Commissie en industriesector investeren 22 miljard euro om oplossingen te vinden voor grote maatschappelijke uitdagingen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 14 juni 2021.

De Commissie heeft vandaag, samen met de industriesector, elf nieuwe Europese partnerschappen gelanceerd om investeringen in onderzoek en innovatie te vergroten en belangrijke uitdagingen op het gebied van klimaat en duurzaamheid aan te pakken.

Zo moet Europa de eerste klimaatneutrale economie worden en moet de Europese Green Deal worden verwezenlijkt. Overeenkomstig de doelstellingen van de twee transities — de groene en de digitale — zullen de partnerschappen ook resultaten opleveren voor de digitale ambities van Europa voor de komende tien jaar (het Europees digitaal decennium). De partnerschappen zullen 8 miljard euro ontvangen vanuit Horizon Europa, het nieuwe onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU voor de periode 2021-2027. In totaal, dus samen met de vastleggingen van particuliere partners en lidstaten, wordt 22 miljard euro gereserveerd.

Door deze kritische financieringsmassa kunnen de partnerschappen op grote schaal innovatieve oplossingen nastreven, bijvoorbeeld het aanpakken van emissies van energie-intensieve industrieën en andere sectoren die moeilijk koolstofvrij te maken zijn, zoals de scheepvaart en de staalproductie.

Ook kunnen onder meer sterke accumulatoren, duurzame brandstoffen, instrumenten op basis van artificiële intelligentie (AI), gegevenstechnologieën en robotica worden ontwikkeld en toegepast. De gezamenlijke en grootschalige inzet, middelen en investeringen in het kader van de partnerschappen zullen ook op lange termijn positieve effecten hebben, het Europese concurrentievermogen en de technologische soevereiniteit versterken en meer banen en groei scheppen.

De elf Europese partnerschappen zijn:

  • het Europees partnerschap voor de Europese openwetenschapscloud met als doel tegen 2030 een open en betrouwbare virtuele omgeving te scheppen en te consolideren waarin de naar schatting 2 miljoen Europese onderzoekers onderzoeksgegevens over lands- en disciplinaire grenzen heen kunnen opslaan, delen en hergebruiken;
  • het Europees partnerschap voor artificiële intelligentie, data en robotica: om Europa zo veel mogelijk te laten profiteren van artificiële intelligentie, data en robotica, wordt met dit partnerschap de innovatie, de acceptatie en het gebruik van deze technologieën gestimuleerd, zodat burgers en bedrijven er de vruchten van kunnen plukken;
  • het Europees partnerschap voor fotonica (lichtgebaseerde technologieën) met als doel innovatie op het gebied van fotonica te versnellen en daarmee de technologische soevereiniteit van Europa veilig te stellen, het concurrentievermogen van de Europese economie te verhogen en het scheppen van werkgelegenheid en welvaart op de lange termijn te bevorderen;
  • het Europees partnerschap voor schoon staal — koolstofarme staalproductie waarmee de leidende rol van de EU bij het omvormen van de staalindustrie tot een koolstofneutrale sector wordt ondersteund, hetgeen een aanjager voor andere strategische sectoren vormt;
  • het Europees partnerschap “Made in Europe” wordt de drijvende kracht achter de leidende rol van Europa in duurzame productie door de beginselen van de circulaire economie (zoals geen afval produceren), de digitale transformatie en klimaatneutrale productie toe te passen;
  • het Europees partnerschap “Processes4Planet” voor Europese verwerkende industrieën die wereldwijd de toon zetten wat betreft het doel om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, en met een sterke nadruk op koolstofarme technologieën, circulaire oplossingen zoals circulaire hubs en concurrentievermogen;
  • het Europees partnerschap voor een mensgerichte en duurzame bebouwde omgeving (Built4People) met als visie een hoogwaardige, koolstofarme en energie- en hulpbronnenefficiënte bebouwde omgeving (gebouwen, infrastructuur enzovoort) als drijvende kracht achter de duurzame transitie;
  • het Europees partnerschap “Naar emissievrij wegvervoer” (2ZERO) met als doel om door middel van een systeembenadering de ontwikkeling van emissievrij vervoer te versnellen en een klimaatneutraal en schoon wegennet te ondersteunen;
  • het Europees partnerschap voor verbonden, samenwerkende en geautomatiseerde mobiliteit met als doel een snellere implementatie van innovatieve, verbonden, samenwerkende en geautomatiseerde mobiliteitstechnologieën en -diensten;
  • het Europees partnerschap voor batterijen — Naar een concurrerende Europese waardeketen voor industriële batterijen met als doel een Europese onderzoeks- en innovatieomgeving van wereldklasse voor batterijen te scheppen, en te streven naar een leidende rol van de Europese industrie bij het ontwerpen en produceren van batterijen voor de volgende generatie van zowel stationaire als mobiele toepassingen;
  • het Europees partnerschap voor emissievrij watervervoer met als doel dat de EU leidinggeeft aan de eliminatie van alle schadelijke milieuemissies — onder meer van broeikasgassen en water- en luchtverontreinigende stoffen — bij het vervoer over zee en binnenwateren en dit proces versnelt, door middel van innovatieve technologieën en de innovatieve toepassing daarvan.

De Commissie heeft vandaag de memoranda van overeenstemming goedgekeurd waarmee de partnerschappen worden opgericht. De partnerschappen beginnen meteen met hun activiteiten. Op 23 juni, tijdens de Europese onderzoeks- en innovatiedagen, worden de memoranda van overeenstemming officieel ondertekend.

Verklaringen van de leden van de Commissie

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “Samenwerking is van doorslaggevend belang om de uitdagingen bij de groene en de digitale transitie van Europa het hoofd te bieden. Digitale technologieën zijn de drijvende kracht achter deze transitie naar een klimaatneutrale, circulaire en veerkrachtigere economie. Met de elf partnerschappen die de Commissie en de industriesector vandaag samen hebben gepresenteerd, wordt een groot bedrag — zo'n 22 miljard euro — vrijgemaakt, zodat we samen betrouwbare artificiële intelligentie, data, robotica en nog veel andere technologische hulpmiddelen kunnen aanwijzen om onze milieu- en klimaatdoelen voor een schonere en gezondere toekomst te bereiken.”

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “Met al deze partnerschappen bundelen we onze krachten met betrekking tot onderzoek en innovatie en zorgen we ervoor dat onderzoeksresultaten in bruikbare innovaties voor burgers worden omgezet. We zijn vastberaden met Horizon Europa uit de klimaatcrisis te komen, duurzame oplossingen te bieden voor grote milieuproblemen en een duurzaam herstel te versnellen. Alle Europeanen zullen hiervan profiteren.”

Thierry Breton i, commissaris voor de Interne Markt: “Met deze nieuwe partnerschappen treedt Europa op de voorgrond bij de technologische ontwikkeling door essentiële industriecapaciteit op te bouwen en de groene en de digitale transitie te versnellen. Zo wordt Europa op weg geholpen naar klimaatneutraliteit tegen 2050 en een circulaire economie. De partnerschappen zullen bij hun werkzaamheden ook de nadruk leggen op het ontwikkelen van de digitale technologieën die nodig zijn om de leidende rol van de Europese industriesector te ondersteunen.

Achtergrond

De elf partnerschappen waarvoor vandaag memoranda van overeenstemming zijn goedgekeurd, zijn zogeheten gezamenlijk geprogrammeerde Europese partnerschappen: partnerschappen tussen de Commissie en particuliere (maar soms ook publieke) partners. De partnerschappen zullen lopen van 2021 tot en met 2030 en kunnen dus input leveren voor de laatste oproepen in het kader van Horizon Europa, waarna ze hun activiteiten kunnen afronden.

Een memorandum van overeenstemming vormt de basis voor de samenwerking binnen het partnerschap: het specificeert de doelstellingen, de toezeggingen van beide partijen en de bestuursstructuur van het partnerschap. De partnerschappen voorzien de Commissie ook van input over relevante onderwerpen die in de werkprogramma's van Horizon Europa kunnen worden opgenomen. De uitvoering verloopt vooral via de werkprogramma's van Horizon Europa via oproepen tot het indienen van voorstellen. Particuliere partners ontplooien aanvullende activiteiten die niet via Horizon Europa worden gefinancierd, maar die wel in de strategische onderzoeks- en innovatieagenda van het desbetreffende partnerschap zijn opgenomen. Daarin staan zaken als marktintroductie, ontwikkeling van vaardigheden of regelgevingsaspecten centraal.

Deze gezamenlijk geprogrammeerde Europese partnerschappen zijn weliswaar anders, maar ook complementair aan de complexere geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen, die gebaseerd zijn op een wetgevingsvoorstel van de Commissie en een specifieke uitvoeringsstructuur hebben. In februari van dit jaar heeft de Commissie al voorgesteld tien nieuwe geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen tussen de Europese Unie, de lidstaten en/of de industriesector op te richten. Met die partnerschappen, waarin de EU bijna 10 miljard euro investeert en de partners nog eens minstens zo veel, wordt beoogd de transitie naar een groen, klimaatneutraal en digitaal Europa te versnellen en de Europese industriesector veerkrachtiger en concurrerender te maken.

Meer informatie

Europese partnerschappen

Veelgestelde vragen — Europese partnerschappen

Informatieblad

Infographic