Voorjaarspakket Europees Semester: de weg effenen voor een sterk en duurzaam herstel - Hoofdinhoud
De Europese Commissie heeft vandaag het voorjaarspakket van het Europees Semester gepresenteerd. Met dit pakket, dat begrotingsrichtsnoeren voor de lidstaten bevat, begeleidt de Commissie het proces van geleidelijke heropening van hun economieën. Deze richtsnoeren zijn bedoeld als hulp voor de lidstaten om hun economisch herstel te versterken en daarbij optimaal gebruik te maken van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (RRF), het centrale instrument van NextGenerationEU. Het Europees Semester vindt dit jaar in gewijzigde vorm plaats: het wordt gekoppeld aan de herstel- en veerkrachtplannen van de lidstaten waarin de investeringen en hervormingen zijn vastgelegd die de herstel- en veerkrachtfaciliteit zal financieren.
Begrotingsrichtsnoeren en voortzetting van de toepassing van de algemene ontsnappingsclausule
Door de activering van de algemene ontsnappingsclausule van het stabiliteits- en groeipact in maart 2020 konden de lidstaten snel reageren en noodmaatregelen nemen om de economische en sociale impact van de pandemie tot een minimum te beperken.
Op 3 maart 2021 heeft de Commissie in haar mededeling over de respons vanuit het begrotingsbeleid verduidelijkt dat het besluit om de algemene ontsnappingsclausule te deactiveren, moet worden vastgesteld op basis van een algemene evaluatie van de toestand van de economie op grond van kwantitatieve criteria. Het niveau van de economische activiteit in de EU vergeleken met de niveaus van vóór de crisis is daarbij het belangrijkste kwantitatieve criterium. Op basis van de economische voorjaarsprognoses 2021 van de Commissie zal de algemene ontsnappingsclausule in 2022 blijven gelden en naar verwachting vanaf 2023 worden gedeactiveerd.
In 2021 en 2022 moet het economisch beleid ondersteunend blijven. De lidstaten moeten voorkomen dat steun te vroeg wordt ingetrokken en moeten de RRF-financiering ten volle benutten. De uitvoering van investeringen en hervormingen binnen de RRF zal helpen het economisch herstel te ondersteunen, een hogere potentiële groei en werkgelegenheid te bevorderen, onevenwichtigheden te verminderen en de overheidsfinanciën te verbeteren. In 2022 moet het nationale begrotingsbeleid steeds meer worden gedifferentieerd, terwijl alle lidstaten hun investeringen ter ondersteuning van het herstel moeten behouden. Zodra de omstandigheden dit toelaten, moeten de lidstaten beleid voeren om de houdbaarheid van de begroting op middellange termijn te waarborgen.
Het verslag op grond van artikel 126, lid 3, over de naleving van de tekort- en schuldcriteria van het Verdrag
De Commissie heeft een verslag op grond van artikel 126, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) aangenomen voor alle lidstaten, uitgezonderd Roemenië dat reeds onder het corrigerende deel van het pact valt. Doel van dit verslag is na te gaan of de lidstaten voldoen aan de tekort- en schuldcriteria van het Verdrag. De analyse wijst erop dat Bulgarije, Denemarken en Zweden aan het tekortcriterium voldoen en alle andere lidstaten niet. 13 lidstaten (België, Duitsland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Kroatië, Italië, Cyprus, Hongarije, Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Finland) voldoen niet aan het schuldcriterium.
De Commissie is van mening dat in dit stadium geen besluit hoeft te worden genomen over de vraag of lidstaten onder de buitensporigtekortprocedure moeten worden geplaatst. In het geval van Roemenië beveelt de Commissie aan dat het zijn budgettaire aanpassingstraject actualiseert en mikt op een correctie van zijn buitensporig tekort in 2024.
Macro-economische onevenwichtigheden aanpakken
De Commissie heeft macro-economische kwetsbaarheden in verband met onevenwichtigheden en buitensporige onevenwichtigheden vastgesteld voor de 12 lidstaten die in het waarschuwingsmechanismeverslag 2021 voor diepgaande evaluatie waren geselecteerd. Drie lidstaten ondervinden nog steeds buitensporige onevenwichtigheden (Cyprus, Griekenland en Italië) en negen andere lidstaten ondervinden onevenwichtigheden (Kroatië, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Nederland, Portugal, Roemenië, Spanje en Zweden).
De uitvoering van hervormingen en investeringen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit zal naar verwachting helpen bij het aanpakken van de uitdagingen die tijdens eerdere Semestercycli zijn vastgesteld, en zal een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van bestaande macro-economische onevenwichtigheden.
Verslag over het verscherpte toezicht en verslagen over het postprogrammatoezicht
De Commissie heeft het tiende verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland aangenomen. De conclusie van het verslag luidt dat Griekenland, ondanks de moeilijke omstandigheden als gevolg van de COVID-19-pandemie, de nodige maatregelen heeft genomen om zijn specifieke toezeggingen waar te maken.
De Commissie heeft ook de verslagen over het postprogrammatoezicht voor Ierland, Spanje, Cyprus en Portugal goedgekeurd. De conclusies van de verslagen luiden dat de terugbetalingscapaciteit van elk van de betrokken lidstaten gezond blijft.
Werkgelegenheidsrichtsnoeren
De werkgelegenheidsrichtsnoeren stellen gemeenschappelijke prioriteiten vast om het nationale werkgelegenheidsbeleid inclusiever en eerlijker te maken. De richtsnoeren, die in oktober 2020 zijn aangenomen, zijn geactualiseerd om de dimensie milieuduurzaamheid en de digitale dimensie te integreren, in lijn met de mededeling over een sterker sociaal Europa voor rechtvaardige transities, alsook de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de VN (SDG's). Verder komen ook de gevolgen van de COVID-19-crisis aan bod, met specifieke richtsnoeren om de impact voor de werkgelegenheid en de sociale impact ervan te beperken.
Omdat de huidige werkgelegenheidsrichtsnoeren relevant blijven, stelt de Commissie voor om ze voor 2021 te behouden, daarbij wijzend op de nieuwe EU-kerndoelen die in het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten zijn vastgesteld, en de beleidsrichtsnoeren waarover op de sociale top van Porto overeenstemming is bereikt.
Enkele reacties van leden van de Commissie:
Valdis Dombrovskis i, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “We presenteren deze “speciale editie” van het voorjaarspakket op een cruciaal moment: ons herstel ligt in het verschiet, maar er zijn nog onbekende factoren op de weg ernaartoe. We zullen daarom alle middelen blijven inzetten om onze economieën weer op de rails te krijgen. We verlengen de algemene ontsnappingsclausule in 2022, met de bedoeling die in 2023 te deactiveren. We moedigen de lidstaten aan om dit en volgend jaar een ondersteunend begrotingsbeleid te blijven voeren, overheidsinvesteringen te behouden en de financiering uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit optimaal te benutten om de groei te stimuleren. Een gezonde uitgavenmix - met focus op investeringen, terwijl de andere uitgaven onder controle moeten blijven - zal het gemakkelijker maken om op de middellange termijn naar voorzichtigere posities weer te keren, wat vooral belangrijk zal zijn voor de landen met een hoge schuldenlast.”
Nicolas Schmit i, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten: “Tijdens de sociale top van Porto hebben we de sociale agenda van Europa voor het volgende decennium vastgesteld, in lijn met het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten. De vandaag voorgestelde werkgelegenheidsrichtsnoeren stellen gemeenschappelijke prioriteiten voor de lidstaten vast, met bijzondere aandacht voor het scheppen van hoogwaardige banen, de modernisering en inclusiviteit van de arbeidsmarkten, onderwijs en opleiding, en adequate socialebeschermings- en gezondheidszorgstelsels. Het omzetten van de beginselen van de pijler in maatregelen via het Europees Semester zal bijdragen aan een veerkrachtig, inclusief en duurzaam herstel.”
Paolo Gentiloni i, commissaris voor Economie: “Na een sombere winter begint een zonnig voorjaar voor de Europese economie. Dagelijks worden miljoenen Europeanen gevaccineerd en naarmate het aantal coronagevallen afneemt, worden de beperkingen versoepeld en neemt het vertrouwen toe. NextGenerationEU is eindelijk een realiteit. Nu moeten we de volgende stappen goed aanpakken. Het herstel blijft ongelijkmatig en de onzekerheid is nog steeds groot, dus het economisch beleid moet zowel in 2021 als in 2022 ondersteunend blijven. Mede dankzij de herstel- en veerkrachtfaciliteit zullen de overheidsinvesteringen het hoogste niveau bereiken in meer dan tien jaar. Onze boodschap vandaag is dat alle landen ook de nationaal gefinancierde investeringen moeten behouden. Zodra de gezondheidsrisico's afnemen, moeten de EU-landen zorgvuldig overstappen op meer gerichte maatregelen om bedrijven en werknemers te helpen hun koers te vinden in de wereld na corona..”
Volgende stappen
De Commissie verzoekt de Eurogroep i en de Raad i het pakket te bespreken en de vandaag voorgelegde richtsnoeren te bekrachtigen. Zij kijkt uit naar een constructieve dialoog met het Europees Parlement i over de inhoud van dit pakket en over elke vervolgstap in de cyclus van het Europees Semester.
Meer informatie
Voorjaarspakket 2021 van het Europees Semester: vragen en antwoorden
Voorjaarspakket 2021 van het Europees Semester - Documenten
Mededeling over de aanbevelingen van de Commissie
Aanbevelingen van de Commissie
Verslag op grond van artikel 126, lid 3
Werkgelegenheidsrichtsnoeren voor 2021
Tiende verslag over verscherpt toezicht voor Griekenland
Verslag over het postprogrammatoezicht voor Cyprus
Verslag over het postprogrammatoezicht voor Ierland
Verslag over het postprogrammatoezicht voor Spanje
Verslag over het postprogrammatoezicht voor Portugal
Europees Semester 2021 - een uitzonderlijke cyclus
Mededeling over de respons vanuit het begrotingsbeleid