Commissie brengt verslag uit over de toestand van de grondrechten in de EU - Hoofdinhoud

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op donderdag 19 mei 2016.

De Europese Commissie heeft vandaag haar verslag over de toepassing van het EU-Handvest van de grondrechten in 2015 gepubliceerd. Het verslag geeft een overzicht van de manier waarop de grondrechten zijn toegepast op een aantal beleidsterreinen van de EU en in de lidstaten.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans i: "De grondrechten vormen de basis van onze Europese Unie en onze gemeenschappen. Zij zijn recentelijk onder druk komen te staan door een toename van onverdraagzaamheid, vreemdelingenhaat en haatzaaiende uitlatingen. In het licht van deze uitdagingen is het van essentieel belang dat wij de democratie, de grondrechten en de rechtsstaat blijven eerbiedigen. De rechten die zijn verankerd in het Handvest van de grondrechten, spelen een centrale rol in dit verband. We moeten er blijven voor zorgen dat zij voor iedereen in heel Europa een realiteit zijn.”

Commissaris van Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid Věra Jourová i: "Als we echt een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht willen verwezenlijken, moeten we onze grondrechten actief bevorderen en het niveau van feitelijke bescherming in de hele EU verhogen. De EU heeft dit jaar concrete stappen ondernomen om de grondrechten te versterken, bijvoorbeeld door de hervorming van de gegevensbescherming en de nieuwe regels over waarborgen voor kinderen in strafzaken af te ronden en door de strijd tegen het aanzetten tot haat te intensiveren. Grondrechten bestaan niet alleen op papier, maar moeten ook in de praktijk tot resultaten leiden. Onze burgers verlangen dat.”

In het verslag wordt opgemerkt dat er in 2015 een aantal wetgevingsvoorstellen zijn ingediend ter bevordering van de grondrechten, waaronder het hervormingspakket over gegevensbescherming, de richtlijn over bijzondere waarborgen voor kinderen in strafzaken of de richtlijn over rechten van slachtoffers. In het verslag wordt uiteengezet hoe de Europese Commissie in 2015 rekening heeft gehouden met het Handvest in haar wetgevings- en beleidswerkzaamheden, zoals de voorgestelde maatregelen voor een beter beheer van migratie op EU-niveau (Europese migratieagenda) of voor een versterking van de veiligheid (Europese veiligheidsagenda). Ten slotte worden voorbeelden gegeven van hoe het Handvest werd toegepast door het Europees Hof van Justitie, en worden de belangrijkste ontwikkelingen van de jurisprudentie gepresenteerd.

In het verslag van dit jaar wordt ook bijzondere aandacht besteed aan het eerste jaarlijkse colloquium over de grondrechten, dat in oktober 2015 heeft plaatsgevonden en als thema had: ‘Tolerantie en respect:. antisemitisme en islamofobie in Europa voorkomen en bestrijden’, en wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste maatregelen die de Commissie heeft genomen.

Op het tweede jaarlijkse colloquium over "pluriformiteit van de media en democratie" dat op 17 en 18 november in Brussel zal worden gehouden, zullen eerste vicevoorzitter Frans Timmermans en de commissarissen Günther Oettinger en Věra Jourová zich buigen over de cruciale rol van vrije en pluralistische media, met name digitale media in democratische samenlevingen. De Commissie heeft vandaag een openbare raadpleging gepubliceerd die zal worden meegenomen in de besprekingen op het colloquium.

Achtergrond

Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon op 1 december 2009 werd het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie juridisch bindend. De bepalingen van het Handvest zijn in de eerste plaats bedoeld voor de EU-instellingen en daarnaast ook voor de nationale autoriteiten, uitsluitend wanneer zij het EU-recht ten uitvoer leggen.

Om mensen beter te informeren over hun grondrechten en over waar zij voor hulp terecht kunnen wanneer hun rechten zijn geschonden, werkt de Commissie samen met de betrokken instanties op nationaal, regionaal en EU-niveau. De Commissie biedt via het Europees e‑justitieportaal praktische informatie over deze rechten en pleegt overleg met ombudsdiensten, organisaties voor gelijke kansen en mensenrechteninstellingen over de behandeling van klachten inzake schending van de grondrechten.