteit en idealen terugzien, niet als pretentie, wel als intentie.
Wie durft er nog? Zinkt de moed ons al in de schoenen om 2015 in te gaan als moderne leiders en dienstbare, pragmatische heiligen? Hopelijk niet. Integendeel: we kunnen er vrolijk aan beginnen. Verantwoordelijkheid kan prima samengaan met plezier en met de overtuiging dat het zal lukken. Publieke verantwoordelijkheid is prachtig. Verschil maken en dingen verbeteren is geweldig. 2015 is opnieuw een jaar vol kansen. Gelukkig nieuwjaar dus!