Top EU-Canada: pas ondertekende handelsovereenkomst legt lat hoog voor de wereldhandel - Hoofdinhoud

Vandaag hebben de voorzitter van de Europese Commissie i Jean-Claude Juncker i, de voorzitter van de Europese Raad i Donald Tusk i, de minister-president van Slowakije Robert Fico en de Canadese premier Justin Trudeau de brede economische en handelsovereenkomst tussen de EU i en Canada (CETA) ondertekend.

Grote en kleine exporteurs zullen profiteren van deze overeenkomst, die kansen zal scheppen voor Europese en Canadese ondernemingen en hun werknemers, maar ook voor de consument. Bijna alle invoerrechten - 99 procent ervan - zullen worden afgeschaft, wat de Europese exporteurs van industrie- en landbouwproducten meer dan 500 miljoen euro per jaar zal besparen. Omdat CETA de meest geavanceerde en progressieve handelsovereenkomst is die de EU tot dusver heeft afgesloten, wordt het een maatstaf voor toekomstige overeenkomsten. Nooit eerder bevatte een bilaterale handelsovereenkomst zulke ambitieuze hoofdstukken over duurzame ontwikkeling, arbeid en milieu. Zo zal CETA niet alleen de handel en de economische bedrijvigheid bevorderen, maar ook onze gedeelde waarden uitdragen en beschermen.

Europees Commissaris i voor Handel Cecilia Malmström i zei hierover: "Dit is hoe we ons stempel kunnen drukken op de mondialisering: via progressieve, moderne handelsovereenkomsten die onze waarden hoog houden en nieuwe normen voor de wereldhandel vaststellen. Door ons akkoord met Canada slaan we een brug naar een van onze nauwste bondgenoten, wat een reëel verschil maakt voor onze exporteurs, ondernemers en werknemers. Handel werkt, dat weten we uit ervaring. Als we onnodige kosten en bureaucratische overlap vermijden, zullen bedrijven nieuwe markten verkennen en meer mensen in dienst nemen."

Dankzij CETA zullen ook belemmeringen voor de toegang tot overheidsopdrachten worden weggenomen, zodat Europese ondernemingen zowel op federaal niveau als in de Canadese provincies, regio's en steden kunnen meedingen. CETA zal de dienstenmarkt openstellen, zodat het onder andere voor ingenieurs, accountants en architecten gemakkelijker zal worden om in Canada te werken. Canada erkent ook de bijzondere status van de beschermde geografische aanduidingen in de EU en heeft ermee ingestemd om een lijst van meer dan 140 Europese goederen - van Prosciutto di Parma tot Schwarzwälder Schinken - te beschermen. Voor verschillende goederen zullen de administratieve obstakels worden beperkt. Zo zal onder andere worden vermeden dat producten aan weerszijde van de Atlantische Oceaan dezelfde testen moeten ondergaan, wat vooral kleine ondernemingen ten goede komt.

Wat zegt de tekst?

CETA zal nieuwe mogelijkheden scheppen voor landbouwers en voedselproducenten, met volledige bescherming van de gevoeligheden van de EU. De EU stelt zich op beperkte en evenwichtige wijze open voor een aantal producten, en daartegenover staan openingen van Canadese zijde die belangrijke Europese exportbelangen dienen, bijvoorbeeld in verband met kaas, wijn en gedistilleerde dranken, fruit en groenten, verwerkte producten en geografische aanduidingen.

Europa zal beter toegang krijgen tot maritieme diensten in Canada, terwijl unieke Europese landbouwproducten met een geografische aanduiding effectief zullen worden beschermd.

Ook de 500 miljoen consumenten in de EU zullen profiteren van CETA. Dankzij deze overeenkomst zullen zij een ruimere keuze hebben aan producten die allemaal aan de huidige kwaliteitsnormen voldoen, aangezien de toegang tot de EU-markt voorbehouden is aan producten en diensten die aan alle EU-regels voldoen. CETA verandert dus niets aan de EU-regelgeving inzake voedselveiligheid, met inbegrip van de regelgeving inzake ggo's en het verbod op met hormonen behandeld rundvlees.

Het huidige mechanisme voor de beslechting van geschillen tussen investeerders en staten (ISDS), dat in veel bilaterale handelsovereenkomsten van de EU-lidstaten is opgenomen, is vervangen door een nieuw en verbeterd stelsel van investeringsgerechten. Het nieuwe mechanisme zal openbaar zijn en niet steunen op ad-hoctribunalen. Deze hervorming zorgt ervoor dat investeerders in een beperkt aantal gevallen worden beschermd tegen ongelijke behandeling, maar doet dit op zo'n manier dat het recht van staten om regelgeving uit te vaardigen in het algemeen belang niet in gevaar komt.

De procedures van de investeringsgerechten zullen transparant zijn en de rechters zullen door de EU en door Canada worden aangewezen. De Commissie zet zich ervoor in de hervorming van de procedure voor de beslechting van geschillen tussen investeerders en overheden te voltooien en te verfijnen. De discussies van de afgelopen weken en dagen hebben die inzet mede vormgegeven.

De lidstaten kunnen openbare diensten zoals gezondheidszorg en onderwijs blijven organiseren zoals zij dat wensen. Deze en andere kwesties zijn verder uitgewerkt in een gezamenlijk uitleggingsinstrument, dat rechtskracht zal hebben en dat duidelijk en ondubbelzinnig uitlegt wat Canada en de Europese Unie in een aantal artikelen van CETA zijn overeengekomen.

Achtergrond en volgende stappen

Na de ondertekening moet het Europees Parlement i CETA goedkeuren voordat de overeenkomst voorlopig in werking kan treden. Na de goedkeuring door de lidstaten in de Raad en door het Europees Parlement kan de overeenkomst voorlopig worden toegepast, zodat Europese bedrijven en consumenten er meteen de vruchten van kunnen plukken.

Omdat het stelsel van investeringsgerechten (ICS) een totaal nieuw element vormt in handelsovereenkomsten en het publieke debat daarover in verschillende landen nog niet is afgerond, hebben de lidstaten, ondersteund door de Commissie, besloten om het ICS uit de werkingssfeer van de voorlopige toepassing van CETA te houden. Het stelsel zal daarom pas in werking treden wanneer alle lidstaten hun nationale ratificatieprocedures hebben afgehandeld.

Tijdens deze periode zal de Commissie samen met Canada een aantal aspecten van het nieuwe stelsel verder uitwerken, zoals de selectie van rechters, de toegang van kleinere bedrijven tot het stelsel en het beroepsmechanisme.

Er is duidelijk bewijs dat vrijhandelsovereenkomsten een impuls geven aan de groei en de werkgelegenheid in de EU. Zo is de EU-export naar Zuid-Korea met meer dan 55 % gestegen sinds de inwerkingtreding van het handelsakkoord tussen de EU en Korea in 2011. De uitvoer van bepaalde landbouwproducten steeg met 70 %, terwijl de verkoop in Zuid-Korea van voertuigen uit de EU de voorbije vijf jaar is verdrievoudigd. Tijdens het ratificatieproces werd de overeenkomst met Korea voorlopig toegepast.

Gemiddeld is elk miljard euro aan uitvoer extra goed voor 15 000 arbeidsplaatsen in de EU. 31 miljoen banen in Europa zijn afhankelijk van export.

Meer informatie:

Blogpost van commissaris Malmström: ondertekening van de overeenkomst met Canada

Factsheet over CETA - een nieuwe maatstaf voor de wereldhandel

CETA: achtergrond, veelgestelde vragen, inhoud

Voordelen van CETA en ervaringen van exporteurs

De tekst van de overeenkomst

IP/16/3581