Commissie zet vrij toegankelijk publicatieplatform voor wetenschappelijke artikelen op

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 24 maart 2021.

Vandaag heeft de Europese Commissie Open Research Europe gelanceerd, een publicatieplatform voor wetenschappelijke artikelen dat voor iedereen toegankelijk is. Op het platform zijn de resultaten te vinden van onderzoek dat in het kader van Horizon Europa — het programma van de EU voor onderzoek en innovatie voor 2021-2027 — en van het vorige programma Horizon 2020, is gefinancierd.

Iedereen, zowel onderzoekers als burgers, krijgt via Open Research Europe gratis toegang tot de laatste wetenschappelijke ontdekkingen. Met het platform worden belangrijke moeilijkheden bij het publiceren van wetenschappelijke resultaten, zoals vertragingen, belemmeringen voor het hergebruik van resultaten en hoge kosten, direct worden verholpen. Begunstigden van Horizon Europa en Horizon 2020 kunnen optioneel en gratis gebruikmaken van het platform om te voldoen aan hun financieringsvoorwaarden met betrekking tot onmiddellijke vrije toegang.

Er zijn inmiddels ongeveer veertig wetenschappelijke artikelen uit verschillende onderzoeksgebieden ingediend, die wetenschappers nu kunnen lezen en beoordelen.

Mariya Gabriel i, commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd: “We moeten wetenschappelijke ontdekkingen versnellen door middel van meer samenwerking en open onderzoek. Open Research Europe neemt de belemmeringen voor kennisstromen weg en voedt de wetenschappelijk discussie door onderzoekers te helpen hun artikelen openbaar toegankelijk te maken. Dit is nog maar het begin: we bouwen langzaam maar zeker de reputatie van het platform op als de favoriete plaats voor onderzoekers van Horizon 2020 en Horizon Europa om hun onderzoek te publiceren en zorgen ervoor dat het een integraal deel van de Europese Onderzoeksruimte wordt.”

Open wetenschap en transparantie bij de publicatie van wetenschappelijke artikelen

De Commissie introduceert Open Access Europe in haar mededeling “Een nieuwe EOR voor onderzoek en innovatie” als een vrij toegankelijk publicatieplatform voor onderzoek dat in het kader van Horizon 2020 en Horizon Europa is gefinancierd. Het kan gaan om onderzoek op alle vakgebieden van wetenschap, technologie, engineering en wiskunde, maar ook om onderzoek in de sociale en geesteswetenschappen.

Open Research Europe zal niet alleen bijdragen tot vrij toegankelijke, snelle en kostenefficiënte wetenschappelijke publicaties, maar het ook gemakkelijk maken voor begunstigden van Horizon 2020 en Horizon Europa om te voldoen aan de financieringsvoorwaarden inzake vrije toegang: onmiddellijke vrije toegang (zoals vereist in het kader van Horizon Europa) en automatische opname in een register voor algemeen gebruik (ter vergelijking: in Horizon 2020 was een embargoperiode van zes tot twaalf maanden toegestaan). Onderzoekers hebben met Open Access Europe toegang tot een platform om hun resultaten en inzichten snel te delen en zo bij te dragen tot open en constructieve discussies over hun onderzoek. Het platform gebruikt een breed scala aan indicatoren om de wetenschappelijke en sociale impact van de artikelen te meten en informatie over het gebruik en hergebruik ervan te verschaffen.

De Commissie wil met deze nieuwe rol het goede voorbeeld geven door praktijken voor open wetenschap actief te ondersteunen en transparantie in het publicatieproces te bevorderen. De bedoeling is om andere financiers, vooral op nationaal niveau, ertoe aan te zetten hetzelfde te doen. Door Open Research Europe in Horizon 2020 en Horizon Europa te integreren, tilt de Commissie innovatieve oplossingen voor wetenschappelijke communicatie naar een hoger niveau.

Achtergrond

Momenteel is 91 % van alle publicaties en 95 % van alle collegiaal getoetste publicaties die in het kader van Horizon 2020 zijn gefinancierd, vrij toegankelijk. Dit zijn wereldwijd gezien extreem hoge percentages. Het streefdoel is echter alle wetenschappelijke publicaties die de Commissie met middelen voor onderzoek financiert, vrij toegankelijk te maken. Voor Horizon Europa is het doel met name dat alle publicaties vrij toegankelijk zijn vanaf het moment dat ze worden gepubliceerd. Het platform maakt dit mogelijk.

Open wetenschap is stoelt op open samenwerking en het systematisch delen van kennis en instrumenten. Dit moet op zo groot mogelijke schaal en in een zo vroeg mogelijk stadium van het onderzoeksproces gebeuren. Deze aanpak maakt wetenschaps- en innovatiesystemen efficiënter en creatiever, bevordert excellentie en vergroot het vertrouwen van de samenleving in de wetenschap. Dit komt omdat het delen en het vrij toegankelijk, herbruikbaar en reproduceerbaar maken van onderzoeksresultaten en -gegevens en de toegang tot onderzoeksinfrastructuur de basis vormen voor collegiale toetsing en wetenschappelijke discussie, die vervolgens kwaliteit en efficiëntie bij discussies over onderzoek, analyse en innovatie waarborgen.

Uit de EU-respons op de coronaviruspandemie is gebleken dat open wetenschap de samenwerking kan bevorderen. Onmiddellijke vrije toegang tot publicaties en gegevens is voor onderzoekers cruciaal geweest bij de ontwikkeling van nieuwe behandelingen, diagnostiek en vaccins. Met Open Research Europe wordt de volgende stap in dit proces gezet.

De Commissie heeft de dienst aanbesteed en een ervaren contractant, F1000 Research, geselecteerd.

Meer informatie

Publicatieplatform Open Research Europe

Infographic

Aanbestedingsstukken

F1000 Research

Een nieuwe EOR voor onderzoek en innovatie

Europees COVID-19-gegevensplatform